تابلوی پزشکان عمومی به ما چه می ‌گوید؟

 محمد هادی پور

آیا تخصص‌های عنوان شده در تابلوی پزشکان عمومی لزوما نشان‌ دهنده مهارت و تبحر آن پزشک در تخصص‌های مذکور است ؟

به گزارش بخش اجتماعی سایت خبرمهم، اینها سوال‌هایی جدی در عرصه سلامت و درمان بیماران است که نیازمند توجه و اقدام فوری و مناسب است .

عبارت داخلی، پوست، مو و زیبایی حتما برایتان آشناست، روی تابلوی بسیاری از پزشکان شهر، این عناوین به چشم می‌خورد، گاهی اوقات همان عبارت “داخلی” را هم نمی‌بینیم و پزشکان فقط عنوان پوست، مو و زیبایی را در تابلو و تبلیغات خود درج می‌کنند . بسیاری مواقع بیماران نیازمند خدمات درمانی مناسب همین عناوین درج شده در تابلوهای پزشکان را می‌خوانند و برای درمان به پزشک مراجعه می‌کنند . در سال‌های اخیر حجم عمده‌ای از پزشکان عمومی که شرایط کار را در حوزه آموخته‌های خود در اورژانس‌ها و مراکز بهداشت و خدمات درمانی روستایی و شهری را نامناسب می‌بینند با گذراندن دوره‌هایی بعضا چند ساعته تا چند روزه  و با آزمون و خطا بر روی بیماران ، خود را پزشک پوست و زیبایی معرفی می‌کنند غافل از اینکه این عناوین نه تنها بیانگر توانایی‌های واقعی پزشک نیست ، بلکه بیمار نیازمند به خدمات تخصصی را از درمان صحیح و مناسب دور کرده و به نوعی باعث  فریب آنها می‌گردند. چه بسا این بیماران  تنها با استناد به عناوین درج شده در تابلوی مطب ، پزشک را متخصص پنداشته‌اند و برای درمان بیماری خود به او مراجعه کردند. سوال اینجاست که چه کسی پاسخگوی خسارت وارده به بیماران است و چه کسانی از این وضعیت نا‌بسامان سود می‌برند؟ سالانه بیش از صدها مورد قصور پزشکی در باب مداخلات پزشکان عمومی در عرصه پوست و زیبایی در پزشکی قانونی ثبت می‌شود و علی رغم اعتراضات و پیگیری‌های گسترده انجمن پوست کشور و متخصصین این امر اتفاقی در باب قانون‌گذاری و ساماندهی در این عرصه رخ نداده است؛ خانم مریم.ح به مدت دو سال برای ریزش مو به مطب پزشک عمومی مراجعه داشته است ، خانم دکتر روی تابلو و سرنسخه‌ی مطب خود عنوان داخلی، پوست، مو و زیبایی درج کرده‌اند و بیمار با این تفکر که ایشان متخصص پوست و مو می‌باشند ، درمان ریزش مو را به پزشک مذکور سپرده‌اند و بدون تشخیص صحیح بیماری که لیکن پلانو پیلاریس که بیماری التهابی فولیکول‌های مو می‌باشد تحت درمان انواع مزوتراپی‌ها و قرص‌های مکمل گران قیمت قرار گرفته است که نه تنها هیچ پاسخی به درمان نداشته بلکه با پیشرفت بیماری و ایجاد اسکار عملا جبران موهای از دست رفته به دلیل تاخیر در شروع درمان امکان پذیر نیست ؛ خانم زهره .ا بیمار ۳۲ ساله مورد بیماری پسوریازیس از۶ سال گذشته که به آقای دکتری در شهر خودشان مراجعه می‌کند ، پزشک با تشخیص حساسیت و اگزمای پوستی همه این مدت بیمار رو تحت درمان با استروئید خوراکی و تزریقی در درون ضایعات گسترده بیمار قرار می‌دهد ، هنگامی که بیمار به مرکز تخصصی دانشگاهی مراجعه می‌کند همه بدن ، مو و ناخن‌ها درگیری گسترده‌ای از ضایعات بیماری پسوریازیس دارند بعلاوه آتروفی و نازک شدن شدید قسمت‌های مختلف بدن و وجود استریاهای گسترده و نمایان شدن ورید‌های زیر جلدی به دلیل تزریق نابجا‌ی استروئید در ضایعات دیده میشوند، از او می‌پرسیم با این وضعیت چرا به پزشک متخصص مراجعه نداشتی؟ پاسخ می‌دهد من فکر می‌کردم این پزشک متخصص است چرا که روی تابلوی او عنوان پوست، مو و زیبایی درج شده بود، وضعیت روحی این بیمار به شدت نگران کننده بود و ایشان به دلیل مشکلات ظاهری و پوستی مجبور به صرف نظر کردن از ازدواج شده و بارها افکار منفی خودکشی به سرش زده. آقای  محمدرضا ۴۸ ساله با ضایعه تیره رنگی که برروی کف پای خود داشته از ۱۸ ماه گذشته مکررا به پزشک عمومی با درج عنوان پوست و مو  مراجعه می‌کرده که ایشان بدون‌ معاینه و نمونه برداری با تشخیص خال ساده دو نوبت ضایعه را با دستگاه الکتروکوتر موجود در مطب خود می‌تراشد و به بیمار اطمینان خاطر می‌دهد که ضایعه بیمارخال ساده است و نیاز به پیگیری ندارد ، بعد از ۱ سال که بیمار با ضایعه گسترده‌تر مواجه می‌شود  و به مرکز دانشگاهی تخصصی مراجعه می‌کند، بعد از نمونه برداری ضایع ، ملانومای بدخیم تشخیص داده می‌شود که به دلیل تاخیر در شروع درمان، در بررسی بیشتر درگیری غدد لنفاوی ناحیه‌ای مشاهده می‌شود  و نیاز به برداشت وسیع جراحی و اقدامات متعاقب آن است. اینها فقط گوشه بسیار اندکی از فجایعی است که روزانه  به دنبال عدم رسیدگی قانونی و نا‌بسامانی در عرصه درج عناوین فریبنده و جعلی، در مطب متخصصین پوست و مراکز دانشگاهی تخصصی دیده میشود. فجایعی که بر سر سلامت جسم و روان  جامعه وارد شده و در دراز مدت پیامد‌ها و خسارات جبران ناپذیری به دنبال خواهد داشت. برای بررسی ابعاد حقوقی این مسئله توجه به قوانین موجود امری ضروری است . طبق قوانین، اطلاعات در تابلوی پزشکان باید بر‌اساس آنچه در پروانه مطب وجود دارد، درج شود. اما با قوانین فعلی، پزشکان عمومی می‌توانند پس از درج عنوان آخرین مدرک تحصیلی خود ( پزشک عمومی ) سه عنوان تخصصی را در تابلو به عنوان تبحر و مهارت بیشتر در حوزه کاری خود بیاورند و عناوین مربوط به خدمات نباید در تابلو عنوان شود و جنبه تبلیغاتی پیدا کند. اینکه پزشکان عمومی می‌توانند با قوانین موجود، سه عنوان تخصصی را که در آن مهارت بیشتری دارند، در تابلوی مطب خود بیاورند، موردیست است که می‌تواند برای بیمارانی که از ساز و کار قوانین در تابلوها و نسخ بی‌اطلاعند محل گمراهی و  از سوی برخی  پزشکان زمینه سودجویی را فراهم کند و اینجاست که این سؤال پیش می‌آید که گرفتن تخصص  چه مزیتی دارد وقتی که حتی بدون طی کردن این مدارج، می‌توان از مزایای آن بهره برد! بر اساس ماده ۹ قانون تخلفات پزشکی، در تابلوها فقط نام و نام خانوادگی، تخصص یا رشته طبابت، ساعات پذیرایی و شماره تلفن قابل ذکر است. همچنین بر‌اساس ماده ۱۳ این قانون، پزشکان یا دندانپزشکان عمومی می‌توانند حداکثر ۳ رشته طبابت در تابلو و سرنسخه خود قید کنند یا به ذکر عنوان پزشک یا دندانپزشک عمومی اکتفا کنند. از سوی دیگر در ماده ۱۴ نیز آمده است که هر پزشک یا دندانپزشک می‌تواند رشته‌های تخصصی خود را که موفق به اخذ آن شده است در تابلو یا سرنسخه و کارت ویزیت قید کند.  قانون از سویی میگوید باید رشته‌های تخصصی اخذ شده از سوی پزشک در تابلوی او درج شود و از سوی دیگر به پزشکان اجازه می‌دهد چند عنوان را که در آن مهارت دارند، بدون اینکه مدرک تخصصیش را کسب کرده باشند، در تابلوی خود بیاورند! حال سؤالی پیش می‌آید که تشخیص اینکه آیا پزشک، در تخصص عنوان شده مهارت و تبحر لازم را دارد یا نه، بر عهده چه کسی است؟! نکته قابل تامل اینجاست که پزشکان عمومی، بیشتر تمایل دارند در حیطه پوست و زیبایی فعالیت کنند و در تابلوی آنها معمولا  تخصص‌های دیگری دیده نمی‌شود که آن هم جای بحث دارد، چرا که درج سه عنوان از یک رشته تخصصی بر خلاف قانون است مضاف به اینکه ، تنها پوست رشته تخصصی است و هیچ‌گاه  نباید از عناوین مو و زیبایی استفاده شود .  حتی در بسیاری مواقع دیده شده که عناوین فریبنده‌ای چون عضو آکادمی لیزر کشوری خاص ، عضو انجمن زیبایی … و غیره درج می‌شود که همگی عناوینی خلاف واقع، جعلی، مصداق فریب افکار عمومی و نوعی از کلاهبرداریست.  بنظر می‌رسد در شرایط نابسامان کنونی اقدام اساسی و اولیه همان برگشت به اصل قانون و درج عنوان آخرین مدرک تحصیلی پزشک و سپس درج سه عنوان از سه رشته تخصصی در تابلو و سرنسخه پزشکان عمومی است یعنی پزشک عمومی در ابتدا باید نام پزشک عمومی را بیاورد و سپس تخصص‌هایی همچون پوست و اطفال را قید کند. چرا که حق مسلم بیمار است که بطور شفاف  بداند به چه پزشکی با چه میزان تخصص، تبحر و مدرک آکادمیک معتبر مراجعه می‌کند. همانطور که در قوانین سازمان نظام پزشکی  به عنوان نهاد مسئول بازرسی و نظارت بر تابلوی مطب پزشکان و تبلیغات آنها مشاهده می‌کنیم ، ارائه خدمات پزشکی از سوی پزشکان در قالب ۴ عنوان که شامل دکترای پزشکی، متخصص، فلوشیپ و فوق تخصص است، ارائه می‌شود، پس همانطور که مشخص است عنوان دکترای پزشکی به عنوان پزشک عمومی از سوی قانون‌گذار پذیرفته شده است ، امری که خود باعث هر چه بیشتر گمراه شدن مردم می‌گردد چرا که عنوان و مفهوم دکترای پزشکی نمی‌تواند عملا بین پزشک متخصص و فاقد تخصص از دید عموم افتراقی قائل شود، هر چند همین عنوان هم در بخش بسیار بزرگی از تابلوی پزشکان عمومی به چشم نمی‌خورد. با توجه به جمیع شرایط پیشنهاد می‌شود نهاد قانونگذار هر چه سریع‌تر جهت شفاف سازی و ساماندهی تابلوها وارد عمل شده و با ایجاد قوانین مستحکم و درج عناوین شفاف و قابل درک برای عموم جامعه، سلامت مردم که این روزها به دغدغه بسیار بزرگی در جامعه متخصصین بالاخص متخصصین پوست تبدیل شده ،از خطر فریب و سودجویی عده‌ای منفعت طلب، رهایی بخشد.