به گزارش بخش سیاسی سایت خبرهای فوری، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی روز گذشته در سخنرانی خود همزمان که بر ایده‌های یک جانبه گرایانه امریکایی انتقاد کرد، بر ضرورت پیگیری سیاست‌های چندجانبه‌گرایی و همکاری‌های منطقه‌ای تأکید کرد. او امضای موافقتنامه تجاری ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا را بیانگر دیدگاه جامع و سازنده تهران، همراه با اراده سیاسی قوی در کمک به توسعه روابط اقتصادی- تجاری چندجانبه و منطقه‌ای دانست و از سرمایه‌گذاران اتحادیه اقتصادی اوراسیا دعوت کرد که از ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های گسترده مناطق آزاد تجاری، صنعتی و ویژه اقتصادی ایران، برای توسعه مناسبات فی‌مابین بهره بگیرند. رئیس جمهوری کشورمان البته به طرح صلح هرمز که بیانگر حسن نیت ایران در مسیر تقویت همکاری‌های منطقه‌ای است نیز اشاره و بر انتظار ایران از طرف‌های برجام برای انجام تعهدات خود تأکید کرد. این سخنرانی البته تنها برنامه روحانی در ایروان نبود.
او در حاشیه این اجلاس مهم منطقه‌ای با رؤسای جمهوری روسیه و قزاقستان و نخست وزیران سنگاپور و ارمنستان هم جداگانه دیدار و گفت‌وگو کرد. در حقیقت روحانی در بحبوحه تلاش‌های امریکا برای انزوای ایران، از فرصت اجلاس اوراسیا برای توسعه رابط دوجانبه با کشورهای حاضر در ارمنستان بهره برد. رئیس جمهوری روسیه که در نشست امسال مجمع عمومی سازمان ملل متحد شرکت نکرده بود، دیروز و در حاشیه اجلاس اوراسیا با رئیس جمهوری کشورمان دیدار کرد. محور گفت‌وگوهای دو طرف آن گونه که پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری خبر داده، مسائل دو جانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی بوده است. به نظر می‌رسد روحانی در این دیدار این فرصت را پیدا کرده تا طرح ابتکاری خود را درباره برقراری صلح و امنیت برای خلیج فارس تشریح کند و همزمان درباره تحولات و رایزنی‌های فشرده بر سر برجام در نیویورک با همتای روسی خود نیز گفت‌وگو کند.
روحانی و پوتین در این دیدار که در حاشیه اجلاس سران اتحادیه اقتصادی اوراسیا برگزار شد، به موضوعات برجام و توافق هسته‌ای و همچنین امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز و ابتکار صلح هرمز پرداختند. روحانی در این دیدار برجام را به عنوان الگوی کارآمدی از موفقیت دیپلماسی چندجانبه برای حل و فصل مسائل بین‌المللی دانست و تأکید کرد: موفقیت این توافق مستلزم اجرای کامل تعهدات متقابل از سوی همه امضاکنندگان آن و حمایت همه کشورها از اجرای مفاد آن است.
رئیس جمهوری تصریح کرد که ایران از امضا کنندگان توافق برجام انتظار دارد در راستای اجرایی شدن آن اقدام نمایند و نقش مسکو در این زمینه حائز اهمیت است. وی همچنین حفظ صلح و ثبات در منطقه و از جمله خلیج فارس و تأمین آزادی و امنیت کشتیرانی در تنگه هرمز را سیاست قطعی جمهوری اسلامی ایران بر شمرد و گفت: امنیت و صلح پایدار در خلیج فارس، دریای عمان و تنگه هرمز تنها با مشارکت کشورهای این منطقه تأمین میشود. رئیس جمهوری با تشریح و تبیین «ابتکار صلح هرمز» هدف آن را ارتقای صلح، ثبات، پیشرفت و رفاه کلیه ساکنان تنگه هرمز و تفاهم متقابل و روابط صلح‌آمیز و دوستانه میان آنها ذکر کرد و اظهار داشت: این ابتکار حوزه‌های مختلف همکاری مانند تأمین همگانی امنیت انرژی، آزادی کشتیرانی و انتقال آزادانه نفت و سایر منابع نسبت به کشورهای حوزه تنگه هرمز و فراتر از آن را دربر می‌گیرد. رئیس جمهوری روسیه نیز در این دیدار بار دیگر با حمایت از برجام و توافق هسته‌ای، تأکید کرد که مسکو همه تلاش خود را برای اجرای کامل تعهدات از سوی همه طرف‌های امضاکننده این توافق به کار می‌گیرد. ولادیمیر پوتین از آغاز همکاری رسمی ایران در مناسبات اقتصادی با اتحادیه اوراسیا استقبال و آن را زمینه ساز همگرایی و توسعه بیشتر منطقه‌ای دانست. رؤسای جمهوری اسلامی ایران و روسیه در این دیدار همچنین بر تقویت بیش از پیش روابط تهران – مسکو در همه حوزه‌های مورد علاقه تأکید و درخصوص طرح ارائه شده رئیس جمهوری کشورمان در سفر اخیر به سازمان ملل موسوم به «ابتکار صلح هرمز» گفت وگو کردند.
علاقه‌مندی ارمنستان برای خرید گاز ایران
رئیس جمهوری همچنین در دیدار «نیکول پاشینیان» نخست وزیر ارمنستان، با بیان اینکه طرح‌ها و پروژه‌های مهمی بر اساس ظرفیت‌های گسترده دو کشور برای تحکیم هر چه بیشتر روابط در دستور کار دو کشور قرار دارد، گفت: تهران و ایروان در زمینه‌های مختلف اقتصادی بویژه حوزه انرژی، ساخت نیروگاه‌های آبی، بادی و خورشیدی، حمل و نقل، ارتباطات، فناوری‌های نو، داروسازی و خدمات فنی مهندسی می‌توانند همکاری‌های سازنده‌ای به نفع ملت‌های خود داشته باشند. روحانی با اشاره به اینکه تهران و ایروان در زمینه حمل و نقل، ارتباطات و ترانزیت از ظرفیت‌های زیادی برای همکاری در سطح دوجانبه و منطقه‌ای برخوردار هستند، گفت: همکاری دو کشور در بخش کریدور شمال به جنوب و اتصال دریای سیاه به خلیج فارس از طریق راه آهن و جاده، به نفع دو ملت و ملت‌های منطقه بوده و می‌تواند جهشی در مناسبات ایروان و سایر کشورهای منطقه ایجاد کند. رئیس جمهوری در ادامه با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران تا یک ماه آینده اولین گام را برای فعالیت در قالب اتحادیه اوراسیا برمی‌دارد، گفت: باید کارگروه‌هایی برای آغاز همکاری ایران با اوراسیا ایجاد کرد که در زمینه‌های مختلف از جمله انرژی، برق و حمل و‌نقل ظرفیت‌های موجود را بررسی و روند اجرایی شدن آنها را پیگیری کند. نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان نیز در این دیدار با ابراز خرسندی از سفر دکتر روحانی به ایروان، با بیان اینکه کشورش خواهان توسعه هر چه بیشتر روابط با تهران است، گفت: مصمم هستیم حجم روابط و مناسبات دو کشور بویژه در زمینه اقتصادی را هر چه بیشتر افزایش دهیم.
نخست وزیر ارمنستان با اعلام علاقه‌مندی نسبت به خرید گاز از ایران گفت: ایران منبع پایداری برای تأمین انرژی و گاز ارمنستان است و ایروان خواستار تمدید موافقتنامه تهاتر گاز و برق با ایران تا سال۲۰۴۰ است. نخست وزیر ارمنستان خاطرنشان کرد: ارمنستان از حضور و مشارکت شرکت‌های ایرانی در پروژه‌های راهسازی ارمنستان به خاطر کیفیت بالای این شرکت‌ها استقبال می‌کند. وی گفت: اتصال بنادر ایران از خلیج فارس به دریای سیاه برای دورنمای روابط دو کشور و منطقه از اهمیت بالایی برخوردار است لذا به دنبال همکاری و مشارکت در این حوزه هستیم.
همچنین دو طرف بر لزوم اتمام پروژه خط سوم انتقال برق میان دو کشور تا سال ۲۰۲۰ تأکید کردند.
تاکید بر گسترش روابط با قزاقستان
روحانی همچنین در دیدار «قاسم جومارت توقایف» رئیس جمهور قزاقستان با تأکید بر اینکه تهران از گسترش همه‌جانبه روابط با نورسلطان در عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، علمی و فرهنگی استقبال می‌کند اظهار داشت: آغاز همکاری ایران با اتحادیه اوراسیا زمینه بسیار مناسبی برای گسترش روابط اقتصادی اعضای اتحادیه با یکدیگر و بویژه قزاقستان و ایران است. رئیس جمهور قزاقستان نیز گفت: قزاقستان خواهان ارتباط و همکاری همه جانبه و در سطوح بالا با ایران است. وی خاطر نشان کرد: قزاقستان از حضور ایران به عنوان شریک تازه اقتصادی اتحادیه اوراسیا استقبال کرده و آن را موجب تقویت اهداف این اتحادیه می‌داند.
دیدار با نخست وزیر سنگاپور
روحانی در دیدار «لی هسین لونگ» نخست وزیر سنگاپور هم روابط دو کشور را مثبت و سازنده توصیف کرد و گفت: روابط اقتصادی دو کشور متناسب با ظرفیت‌های فراوانی که وجود دارد نیست و باید تلاش کنیم حجم مناسبات تجاری را به نقطه مطلوب برسانیم. رئیس جمهوری تأکید کرد: معتقدیم مشکلات منطقه باید از مسیر سیاسی و گفت وگو حل و فصل شود و اتخاذ رویکردهای نظامی کارساز نیست.
نخست وزیر سنگاپور نیز در این دیدار با بیان اینکه دو کشور همواره از روابط دوستانه و سازنده‌ای برخوردار بوده‌اند، گفت: متأسفانه حجم مناسبات اقتصادی بین دو کشور کاهش یافته که علاقه‌مند هستیم آن را جبران کنیم. لی هسین لونگ با تأکید بر اینکه کشورش خواهان احترام کامل کشورها به مقررات بین‌المللی و تعهدات‌شان است، گفت: عدم اجرای کامل برجام موجب تأسف است و امیدواریم زمینه اجرای تعهدات طرفین در آن مهیا شود.
برش
پوتین کنوانسیون رژیم حقوقی خزر را امضا کرد
ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر که چگونگی تقسیم منابع گاز و نفت خزر را مشخص می‌کند، امضا کرده است. به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری اینترفکس پیش‌نویس این کنوانسیون سال گذشته توسط ایران، روسیه و چهار کشور حاشیه دریای خزر که عضو شوروی بودند، تهیه شد. روسیه و سایر کشورها امیدوارند که امضای این کنوانسیون راه را برای استفاده بیشتر از منابع انرژی و پروژه‌های خط لوله گاز هموار کند.
گفت و گو درباره صلح هرمز با همسایگان شمالی
متن سخنرانی رئیس جمهوری در اجلاس اوراسیا
بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای پاشینیان، نخست وزیر جمهوری ارمنستان،
رؤسای محترم جمهور،
نخست وزیران محترم،
خانم‌ها، آقایان،
بسیار خوشحالم که فرصت تاریخی حضور در اجلاس بزرگ سران اتحادیه اقتصادی اوراسیا در شهر زیبا و تاریخی ایروان، همزمان با مهیا شدن مقدمات اجرای موافقتنامه موقت ترتیبات تجاری جمهوری اسلامی ایران با این اتحادیه، فراهم گردید. لازم می‌دانم از جناب آقای پاشینیان، نخست‌وزیر محترم جمهوری ارمنستان برای برگزاری این نشست مهم و میهمان‌نوازی شایسته، صمیمانه سپاسگزاری نمایم.
حضار محترم
نشست سران کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا، فرصتی مغتنم برای تبادل نظر و چاره‌اندیشی در خصوص پاره‌ای از موضوعات و مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای است و امیدوارم نتایج ارزشمندی از گفت‌وگوهای این نشست حاصل شود. نظام جهانی بر پایه چندجانبه‌گرایی و همکاری‌های مشترک کلیه اعضای جامعه بین‌المللی استوار است و همه کشورها به حکم تعهد و مسئولیت بین‌المللی خود و در راستای حفظ صلح، امنیت، ثبات و نظم بین‌المللی، موظف به مقابله با یکجانبه‌گرایی هستند.
مقاومت و تقابل برخی از کشورها از جمله جمهوری اسلامی ایران با اقدامات خصمانه و یکجانبه‌گرایانه ایالات متحده امریکا، باعث مواجه شدن این کشور با تحریم‌های شدید و غیر‌انسانی شده است. امریکا در سال‌های اخیر با اعمال رویکرد یکجانبه و بی‌توجهی به تعهدات، و توافقات بین المللی و زیر پا گذاشتن موافقتنامه‌های دوجانبه، بسیاری از کشورهای دیگر از جمله؛ چین و روسیه، همچنین تعدادی از متحدین خود را هدف قرار داده است. به اعتقاد ما، جامعه بین‌المللی باید با اتخاذ تصمیمی قاطع و اقداماتی مؤثر با رویکرد خصمانه و یکجانبه گرایانه امریکا مقابله نماید. اقدامات قهری امریکا و استفاده از دلار به عنوان یک سلاح، به تروریسم اقتصادی منجر خواهد شد و زندگی مردم عادی را هدف قرار خواهد داد.
حضار گرامی
اجرای برجام به عنوان الگوی کارآمدی از موفقیت دیپلماسی چندجانبه برای حل و فصل مسائل بین‌المللی، مستلزم اجرای کامل تعهدات متقابل از سوی همه امضاکنندگان آن می‌باشد و کلیه اعضای سازمان ملل، متعهد به رعایت و نیز حمایت از اجرای مفاد آن می‌باشند. جمهوری اسلامی از امضاکنندگان توافق برجام انتظار دارد در راستای اجرایی شدن آن اقدام نمایند و در شرایط حساس کنونی علاوه بر نقش اعضای باقی‌مانده در برجام، حمایت سایر کشورها از این دستاورد چندجانبه جهت حفظ و ارتقای همکاری‌ها، امنیت و ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی ضروری است.
متأسفانه در نتیجه اقدامات مخرب امریکا، امروزه شاهد ایجاد مشکلات فراوان در روابط اقتصادی کشورها، رشد روزافزون فقر، ناامنی، مهاجرت و کاهش رشد اقتصادی در جهان هستیم و استمرار این فضای تنش‌آلود، لطمات غیرقابل جبرانی را به‌دنبال خواهد داشت. در چنین فضای توأم با بیم و ناامیدی در نظام بینالملل، لاجرم نیازمند همکاری‌های اقتصادی چندجانبه و منطقه‌ای به موازات چندجانبه‌گرایی در نظام بینالملل هستیم. بنابراین همکاری جمعی و منطقه‌ای در قالب اتحادیه‌های اقتصادی، تجاری و سیاسی مانند اتحادیه اقتصادی اوراسیا، سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو)، سازمان همکاری شانگهای و مجمع گفت‌وگوی آسیایی (ACD) به عنوان مهمترین ابزارها در همگرایی اقتصادی ـ سیاسی منطقه‌ای مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران است.
خانم‌ها و آقایان
سیاست جمهوری اسلامی ایران حفظ صلح و ثبات در منطقه و از جمله خلیج‌فارس و تأمین آزادی و امنیت کشتیرانی در تنگه هرمز است. حوادث اخیر، این امنیت را به شکل جدی در معرض خطر قرار داده است. امنیت و صلح در خلیج فارس، دریای عمان و تنگه هرمز با مشارکت کشورهای این منطقه تأمین میشود و همان‌گونه که در نشست سالیانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد مطرح نمودم، همه کشورهایی را که از تحولات خلیج‌فارس و تنگه هرمز متأثر می‌شوند به «ائتلاف امید» یعنی «ابتکار صلح هرمز» Hormoz Peace Endeavor دعوت می‌کنم. هدف این ائتلاف ارتقای صلح، ثبات، پیشرفت و رفاه کلیه ساکنان تنگه هرمز و تفاهم متقابل و روابط صلح‌آمیز و دوستانه میان ایشان است. این ابتکار حوزه‌های مختلف همکاری مانند تأمین همگانی امنیت انرژی، آزادی کشتیرانی و انتقال آزادانه نفت و سایر منابع نسبت به کشورهای حوزه تنگه هرمز و فراتر از آن را در برمی‌گیرد.
حضار محترم
اراده جمهوری اسلامی ایران متنوع‌سازی روابط اقتصادی خود و تکیه بر اصول اقتصاد مقاومتی و همکاری‌های فعال‌تر منطقه‌ای- بین‌المللی است. امضای موافقتنامه تجاری جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، بیانگر دیدگاه جامع و سازنده ایران، همراه با اراده سیاسی قوی در کمک به توسعه روابط اقتصادی – تجاری چندجانبه و منطقه‌ای است. اجرایی شدن موافقتنامه فی‌مابین قدمی در مسیر تقویت ساختارهای تجاری چندجانبه تلقی میشود.
موقعیت جغرافیایی ایران امکان اتصال ترانزیتی قاره‌های اروپا و آسیا و کشورهای مختلف در غرب، شرق، شمال و جنوب را به همدیگر فراهم می‌سازد. ما علاقه‌مندیم از این موهبت برای کمک به توسعه پایدار و رشد کشورمان و همگرایی اقتصادی سایر کشورهای منطقه به بهترین نحو استفاده کنیم. در همین راستا با سرمایه‌گذاری‌های عظیم، کریدورهای مختلف جاده‌ای و ریلی برای تسهیل حمل و نقل ترانزیتی طراحی و اجرا شده‌اند که از آن جمله می‌توان به کریدور شمال – جنوب، کریدور خلیج فارس – دریای سیاه، کریدور پیش‌بینی شده در موافقتنامه عشق‌آباد، کریدورهای جاده‌ای و ریلی اکو و همچنین کریدورهای هوایی اشاره نمود. بنادر متعدد جمهوری اسلامی ایران در دریای خزر، خلیج‌فارس و حاشیه اقیانوس هند (به ویژه چابهار)، شبکه‌های جاده‌ای و ریلی و آسمان امن ایران، امکان اتصال کشورهای همسایه به همدیگر و به سایر قاره‌ها را فراهم می‌کند.
اتحادیه گمرکی اوراسیا زمانی می‌تواند ظرفیت‌های خود را تحقق ببخشد که در حوزه راهبردی حمل و نقل نیز به سمت همگرایی حرکت نماید، لذا پیشنهاد میشود کشورهای عضو این اتحادیه با تدوین راهبرد تسهیل ترانزیت اوراسیا، رویه‌ها و مقررات ترانزیت، تردد متصدیان حمل و نقل و وسایل نقلیه باری و مسافری به قلمروهای همدیگر را از طریق طراحی و اجرای راهکارهای هوشمندانه تسهیل نموده و موانع را برای مبادلات بیشتر و روانتر به حداقل ممکن کاهش دهند.
جمهوری اسلامی ایران ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های گسترده‌ای در مناطق آزاد تجاری، صنعتی و ویژه اقتصادی به ویژه در جنوب شامل منطقه آزاد چابهار و شمال کشور شامل امیرآباد در استان مازندران، انزلی در استان گیلان، منطقه آزاد تجاری ارس در آذربایجان شرقی ایجاد نموده و آماده ارائه تسهیلات و امکاناتی ارزشمند برای گسترش همکاری‌های تجاری با اتحادیه اقتصادی اوراسیا است. به همین مناسبت از سرمایه‌گذاران اتحادیه اقتصادی اوراسیا دعوت می‌نمایم از توانمندی‌های مذکور برای توسعه مناسبات فی‌مابین استفاده کنند.
جمهوری اسلامی ایران با تصویب و لازم الاجرا نمودن یکی از جامع‌ترین قوانین تشویق و حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی، آمادگی دارد میزبان سرمایه‌گذاران و کارآفرینان اتحادیه اقتصادی اوراسیا و برگزاری نشست‌های فرصت‌های سرمایه‌گذاری درآینده نزدیک باشد. در این راستا از هرگونه همکاری با کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا در حوزه‌های مالی و بانکی و سرمایه‌گذاری بویژه از طریق مکانیزم‌های جدید و مؤثر استقبال نموده و پیشنهاد می‌نمایم کارگروه ویژه‌ای جهت اجرایی نمودن ایده فرصت‌های سرمایه‌گذاری مشترک در حوزه اوراسیایی توسط نمایندگان محترم دولت‌های عضو اتحادیه و جمهوری اسلامی ایران تشکیل گردد.
حضار محترم
امیدواریم جمهوری اسلامی ایران از مشارکت و همراهی کشورهای دوست فدراسیون روسیه، ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان و بلاروس در گذشتن از مسیر ناهموار کنونی به خوبی بهره‌مند گردد و شاهد گسترش بیش از پیش مناسبات اقتصادی و تجاری فی‌مابین در کنار مناسبات خوب سیاسی باشیم. در اینجا بار دیگر، دست یاری و همکاری به سوی شما دراز می‌کنم و بر این باورم که با کمک یکدیگر خواهیم توانست تعاملات اقتصادی منطقه را در چارچوب اتحادیه اقتصادی اوراسیا، به عنوان یک مدل کارآمد به سایر مناطق جهان معرفی نماییم.
در پایان، ضمن تشکر مجدد از تمامی مسئولان عالیرتبه و دست‌اندرکاران این اجلاس، امیدوارم حضور سران در این نشست، موجبات نقش‌آفرینی و ارتقای جایگاه اتحادیه اقتصادی اوراسیا را در منطقه و نظام بینالملل فراهم آورد. از توجه شما سپاسگزارم.
