قوشه، وکیل دادگستری و فعال حوزه زنان: در ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی از تعرض به زنان و کودکان و مشخصا آزار و اذیتهای خیابانی صحبت شده و مجازاتش خیلی بیشتر از مجازاتی است که برای نداشتن حجاب شرعی در تبصره ماده ۶۳۸ در نظر گرفته شده. از منظر قانونگذار آن زمان نداشتن حجاب شرعی حتی نیاز به یک ماده هم نداشته و تبصره یک ماده شده.
به گزارش بخش قضایی سایت خبرمهم، شیما قوشه، وکیل دادگستری و فعال حوزه زنان در گفتوگو با مطهره حیدری، خبرنگار گروه رسانهای خبرهای فوری مهم در پاسخ به این سوال که آیا مزاحمتهای خیابانی در قانون یک جرم محسوب میشود، گفت: براساس ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی پیشبینی شده که هرکس در خیابان ( چه مرد و چه زن) با اعمال و رفتار نامتعارف، متعرض زنان و کودکان شود هم جرم مرتکب شده و هم باید عملش پیگیری شود و چون در فضای علنی انجام شده، جرم مشهود است و نیروی انتظامی به عنوان ضابط عام وظیفه دارد بلافاصله ورود کند. در این مواقع حتی نیاز به گرفتن دستوری قضایی نیست و میتواند اگر لازم باشد شخص را دستگیر کند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا تمام این مراحلی که گفتید اجرا میشود، تاکید کرد: خیر، این مراحل اجرا نمیشود. در اینجا ابتدا باید مشخص شود که جرم از منظر قانونگذار چیست؟ جرم هر فعل یا ترک فعلی است که نظم عمومی جامعه را بهم بزند و برهمین مبنا که چقدر نظم عمومی جامعه را بهم میزند و چقدر آسیبزننده است، برای آن مجازات تعیین میشود. یعنی باید یک تناسبی بین مجازات و جرمی که انجام گرفته باشد. از این نظر ما میتوانیم با توجه به مجازاتی که قانون گذار برای جرمها در نظر گرفته فرض را بگذاریم براینکه قانونگذار برای آن جرمی که سنگینتر است و به جامعه ضرر بیشتری میزند مجازات سنگینتری را در نظر گرفته و در مقابل برای جرمهای سبکتر، مجازات کمتری را در نظر گرفته، که خب این یک مقدمه خیلی مهمی است. از طرفی به ما همیشه گفتند قانونگذار حکیم است و کار عبث و بیهوده انجام نمیدهد.
این وکیل دادگستری ادامه داد: حالا با درنظرگرفتن این دو اصل باید توجه داشته باشیم که ماده ۶۱۹ وقتی از تعرض به زنان و کودکان و مشخصا از آزار و اذیتهای خیابانی صحبت میکند، مجازاتی که برای آن در نظر گرفته به مراتب خیلی بیشتر از مجازاتی است که برای نداشتن حجاب شرعی در نظرگرفته که در تبصره ماده ۶۳۸ آمده. یعنی از منظر قانونگذار آن زمان نداشتن حجاب شرعی حتی یک نیاز به یک ماده هم نداشته و تبصره یک ماده شده و مجازاتی که برای آن درنظر گرفته شده خیلی کمتر از آزار خیابانی است. پس یعنی آزار خیابانی از منظر قانونگذار حکیم به مراتب سنگینتر از نداشتن حجاب شرعی است و باید با مرتکبین این جرم سختگیرانهتر برخورد شود.
وی اضافه کرد: درحالیکه عملا مجریان این قانون برخلاف نظر قانونگذار حکیم برخورد میکنند و میروند سراغ جرمهای بسیار سبکتر که هیچ وقت هم مشخص نشده حجاب شرعی دقیقا یعنی چه. به هرحال از منظر قانونگذار جرمِ آزارو اذیتهای خیابانی خیلی سنگینتر از نداشتن حجاب شرعی است و نظم عمومی جامعه را بیشتر بهم میزند و وظیفه مجریان قانون و ناظرین اجرای قانون این است که با این جرم بیشتر مقابله کنند، درحالی که ما کاملا عکس این موضوع را مشاهده میکنیم.
قوشه در پاسخ به این سوال که اگر فرد آزاردهنده جز اتباع بهخصوص اتباع غیرقانونی باشد وضعیت به چه صورت است، گفت: طبق ماده ۶۱۹ هرکس که به زنان و کودکان در خیابان تعرض کند چه زن، مرد یا حتی یک فرد غیر ایرانی باشد چون در حوزه جغرافیایی ایران اتفاق افتاده، قابلیت پیگرد قضایی دارد. وقتی با پلیس تماس گرفته میشود درخصوص آزارو اذیتهای خیابانی باید پلیس به موقع و به فوریت خودش را برساند به محل و حتی اگر نیاز باشد بازداشت کند و ادله را جمعاوری کند و حمایت کند از قربانیان ولی اساسا در اکثریت مواقع پلیس وقتی میرسد که همه چیز تمام شده و مثلا طرف فرار کرده، برای همین خیلی فرق نمیکند که فرد ایرانی باشد یا غیر ایرانی. متاسفانه ارادهای برای حمایت از زنان در این حوزه وجود ندارد. حالا فارغ از اینکه یک سری نکوهشهایی از طرف خود پلیس با خانمها انجام میشود که لابد حجابت را رعایت نکردهای یا آرایش داشتهای و… به همین خاطر میتوان گفت همیشه گرفتن پیکان اتهام به زنان همیشه وجود دارد ولی خیلی مواقع ورود نمیکند.
وی در ادامه افزود: من تا الان نشنیدم کسی بگوید من همان لحظه که آزار خیابانی داشتم پلیس رسیده و به وظایف قانونیاش عمل کرده، درحالیکه چون در ملاعام اتفاق میافتد جرم مشهود است و پلیس طبق وظیفه قانونیاش باید ورود کند و در اینجا نیازی به دستور قضایی ندارد. به نظرم هیچ ارادهای وجود ندارد که در این مواقع از زنان حمایت شود. اگر اولویتبندی بر مبنای نظر قانونگذار حکیم انجام شود جرم مزاحمتهای خیابانی جرم سنگینتری است و باید با آن بیشتر مقابله شود. در همه جا هم از خیابان گرفته تا وسایل نقلیه عمومی آزار و اذیتهای کلامی و جنسی اتفاق میفاتد و کم هم نیست که بگویند چون این آزارها کم هست ما نیروهایمان را برای مقابله با بیحجابی گذاشتهایم.
شیما قوشه، وکیل دادگستری و فعال حوزه زنان در پایان تاکید کرد: به مراتب میتوانم ادعا کنم تمام زنان ایرانی خشونت و آزار و اذیتهای خیابانی را تجربه کردند. خشونت حتما کتک نیست، گفتن متلک یا به کار بردن عبارتهای جنسی و نامناسب هم در مقوله خشونت علیه زنان به حساب میآید و میتوانم ادعا کنم متاسفانه تعداد این نوع جرایم و خشونتها برعلیه زنان بسیار زیاد است. اما چون نظر قانونگذار اجرا نمیشود و مجری و ناظر اجرای قانون به آن رسیدگی نمیکند ماده ۶۱۹ جز قوانین متروک شده. اگر نیروهایی که در میدانهای بزرگ، مراکز خرید و.. بر روی حجاب متمرکز شدند در سطح شهر برای رسیدگی و مقابله با مزاحمتهای خیابانی پخش میشدند وضعیت خیلی بهتر بود.