«همدلی» در گفت‌وگو با بهارستانی‌ها جزئیات استعفای وزیر جهاد کشاورزی را بررسی کرد
خبرهای فوری: دیروز خبرهای جسته و گریخته حکایت از استعفای وزیر جهاد کشاورزی داشت؛ در میان هزاران اتفاق اقتصادی که هر لحظه در شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های خبری بارگذاری می‌شد، بحث خالی ماندن کرسی محمود حجتی در مرز شایعه و واقعیت به دام افتاده بود. چرا که در ماه‌های گذشته نیز گمانه‌زنی‌هایی از سوی برخی از رسانه‌ها در این‌باره مطرح شده بود، اما به دلیل اینکه بلافاصله بعد از انتشار این خبر، دفتر سخنگوی دولت به این موضوع واکنش نشان داده و استعفا را تکذیب کرده بود، بازهم بسیاری از گزارش‌ها بر پایه تکذیب این خبر می‌چرخید.
به گزارش بخش سیاسی سایت خبرهای فوری، اوایل آبان همین امسال بود که خبر استعفای حجتی در سایت‌های محلی و فضای مجازی دست به دست می‌شد، تا اینکه روابط عمومی وزارت جهاد کشاورزی با تاکید بر کذب بودن این خبر به رسانه‌ها اعلام کرد که وزیر همچنان به کار خود ادامه می‌دهد. آن‌روزها این خبر بعد از استعفای معاون جنگل‌های این سازمان در صدر اخبار قرار گرفت و برخی از گمانه‌زنی‌ها علت استعفای حجتی را اختلاف وی با رئیس‌جمهور اعلام می‌کردند و جزئیاتی از این ماجرا در رسانه‌ها قرار نگرفت.
این‌بار اما خبرها رنگ و بوی دیگری به خود گرفته بود و این ماجرا از زبان برخی از نمایندگان مجلس نیز به گوش می‌رسید. دیروز بعد از اینکه یکی از اعضای کمیسیون صنایع و معادن درباره این استعفا مباحثی را با رسانه‌ها مطرح کرد، سخنگوی هیات رئیسه مجلس نیز خبر استعفا را به طور رسمی تایید کرد؛ هر چند تا لحظه تنظیم این گزارش، حوالی ۱۸ و ۳۰ دقیقه بعد از ظهر، رئیس‌جمهور با این استعفا موافقت نکرده نبود و به گفته سخنگوی هیات رئیسه مجلس: «با وجود اینکه رئیس‌جمهور این استعفا را نپذیرفته، اما به هر صورت موضوع استیضاح در دستور کار سه‌شنبه قرار می‌گیرد»، به هر حال ماجرای استعفا تا حدی جدی بود که به تایید بسیاری از اعضای مجلس نیز رسید. حجتی که به گفته بهارستانی‌ها، هفته آینده قرار استیضاح در مجلس را داشت تا به سوالات نمایندگان مجلس درباره مشکلات حوزه کشاورزی و البته عدم تثبیت برخی از قیمت‌ها پاسخ دهد، گویی زودتر کرسی وزارت را ترک کرد تا از زیر بار هزاران گره موجود در مجموعه عریض و طویل جهاد کشاورزی شانه خالی کند و مسئولیت‌ها را بر دوش وزیر تازه‌نفسی قرار دهد. حجتی که بارها طی این همه سال به دلایل مختلفی از جمله گرانی گوشت، امهال وام‌های کشاورزی، صادرات مازاد محصولات کشاورزی مانند سیب‌زمینی و گوجه‌فرنگی پایش به مجلس باز شده بود تا به سوالات نمایندگان در این‌زمینه‌ها پاسخ دهد، حالا گویی رفتن از وزارت جهاد کشاورزی را بر ماندن و پاسخ دادن به بهارستانی‌ها ترجیح داد.
همه چیز که در دست وزیر نیست!
آنطورکه نورمحمد تربتی‌نژاد، یکی از اعضای کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی، درباره جزئیات این استعفا، می‌گوید: «هفته گذشته موضوع استیضاح وزیر کشاورزی در مجلس مطرح شد و تا جایی که بنده اطلاع دارم این استیضاح از مسیر کمیسیون رد شد و به هیات رئیسه اعلام وصول شد. وزیر ۱۰روز فرصت داشت تا در مجلس حضور یابد و به سوالات پاسخ دهد، تا اینکه بالاخره دیروز بنده به صورت غیر رسمی و در جلسه نمایندگان خبرهایی درباره استعفای ایشان دریافت کردم».
تربتی‌نژاد در ادامه گفت: «استیضاح حجتی ۴۰ محور داشت که از جمله این موارد می‌توان به غیرواقعی بودن قیمت محصولات کشاورزی، بحث صادرات و واردات محصولات کشاورزی و عدم اجرای برنامه ششم توسعه اشاره کرد. اما درباره علت استعفای ایشان اطلاعی ندارم».
تربتی‌نژاد در ادامه گفت‌وگوی خود با «همدلی»، به نکات مهم‌تری نیز اشاره می‌کند که به نظر می‌رسد نمره‌اش در میان بهارستانی‌ها ۵۰ از ۱۰۰ است؛ یعنی در برخی از مسائل که از دست وزیر خارج بوده، ناخواسته عملکردی منفی در مسائل کشاورزی داشته و در مسائل مدیریتی که دستش کاملا باز بوده در برخی از موارد کوتاهی کرده و در برخی فعالیت کارآمدی داشته.
به گفته تربتی‌نژاد: «بارها وزیر جهاد کشاورزی در مجلس حضور یافته و در قالب استیضاح به سوالات نمایندگان مجلس پاسخ داده؛ در مواردی این پاسخ‌ها برای مجلس قانع‌کننده بود و در مواردی نیز پاسخ‌ها با انتقاد نمایندگان مواجه شد». به گفته این نماینده مجلس:«زمانی که بنده سخنگوی کمیسیون بودم بارها شاهد این استیضاح بودم. در کل محور سوالات استیضاح وزیر طی چند سال گذشته از دو نوع ماهیت برخوردار بود؛ مدیریتی و مالی. در بحث مالی محور سوالات درباره مسئله افزایش قیمت محصولات کشاورزی و مسائلی از این دست بود.». تربتی‌نژاد در ادامه می‌گوید: «همه موارد که در دست وزیر نیست. وزیر جهاد کشاورزی باید قیمت واقعی محصولات را به تصویب شورای اقتصاد برساند، اما در مواقعی که شخص وزیر قادر به واقعی کردن قیمت‌ها نباشد نماینده‌ها به وزیر فشار می‌آورند و مسئله استیضاح مطرح میشود».
این نماینده مجلس در ادامه می‌گوید: «طی این سال‌ها، یکی از علت‌های اصلی استیضاح حجتی انجام پروژه‌های آب و خاک موجود در برنامه ششم توسعه بود که به آن‌ها عمل نشد. چرا که بودجه لازم برای این موارد در دست نبود. بنابراین بخشی از مسائل استیضاح در دست وزیر نبود و به دلیل مسائل مالی مطرح شد که به دلیل نبود بودجه کافی برخی از پروژه‌ها انجام نشد، نمایندگان نیز وزیر را تحت فشار قرار می‌دادند تا این پروژه را به انجام برساند. خواست نمایندگان از وزیر این بود که با داشتن قدرت و نفوذ در هیات دولت بودجه لازم برای این امور را تامین کند».
از حضور جوانترها در وزارت کشاورزی غفلت شد
این عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی در ادامه می‌گوید:«در گذشته برخی از مسائل استیضاح نیز به دلیل مسائل مدیریتی مطرح شد. مثلا وزیر باید از افراد جوانتر در کنار خود استفاده می‌کرد و زیرمجموعه خود را برای توسعه بخش کشاروزی تغییر می‌داد».
تربتی‌نژاد در حالی از عدم کارآمدی حجتی در برخی از مسائل مدیریتی انتقاد می‌کند که در ماه‌های گذشته تعدادی از کارمندان جهاد کشاورزی استان تهران به اتهام اخلال در نظام توزیع مایحتاج عمومی (گوشت قرمز) محاکمه و زندانی شدند و حتی مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام به اتهام اخلال در نظام اقتصادی بازداشت شد. آنطورکه این نماینده مجلس درباره عملکرد محمود حجتی در حوزه کشاورزی می‌گوید: «حجتی وزیر با تجربه‌ای است که از انقلاب تاکنون در زمینه‌های مختلفی از جمله جهاد سازندگی و وزرات کشاورزی فعالیت داشته است. حجتی اطلاعات خوبی در زمینه کشاورزی دارد، اما به دلیل اینکه بخش کشاورزی حوزه گسترده‌ای است و ماموریت‌های زیادی بر عهده وزیر است، به نظر می‌رسد که هر فرد دیگری اگر جای حجتی بیاید، به دلیل این گستردگی با مشکلات مشابهی مواجه خواهد شد».
تحصیلات مرتبط با کار
جلال محمودزاده، یکی دیگر از اعضای کمیسیون کشاورزی، آّب و منابع طبیعی است، می‌گوید: «استیضاح وزیر کشاورزی اعلام وصول شده و محور این استیضاح شامل هشت مورد مهم است که برخی از این موارد عبارتند از ممنوعیت صادرات محصولات مازاد کشاورزی، عدم حمایت از صادرکنندگان محصولات کشاورزی، عدم اجرای محورهای برنامه ششم توسعه و عدم اجرای برخی از قوانین مصوب مجلس». آنطور که محمودزاده درباره گزینه‌های احتمالی جانشین حجتی در وزارت جهاد کشاورزی می‌گوید: «درباره گزینه جاشنین حجتی اطلاعی در دست نیست و فقط دولت در این زمینه اطلاعات دارد، آنچه که وجود دارد این است که در حال حاضر ما نمایندگان مجلس به عملکرد وزیر کشاورزی انتقاد داریم و درباره گزینه‌های جانشین وزیر خبری به دست ما نرسیده است».
محمودزاده با اشاره بر اینکه یک سکاندار وزارت جهاد کشاورزی باید تحصیلات آکادمیک در زمینه کشاورزی داشته باشد، می‌گوید: «یک وزیر جهاد کشاورزی خوب باید به مسائل کشاورزی مسلط باشد و از همه مهمتر اینکه رشته تحصیلی‌اش نیزکشاورزی باشد». به باور محمودزاده:«وزیر کشاورزی کارآمد باید معاونین و همراهان خوبی داشته باشد و با هیات دولت تعامل خوبی داشته و تمامی مسائل و مشکلات در زمینه کشاورزی را به هیات دولت اطلاع دهد. در مناطق حضور داشته باشد و شخصا در راس کارها باشد».
وزارت جهاد کشاورزی یکی از وزارتخانه‌های کلیدی کشور است که بار مسئولیت‌های مهمی را به دوش می‌کشد، این وزارتخانه در زمینه امور پژوهشی، آموزش و ترویج کشاورزی، امور بازرگانی کشاورزی، فعالیت در پروژه‌های آب و خاک، امور دام و آبزیان، جنگل‌ها و مراتع و در کل منابع طبیعی نقش مهمی را دارد، بی‌شک عملکرد قابل‌قبول در این زمینه‌ها بودجه قابل‌قبولی را نیز می‌طلبد. این در حالی است که نگاهی به جزئیات لایحه بودجه سال جاری حکایت از عقبگرد این بودجه در مقایسه با سال‌های گذشته دارد، هر چند در صورت سیاست‌گذاری‌های مناسب می‌توان با حداقل هزینه بسیاری از این بخش‌ها را مدیریت کرد، اما آنطور که از گفته‌های بهارستانی‌ها و حتی کارشناسان برمیآید، آنچه که این‌روزها بحث استیضاح و حتی استعفای محمود حجتی را به میان آورده، درصدی به خاطر کمبود بودجه است که دست وزیر را در مدیریت بسیاری از مسائل بسته است. هر چند در پشت هر استعفایی بحث‌های ناکارآمدی در مسائل مدیریتی نیز وجود دارد، اما با توجه به نتیجه‌ای که از گفته‌های اعضای کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی می‌توان گرفت به نظر می‌رسد تا زمانی که منابع مالی به درستی در پروژه‌های مورد نظر هزینه نشود، هر استعفایی می‌تواند در شرایط مشابهی سال‌ها بعد تکرار شده و مسائل حل نشده از وزیری به وزیر دیگر دست به دست شود. /همدلی
