شخص یا شاخص؟!

سجاد جاوید

به گزارش بخش اجتماعی سایت خبرمهم، همیشه در طول تاریخ اشخاصی بوده‌اند که در میان مردم محبوب می‌شدند و لقب اسطوره یا ایدئولوژی یا قهرمان قصه به خود می‌گرفتند.

حتما هم این مثل را شنیده‌اید که “هرچه بگندد نمکش میزنند وای از آن روز که بگندد نمک “این‌که انسان‌های خوب در هر جایگاهی و در هر حرفه و هنری مورد توجه و احترام باشند خوب است، اما از آن‌جایی مضر و خطرناک می‌شود که شخص اصل بشود، یعنی اگر توجه ما به خود شخص باشد و محو ظاهر و اسم و رسم شخص باشیم و اتفاقا لغزشی از آن شخص سر بزند و یا اشتباهی کند، تمام آرمان‌ها و نظرهای مثبت ما را بهم می‌زند‌. انسان ممکن‌الخطاست و امکان دارد بخاطر مشکلات فکری یا مالی یا دغدغه‌های زندگی و خستگی تحت تاثیر قرار بگیرد و اتفاقا رفتار یا عملی انجام دهد که اصلا باورمان نمی‌شود آن شخص هم امکان چنین اشتباهی داشته باشد. اما بدتر این‌جاست که نگاه ما نه فقط راجع به آن شخص بلکه راجع به فکرهای خوب و اعمال خوب آن شخص هم عوض می شود، مثلا وقتی یک شخصی که خیلی هم طرفدار دارد تا یک حرف یا عملی انجام می‌دهد که خلاف تصور و تفکر طرفدارانش است؛ بعضی‌ها نه تنها از خود او متنفر می‌شوند بلکه حتی دیگر هنر او را هم نمی‌پذیرند. این اتفاق زمانی می‌افتد که نگاه و انتخاب ما معطوف به شخص باشد نه شاخص؛ یعنی اول نوع و نحوه گفتار یا ظاهر و ایدئولوژی یک شخص برای ما جذاب بنظر می‌رسد بعد کم کم احساس می‌کنیم او واقعا اسطوره است، بعد می‌شود قهرمان خیالی‌ما.

۲. فرضیه: 

شاخصه‌ها اشخاص را می‌سازند یا اشخاص با تفکر شاخصه‌ها را به وجود می‌آورند؟ شاخصه‌ها برگرفته از ایدئولوژی هستند؟ ایدئولوژی از کجا نشأت می‌گیرد؟ 

۳. پیشنهاد و راه کار:

اگر توجه به شاخص باشد گمراهی در پی ندارد، اما چنانچه شخص نقطه پرگار باشد به محض لغزش یا خطا طرفدارش را هم با خود به مسیر غلط می‌برد. وجود شاخص‌های خوب در شخص است که آن شخص را انسان موجه نشان می‌دهد و با سجایای اخلاقی از وی یک قهرمان یا اسطوره می‌سازد. یعنی جمع شدن شاخص‌ها در وجود یک شخص می‌تواند او را ارزشمند کند. وقتی شاخص‌های خوب در در وجود یک شخص نهادینه شد و از او یک قهرمان ساخت و در جامعه ارزشمند شد، تفکر او و ایدئولوژی او نیز مورد توجه قرار می‌گیرد، حتی نوع لباس پوشیدن او، حرف زدن او مورد توجه قرار می‌گیرد تا اینکه طرفدار او مثل او رفتار می‌کند، مثل او حرف می زند و مثل او فکر می کند.

۴. نتیجه:

وجود شاخص‌ها درون یک شخص، می‌تواند او را ارزشمند یا حقیر کند، پس از اینکه شاخص‌ها در وجود یک شخص از او یک اسطوره ساخت، حالا شخص است که یک ایدئولوژی می‌سازد؛ چون ایدئولوژی ساخته فکر بشر است. شخصی که اسطوره می‌شود می‌تواند ایدئولوژی خود را به طرفداران خود القاء کند؛ یعنی به جهت این‌که او قهرمان قصه است، ناخودآگاه طرفداران او مجذوب ایدئولوژی وی می شوند. طرفداران باید آگاه باشند که قهرمان قصه‌شان چه شاخصه‌هایی دارد، چرا که ایدئولوژی ساخته وی بر اساس شاخصه‌هایی هست که اسطوره‌ها در خود دارند. برای همین است که امیرالمؤمنین می‌فرماید: مواظب افکارت باش که گفتارت می شود، مواظب گفتارت باش که رفتار می‌شود، مواظب رفتارت باش که فضیلتت می‌شود. یعنی همه‌چیز از فکر نشأت می گیرد، وقتی در تفکر شاخصه‌های غلط باشد؛ گفتار، رفتار و فضیلت هم غلط خواهد بود اما چنانچه در تفکر شخص، شاخصه‌های ارزشمند باشد، از وی یک قهرمان و اسطوره گران‌بها می سازد.