به گزارش بخش سیاسی سایت خبرمهم، سجاد جنت‌آبادی: یک سال از سقوط هواپیمای اوکراینی می‌گذرد؛ هواپیمایی که چند دقیقه پس از بلند شدن از فرودگاه امام خمینی(ره) مورد اصابت موشک قرار گرفت و ۱۶۷ مسافر و ۹ خدمه پرواز در ساعت ۶:۱۸ در حوالی صبا شهر سقوط کرد و همه سرنشینان آن جان باختند. ساعاتی پس از سقوط این هواپیما که به «هواپیمای اوکراینی» شهرت پیدا کرد، مسئولان ذی‌ربط دقیق اطلاع‌رسانی نشد. اما ظاهرا انتشار یک فیلم از صحنه اصابت موشک به هواپیما موضوع را مشخص کرد. دو روز بعد سردار حاجی‌زاده، سخنگوی سازمان هوا و فضای سپاه در جلوی دوربین‌های خبری حاضر شد و برای اولین بار اصابت موشک را به هواپیما تایید و از ملت ایران و خانواده‌ها عذرخواهی کرد. اما طی این یک‌سال حواشی و اتفاقات زیادی رخ داده که در این گزارش به آن خواهیم پرداخت.
موضع دولت اوکراین در یک‌سال اخیر
دولت اوکراین در یک سال اخیر از ایران درخواست کرده تا پاسخگوی سقوط هواپیمای اوکراینی باشد و این مساله را شفاف‌سازی کند. مقامات ایران هم در پی این درخواست جلساتی را با مقامات آمریکایی برگزار کردند. نخستین دور این مذاکرات ۹ و ۱۰ مرداد ماه امسال در کی‌یف و دور دوم نیز ۲۸ مهر ماه در محل وزارت امور‌خارجه ایران و به ریاست محسن بهاروند، معاون حقوقی وزارت امور خارجه برگزار شد و مقامات ایران در این جلسات درباره میزان غرامت پرداختی ایران به خانواده‌های جانباختگان هواپیمای اوکراینی به گفتوگو پرداخته‌اند. اما مقامات اوکراینی از مقامات ایران درخواست کرده‌اند تا با مسببان این حادثه دلخراش برخورد شود و البته در ایران هم مقامات خواستار برخورد با مسببان این حادثه شده‌اند.
موضع دولت کانادا
فرانسوا فیلیپ شامپاین در بخشی از گفتوگو با شبکه سی بی سی کانادا مدعی شد فکر نمی‌کند دلیل هدف قرار گرفتن هواپیمای اوکراینی خطای انسانی باشد. او در پاسخ به این سوال که آیا توضیح ایران را برای علل سقوط این هواپیما می‌پذیرد، گفت: نه نمی‌پذیرد، اما اشاره‌ای نکرد که دلیل چه می‌تواند باشد و چه کسی مقصر است. حرف من این است که شاهد موشک‌هایی بودیم که به هواپیما شلیک شدند و این هر سوالی را برایم ایجاد کرد. وزیر خارجه کانادا ادامه داد: در مورد هر چیزی که بگویند تحقیق خواهم کرد به این دلیل که هیچ چیزی را بی‌چون و چرا نمی‌پذیریم.
چرا سکوت؟
نایب رئیس مجلس دهم و فعال سیاسی درباره اینکه چرا مجلس در دوره دهم دستوری برای پیگیری حادثه هواپیمای اوکراینی نداشت گفت: البته مسئولان توضیحاتی ارائه کرده‌اند. به عنوان مثال اعلام کردند که خطای انسانی بوده و غرامت ۱۵۰هزار دلار به هر قربانی هم مقرر شده است. اگر به مسئولان اعتماد داریم، باید این توضیحات را بپذیریم. البته مسئولان باید بیشتر توضیح دهند. رکنا نوشت، علی مطهری در خصوص کم‌توجهی مسئولان به این مساله بیان کرد: عذرخواهی انجام شد. صحبت‌های سردار حاجی‌زاده عذرخواهی بود. علت سکوت سایر مسئولان این است که اطلاعات کافی ندارند. نهادهای نظامی اطلاع دارند و باید بیشتر صحبت کنند. مسئولان عادی اطلاعات کافی ندارند. وزیر دفاع یا فرماندهان سپاه و ارتش باید در این مورد صحبت کنند. من هم می‌پسندم که توضیحات بیشتری در این مورد ارائه کنند تا مشخص شود که ریشه این خطا چه بوده و چرا این خطای بزرگ اتفاق افتاده است؟ اما به طور کلی اعلام کردند که خطای انسانی بوده است. غیر از تأسف کار دیگری نمی‌توان کرد. آن انسان را چه کنند؟ این اتفاق تلخ رخ داده و باید تحملش کنیم. ولی اگر واقعا نکته‌هایی در این حادثه وجود دارد که ما نمی‌دانیم، خوب است توضیح دهند. منتها به دلیل آنکه کسی به جز نظامی‌ها از آن اطلاع ندارند، همه سکوت کرده‌اند.
فراق فرزندان ملت سخت و اندوه‌بار است
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در بیانیه‌ای با گرامیداشت ۱۸ دی‌ماه سالروز شهادت جمعی از هموطنان عزیز در حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی، از صبر، نجابت و شکیبایی خانواده‌های معظم آنان قدردانی و تاکید کرد: ملت ما با درک و تحمل سختی‌های ناشی از دشمنی‌ها و توطئه‌های نظام سلطه و استکبار، مصمم‌تر از گذشته در پی کنار زدن دشمنان از مسیر پرافتخار و آینده درخشان فراروی بوده و انتقام سخت از آنان نیز دستور کار پاسداران انقلاب و مجاهدان مومن امت اسلامی خواهد بود. در بخشی از این بیانیه آمده است: با گذشت یک سال از حادثه سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی که پس از ماجراجویی و جنایت تروریستی آمریکا و متعاقب آن ضربه موشکی به پایگاه تروریست‌ها در عین‌الاسد و شرایط جنگی منطقه رخ داد؛ همچنان فراق فرزندان عزیز ملت ایران غم و اندوهی عمیق را در دل‌های همگان گذاشته است. در این بیانیه با تاکید بر اینکه پاسداران انقلاب اسلامی، طی چهار دهه اخیر همواره در میدان‌های مبارزه با ظالمین و مستکبرین در دفاع از امنیت و منافع ملی و صیانت از آرامش و سلامت مردم حضور شجاعانه و فداکارانه داشته و جان خود را سپر بلای ملت ایران کرده‌اند خاطرنشان کرده است: بار سنگین فراق فرزندان عزیز ایران بسیار سخت و اندوه‌بار است و این اتفاق تلخ که در پی ماجراجویی‌های ضد‌انسانی و اقدامات تروریستی آمریکا در منطقه به وقوع پیوست؛ بار دیگر اوج خباثت و کینه‌توزی استکبار جهانی علیه جمهوری اسلامی و ملت ایران را به اثبات رساند و قلب‌های مردم شهید‌پرور ایران را جریحه‌دار و اندوهگین کرد.
مقصران اصلی را محاکمه کنید
در همین رابطه نعمت احمدی حقوقدان گفت: اگر شرایط بامداد ۱۸ دی ۱۳۹۹ را بررسی کنیم باید از مقامات نظامی سوال کرد که چرا وقتی ساعت یک ونیم بامداد به پایگاه عین‌الاسد در عراق عملیات انجام دادیم که احتمال پاسخ هم وجود داشت، مقامات مسئول در آسمان ایران پرواز ممنوع اعلام نکردند. ایران بعد از این اتفاق دلخراش از نظر مالی ضرر کرد و آسمان ایران دیگر مانند سابق مورد اطمینان کشورهای دنیا برای پرواز نیست. از نظر حقوقی اگر حادثه طبیعی باشد، کسی را نمی‌توانیم مقصر بدانیم، اما اگر حادثه غیر‌طبیعی باشد باید به نوع خطای آن دقت کنیم. خطای عمدی و غیر‌عمدی هم از نظر قانونی با یکدیگر تفاوت دارد. باید این موضوع توسط مقامات شفاف‌سازی شود که چطور اپراتور نتوانسته به درستی تصمیم بگیرد. البته مسبب اصلی کسی است که نتوانسته فضای نا‌امن در آسمان هوایی کشور را پیش‌بینی کند وگرنه اپراتور که یک یا دو دقیقه وقت داشته تا تصمیم‌گیری کند. تعیین خسارت به خانواده‌های جانباختگان هواپیما به عهده ایکائو است و چرا دولت برای خود پرداخت خسارت تعیین می‌کند و این مبلغی که می‌خواهند پرداخت کنند از کجا تامین اعتبار شده است. البته نباید فراموش کنیم که خانواده‌های جانباختگان هواپیما هم به دنبال محاکمه مقصران این اتفاق اندوه‌بار هستند و مساله پرداخت خسارت برای آنها اولویت اول را ندارد. /آرمان ملی
