پیرو مکتبی هستیم که دانش را منشأ قدرت می‌داند
خبرمهم: رئیس‌جمهور گفت نخبگان ایران و روسیه، برای جلوگیری از اضمحلال در فرهنگ بیگانه، باید الگویی از «هویت‌گرایی تعاملی و سازنده» ارائه دهند.
به گزارش بخش سیاسی سایت خبرمهم، به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، حجت‌الاسلام سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور کشورمان در جمع دانشگاهیان دانشگاه ملی مسکو با بیان اینکه اکنون در نطقه عطفی از تاریخ روابط دو کشور قرار داریم، گفت: از اساتید دانشگاه، اندیشمندان و مراکز مطالعاتی و پژوهشی دو کشور، انتظار می‌رود که نقش مهم و تاریخی خود را در این زمینه ایفا کنند تا ملت‌های همسایه ایران و روسیه، با بیشترین تعامل و همکاری در زمینه‌های مختلف علمی، فرهنگی و اقتصادی، در رفاه و عزت زندگی کنند.
متن کامل سخنان رئیس‌جمهور در نشست با اعضای شورای علمی، اساتید و جمعی از دانشجویان دانشگاه ملی مسکو به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای سادوونیچی!
رئیس محترم دانشگاه دولتی مسکو!
اعضای محترم هیئت‌رئیسه!
اساتید و محققین محترم!
از حضور در جمع شما فرهیختگان، محققین و اساتید دانشگاه دولتی مسکو، بسیار خرسندم و از دولت و ملت فدراسیون روسیه، برای میزبانی گرم اینجانب و هیأت ایرانی، در شهر زیبای مسکو، تشکر می‌کنم.
این دانشگاه، قدیمی‌ترین و معتبرترین دانشگاه روسیه، در زمره برترین دانشگاه‌های مشهور جهان قرار دارد و منشأ آثار و خدمات علمی بسیاری، برای روسیه و جامعه جهانی و علاقه‌مندان به امر آموزش و تحقیق بوده است.
آموزش، پژوهش و پیشرفت‌های علمی، برای ما نه تنها دارای جایگاه اساسی است، بلکه امری اعتقادی و تکلیفی دینی نیز هست. ادیان الهی در جهت مبارزه با جهل و نادانی و ترویج آموزش و پرورش تأکیدات و سفارشات زیادی داشته‌اند. پیامبر خدا حضرت محمد(ص) می‌فرماید: فرشتگان، بال‌های خود را برای جوینده دانش می‌گسترانند و برایش آمرزش می‌طلبند.
مفهوم دیگر در ادبیات اسلامی، مفهوم علم نافع است؛ به این معنی که نفع آن علم در بین مردم احساس شود که لازمه آن، پیوند میان علم با اخلاق و معنویت است. علمی که نجات بشر را تضمین نماید. علمی که فاقد این ویژگی باشد، اسباب نابودی خویش می‌سازد، تبدیل به بمب میشود و بر سر مردم می‌ریزد، یا باعث میشود که سرزمین فلسطین را ۷۰ سال اشغال و ملتش را آواره کنند.
خانم‌ها و آقایان!
من در این سفر فرصت داشتم علاوه بر دیدار با جناب آقای پوتین، با جمعی از نمایندگان جامعه روسیه در حوزه‌های اقتصادی، علمی، فرهنگی و دینی نیز ملاقات و گفتگو داشته باشم. با اطمینان می‌گویم ظرفیت‌های متنوع توسعه روابط و همکاری‌ها، منوط به ایفای نقش نخبگان، به‌ویژه جامعه دانشگاهی و علمی دو کشور است.
پایدارسازی و سودمندکردن روابط دو دولت ایران و روسیه، نیازمند اراده جمعی است و دولت‌ها با کمک تبادلات مردمی و علی‌الخصوص جامعه دانشگاهی، می‌توانند در ایجاد شبکه‌ای مستحکم از همکاری‌ها و تأمین منافع دو یا چند جانبه، موفق عمل کنند.
جامعه دانشگاهی روسیه با وجود مراکز معتبر علمی با گستره وسیعی از رشته‌ها و بهره‌مندی از زیرساخت‌های فناوری، می‌تواند نقش بسیار مهمی در گسترش دیپلماسی علمی و توسعه تعاملات در موضوعات نوآوری و تجاری‌سازی علوم ایفا نماید.
فرهیختگان گرامی، جمهوری اسلامی ایران در سال‌های اخیر، علیرغم وجود تحریم‌های ظالمانه، در زمینه تحقیقات و تجاری‌سازی دانش، در حوزه‌های مختلف از جمله نانو، برق و الکترونیک، سلول‌های بنیادین، لیزر، دارو و تجهیزات پزشکی، تکنولوژی اطلاعات، کشاورزی و ساختمان، توفیقات بسیار خوبی را کسب نموده است.
هر زمان که برای استقلال و آزادی خود تلاش کرد، ایالات متحده را در برابر خود دید. جامعه دانشگاهی ما بعد از انقلاب اسلامی و رهایی از سلطه آمریکا، رشد قابل توجهی را تجربه کرده و علیرغم تحریم علمی، بالاترین نرخ رشد مقالات علمی و تخصصی را به نام خود ثبت کرده است. جمهوری اسلامی ایران، براساس ارزش‌های فرهنگی مبتنی بر شریعت اسلام و تمدن کهن پارسی، به علم و نهاد آموزش و پژوهش، اعتبار بخشید و امروز یکی از موفق‌ترین کشورهای جهان در افزایش نرخ باسوادی و تعداد جوانان تحصیلکرده در مقاطع مختلف دانشگاهی است.
دانشمندان و اساتید محترم!
امروز بشریت با مسایل و چالش‌های مشترکی مواجه است. در عین اینکه غرب اعتراف می‌کند که جهان به سمت «غیرغربی شدن»، حرکت می‌کند؛ ایالات متحده، باورها، فرهنگی‌های ملی و سنت‌های راهگشایی که ریشه در هویت و تمدن کشورهای مستقل دارد را نشانه گرفته است.
نخبگان ایران و روسیه، برای در امان ماندن هر دو ملت از این هویت‌زدایی مخرب و ارتجاعی و جلوگیری از اضمحلال در فرهنگ بیگانه، باید الگویی از «هویت‌گرایی تعاملی و سازنده» را ارایه دهند.
تجربه نشان داده است که می‌توان تهدیدها را به فرصت تبدیل کرد. تحریم‌های ظالمانه نه تنها مانع رشد علمی ما نشده، بلکه موجب توسعه مجلات تخصصی و افزایش شتاب در تجاری‌سازی فناوری‌ها در ایران شده است. تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان که همگی ریشه در دانشگاه‌های ایران دارند، به چندین هزار رسیده که در عین ارتقاء استانداردها، در تجاری‌سازی علوم، رشدی چشم‌گیر داشته است. سهم شرکت‌های دانش‌بنیان در صادرات غیرنفتی ایران افزایش یافته و در حوزه دارو و تولید واکسن و بسیاری از حوزه‌های دیگر، به یک زیست‌بوم و چرخه‌ی تولید داخلی دست یافته‌ایم.
دستاوردهایی از این دست، ما را مصمم می‌سازد تا با توجه به نیاز روزافزون کشور، با سرمایه‌گذاری در زمینه نوآوری و تجاری‌سازی روابط خود را در زمینه‌های علمی و تخصصی توسعه دهیم. همکاری در حوزه‌های علمی و فناوری برای ما یک اصل است.
جوانان و اساتید با انگیزه ایرانی، به عنوان مهم‌ترین سرمایه جمهوری اسلامی ایران، آماده همکاری و مشارکت در طرح‌های مشترک فناوری و تجاری‌سازی هستند.
حضار محترم!
اندیشمندان گرامی!
خانم‌ها و آقایان!
مبارزه با سیاست‌های یکجانبه‌گرایی، تبعیض بین‌المللی، جرایم سازمان‌یافته، قاچاق مواد مخدر، بی‌ثبات کردن کشورها و بازگرداندن افراط‌گرایی و تروریسم، بدون همکاری و هماهنگی کشورهای منطقه میسر نخواهد شد.
روابط خوبی بین دو کشور جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه برقرار است و هر دو کشور در مسیر پیشرفت و تعالی، گام برمی‌دارند. مناسبات سیاسی و امنیتی و تجربه موفق همکاری دو کشور برای مقابله با تروریسم و افراطی‌گری خشونت‌آمیز در سوریه و هماهنگی برای کمک به برقراری صلح و تشکیل دولتی فراگیر در افغانستان، راهگشای مناسبی برای توسعه روابط دو همسایه در دیگر زمینه‌ها می‌باشد.
توافقات خوبی برای سرمایه‌گذاری و اجرای طرح‌های اقتصادی مشترک صورت گرفته است. دو طرف علاقمند به همکاری در زمینه حمل و نقل و ترانزیت جاده‌ای، ریلی، دریایی و هوایی و همچنین علاقمند به همکاری در حوزه انرژی اعم از نفت، گاز، برق، تجارت و کشاورزی هستند. ما به دنبال ارتقاء سطح همکاری‌های اقتصادی هستیم؛ اما به این مسأله نیز توجه داریم که بن‌مایه همه تلاش‌ها، همکاری‌های علمی و پژوهشی است.
ما در برابر گفتمانی که به دنبال امنیتی کردن و نظامی کردن روابط میان ملت‌ها است، پیرو مکتبی هستیم که دانش را منشأ قدرت می‌داند.
امام علی(ع) می‌فرماید: «دانش، سلطنت و قدرت است. هر که بر او دست یافت، پیروز شد و هر که آن را نیافت، مغلوب گشت» از این جهت، توسعه همکاری‌های دانشگاهی برای ما از جایگاه ویژه و خاستگاهی اعتقادی برخوردار است.
معتقدیم تسهیل تردد اتباع دو کشور خصوصاً فرهیختگان و دانشگاهیان و آشنایی بیشتر و کسب اطلاع نخبگان از ظرفیت‌های موجود در روابط فی‌مابین، می‌تواند نقش بسزایی در پیشبرد توافقات و توسعه مناسبات، ایفاء نماید.
من در اینجا از شما اساتید محترم دانشگاه و پژوهشگران عزیز، برای سفر به کشور ایران دعوت می‌کنم. وجود غنای تاریخی و تمدنی مشترک، بستر مناسبی برای توسعه همکاری‌های علمی و فرهنگی است. گر چه شناخت نسبی متقابل از مشاهیر ادبی و مفاخر علمی دو کشور وجود دارد و آثار زیادی، ترجمه و منتشر شده است ولی فضای مستعد همکاری‌های فرهنگی می‌طلبد که بیش از پیش، در این حوزه، اقداماتی صورت گیرد.
قدمت بیش از دویست ساله آموزش زبان فارسی و همچنین وجود مراکز مطالعاتی مرتبط با ایران در روسیه و متقابلاً وجود هزاران ایرانی دانش‌آموخته از دانشگاه‌های روسیه، فعالیت مراکز متعدد آموزش زبان روسی و مطالعات روسیه در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی ایران، ظرفیت‌های ارزشمندی است که می‌بایست از آنها به نحو شایسته‌ای بهره‌برداری شود.
در پایان بر این نکته تأکید دارم که ما اکنون در نطقه عطفی از تاریخ روابط دو کشور قرار داریم. از اساتید دانشگاه، اندیشمندان و مراکز مطالعاتی و پژوهشی دو کشور، انتظار می‌رود که نقش مهم و تاریخی خود را در این زمینه، ایفا کنند تا ملت‌های همسایه ایران و روسیه، با بیشترین تعامل و همکاری در زمینه‌های مختلف علمی، فرهنگی و اقتصادی، در رفاه و عزت زندگی کنند.
برای دولت و ملت روسیه، صلح، آرامش، رفاه و بهروزی و برای همه شما آرزوی موفقیت دارم!
از توجه همه شما متشکرم.
در پایان این مراسم دکترای افتخاری دانشگاه ملی مسکو به آیت‌الله رئیسی اعطا شد.
