دکتر پریا چوبک
به گزارش بخش اجتماعی سایت خبرمهم، دامن زدن به ناشادی در جامعه، آتش انداختن به نیزار فرهنگی و اجتماعی است که میبایست در فضای ملتهب کشوری با آمار بالای خشونت، جدی قلمداد شود. چند سالیست که در پی گزارشات سالانۀ سازمان ملل از میزان احساس رضایتمندی مردم در کشورهای مختلف، سهم ایران همواره رتبههای نازل جدول است که با اصرار بر قعرنشین بودن، این نزولهای سالانه تمدید میشود.
این رتبه در سال ۲۰۲۲ از بین ۱۴۶ کشور، عدد ۱۱۰ بوده که پایینتر از کشورهایی چون عراق و ونزوئلا است. اگرچه عدهای بر این باور هستند که یکی از اصلیترین دلایل ناخشنودی مردم، مشکلات اقتصادی و فشارهای روانی ناشی از تحریمها در سالهای اخیر بوده و معتقدند که حل آن به سالها زمان نیازمند است، اما میبایست دیگر دلایل را نیز مدنظر قرار داد و دستکم آنها را چارهاندیشی نمود. جامعهشناسان یکی دیگر از عوامل ناشادی در جامعه را دور شدن افراد جامعه از حس تعلق جمعی و حمایت اجتماعی میدانند و نباید این مهم را فراموش کرد که انسان به عنوان موجودی اجتماعی، بخش اعظم رضایتمندی را زمانی از دست میدهد که به فردگرایی و خودمحوری روی آورده و احساس طرد شدن از گروه را تجربه کند. این احساس سبب بروز خودخواهی، بزه، آسیب به محیط زیست و عدم احساس مسئولیت اجتماعی میشود که در نهایت به افزایش ناخشنودی جمعی میانجامد. درحالی که فعالیتهای اجتماعی، کارهای داوطلبانه عامالمنفعه، شرکت در جشنها و آیینهای گروهی و… احساس دریافت رضایتمندی دوسویه از جمع به فرد و بالعکس را فزونی میدهد و موجب ارتقاء شادی و خشنودی اجتماعی است. امان الله قرائی مقدم جامعهشناس در مصاحبه با فرارو اذعان میدارد در برخی کشورها همانند هندوستان حضور مردم در گردهماییهای عظیم اجتماعی مانند جشنها و رسوم متنوع سنتی و مذهبی سبب افزایش احساس تعلق و آرامش بوده که مهمترین سپر دفاعی در برابر فقر عمومی قلمداد میشود. چیزی که خلاء آن به شدت در جامعه امروز ایران احساس میشود و به سبب دستهبندیها، گروهبندیها و چندقطبیسازیهای سلیقهای در طی سالها در جامعه، قشر عمدهای که عموما جوانان را شامل میشود به انزوا رانده شده و زمینۀ مهاجرتها و عدم دلبستگیهای اجتماعی را به همراه داشته که شایسته است بجای فرصتسوزی بیشتر با استفاده از پتانسیلهای اجتماعی و ایجاد فضای همکاری همگانی، حس تعلق و شادی را به جامعه بازگرداند.