بحران یکمیلیون ساله آلمان
خبرهای فوری: وقتی موضوع بر سر سوالات بزرگی است که دانشمندان جهان را به ستوه آورده، هیچ مسألهای به سختی این مشکل نیست؛ که بخواهید 28هزار مترمکعب از ضایعات رادیواکتیو را به مدت یکمیلیون سال در جایی بسیار امن، دفن کنید.
به گزارش بخش بین المللی سایت خبرهای فوری، این همان مشکلی است که آلمان با آن روبهرو شده است. پروفسور «میراندا شرویز»، بخشی از تیم تحقیقاتی است که به دنبال چنین راهحلی است. آلمان سالها پیش تصمیم گرفته بود که تا سال ۲۰۲۲ همه نیروگاههای اتمیاش را تعطیل کند؛ حالا با آغاز این کار باید راهحلی را برای دفنکردن زبالههای اتمیاش بیابد.
خبرگزاری سیانان گزاش داده، متخصصان درحال یافتن مکانی هستند تا بتوانند دوهزار کانتینر از زبالههای دارای رادیواکتیو زیاد را در آن دفن کنند. این مکان باید روی سنگها و صخرههای سخت باشد، ارتباطی با هوا نداشته باشد، هیچ راهی به آبهای زیرزمینی پیدا نکند و زمینلرزه هم باعث نشود که این مواد به بیرون نشت کنند.
چالشهای تکنولوژیکی آن- از انتقال این زبالههای کشنده گرفته تا پیداکردن مادهای برای پوشاندن آن- بسیار زیاد است. اما مهمترین چالش امروز شاید پیداکردن جامعهای باشد که حاضر باشند زیر پایشان این زبالههای اتمی دفن شود.
جستوجو برای قبرستان زبالههای اتمی
در سال ۲۰۱۱ در ژاپن، به دنبال زمینلرزه شدید و سونامی، برق قطع شد و سیستم خنککننده در نیروگاه فوکوشیما از کار افتاد. این مسأله باعث ذوبشدن هر سه راکتور اتمی شد. پس از حادثه نیروگاه فوکوشیما، آلمان تصمیم گرفت که تا سال ۲۰۲۲ هفت نیروگاه اتمی خود را از کار بیندازد.
با نزدیکشدن به سال ۲۰۲۲، حالا آنها با چالش جدیدی روبهرو شدهاند؛ پیداکردن مکانی برای دفن زبالههای اتمی. دولت حالا مهلت را برای یافتن قبرستان زبالههای اتمی تا سال ۲۰۳۱ تعیین کرده است.
وزارت امور اقتصادی و انرژی میگوید، هدفش پیداکردن یک انبار برای ضایعات خطرناک رادیواکتیوی است که «به لحاظ امنیت و ایمنی به مدت یکمیلیون سال، در بالاترین حد ممکن باشد.» در بیانیه این وزارتخانه آمده است که آلمان مملو از این «مکانهای بالقوه» است.
درحال حاضر زبالههای رادیواکتیوی در مکانهای موقتی که غالبا در نزدیکی نیروگاه قرار دارند، نگهداری میشوند.
پروفسور «میراندا شرویز»، رئیس بخش سیاستگذاری محیطزیست و آبوهوا در دانشگاه مونیخ و عضو تیم تحقیقاتی برای یافتن مکانی به منظور دفن زبالهها، میگوید که این مکانهای نگهداری از ضایعات رادیواکتیوی «تنها برای چند دهه» طراحی شدهاند.
همچنانکه از نام آنها هم پیداست، این مواد، خطرناکترین و کشندهترین مواد رادیواکتیوی به شمار میآیند که شامل میلههای سوخت مصرفشده از نیروگاههای اتمی هستند. شرویز میگوید: «شما اگر یکی از آن قوطیها را که دارای میلههای سوخت است باز کنید، تقریبا خیلی سریع جان خود را از دست خواهید داد.»
به گفته خانم شرویز، این میلهها به طرز غیرقابل باوری داغ هستند که همین امر، حملونقل ایمن آنها را به کاری بسیار دشوار تبدیل میکند. بنابراین فعلا آنها را در کانتینرهایی قرار میدهند که ابتدا سرد شوند تا بتوان آنها را جابهجا کرد. شرویز میگوید: «سردشدن آنها دههها زمان میبرد.»
درحال حاضر چندین منطقه از محلهای نگهداری موقت در سراسر آلمان وجود دارد. اکنون جستوجو برای یک منطقه دایمی است که دستکم یککیلومتر زیر زمین باشد.
بین یک سنگ و یک مکان سخت
شرویز میگوید که مکان موردنظر باید به لحاظ زمینشناسی، «بسیار بسیار باثبات» باشد: «نباید زمینلرزه به آن اثری کند، هیچ اثری از جریان آب در آنجا وجود نداشته باشد و نباید سنگ متخلخلی در کنارش باشد.»
فنلاند که چهار نیروگاه اتمی دارد و در آینده میخواهد بر تعداد این نیروگاهها بیفزاید، در این زمینه پیشروست. آنها به خوبی مخازنی را برای حجم زیادی از زبالههای رادیواکتیوی طراحی کردهاند. مخازن آنها در حقیقت درون سنگ بسترهای گرانیتی است.
به گفته پروفسور شرویز، مشکل آلمان این است که «گرانیت زیادی ندارد.» بنابراین باید به دنبال مکانهایی در زیر زمین باشد که در اختیار دارد؛ مثل سنگهای نمک، صخرههای رسی و گرانیتهای کریستالی.
این گروه امیدوارند که تا سال دیگر، چند نقطه بالقوه را برای دفن زبالههای رادیواکتیوی پیدا کنند. آنها هیچ برنامهای برای صادرکردن و انتقال این زبالهها به کشورهای دیگر ندارند. شرویز میگوید که این برنامه فراتر از عمر این گروه است؛ چراکه مخازنی که آنها پیدا میکنند، درنهایت در سالهای بین ۲۱۳۰ تا ۲۱۷۰ کاملا مهر و موم میشود.
یکی دیگر از کارهای تحقیقاتی که درحال انجام است، این است که متخصصان ارتباطات درحال کار روی این موضوع هستند که چگونه و با چه زبانی باید به نسلهای آینده- هزاران سال بعد که زبان آنها کاملا با زبان حال حاضر متفاوت خواهد بود- بگویند که چنین مخازنی در زیر پای آنهاست که نباید به آنها دست زد. آنها معتقدند که باید به سراغ شیوههایی بروند که مصریان باستان در اهرام مصر، مشابه آنها را انجام دادند: «ما باید راهی پیدا کنیم که به آیندگان بگوییم در این مکان کنجکاوی نکنید، چون در این مورد بهخصوص، کنجکاوی اصلا چیز خوبی نیست.»
از میان همه کشورهای دنیا، فعلا آلمان است که درگیر این چالش بزرگ شده، اما باید بدانیم که در سراسر دنیا، فعلا بیش از ۴۰۰ نیروگاه اتمی وجود دارد که بسیاری از آنها به پایان عمر عملیاتی خود نزدیک شدهاند و مسأله ذخیره زبالههای آنها نیز، چالشبرانگیز خواهد شد. /شهروند