به گزارش بخش بین المللی سایت خبرهای فوری، این رویداد از سال ۱۹۵۲ بهصورت رسمیهر سال یک روز پس از روز شکرگزاری در ایالات متحده امریکا برگزار میشود. روز شکرگزاری در امریکا به چهارمین پنجشنبهی ماه نوامبر گفته میشود که آن را به عنوان آغاز فصل خرید کریسمس هم میشناسند. با این حساب جمعه سیاه در واقع آخرین جمعه ماه نوامبر است که جزو اولین روزهای خرید عید سال نو میلادی برای آمریکاییها به حساب میآید. مهمترین مولفهی جذاب بلک فرایدی برای مشتریان و خریداران، تخفیف بلک فرایدی و حراجهای قابل توجه روی بسیاری از اجناس است. این تخفیفها توجه بسیاری از مشتریان را به سمت بازارهای آنلاین و آفلاین جلب میکند و تعداد زیادی از افراد به سوی این بازارها هجوم میبرند. اما این روز متعلق به کشور آمریکا است و اینکه چرا در کشور ما هم مورد توجه قشر خاصی قرار گرفته است موضوعی است که باید مورد بررسی قرار بگیرد.
چرا جمعه سیاه در کشور ما مورد استقبال قرار گرفت؟
شادان کریمیجامعه شناس اجتماعی در رابطه با دلایل گرایش قشری از جامعه به فرهنگ غربی و علاقه به روزهای مناسبتی مثل جمعه سیاه گفت:« این سنت غربی تقریبا سه چهار سال است به ایران رسیده و فروشگاههای آنلاین ایرانی هم در روز جمعه سیاه روی کالاهایشان تخفیف میگذارند. حالا اینکه این تخفیفها چقدر واقعی باشند خودش کلی جای بحث دارد. این جریان از چند سال پیش با تبلیغ گسترده فروشگاههای آنلاین آغاز شد. اما این موضوع در کشور ما با حواشی بسیاری همراه بود، چون بسیاری از فروشگاهها نه تنها تخفیفی برای کالاهای خود قائل نشده بودند، بلکه در بسیاری از موارد افزایش قیمت نیز مشاهده میشد و این موضوعی بود که بنا به قدرت فریبندهی تبلیغات و نیز ضعف در سواد رسانهای اکثریت مردم، از دیدهها پنهان مانده و عموم مردم را با این تفکر که قیمتها شکسته شده است، به خرید غیرضروری ترغیب میکند. میخواهم بگویم این فروشندهها بودند که مردم را به سمت جمعه سیاه کشاندند و بعد هم از بازی که راه انداختند هم لذت بردند و هم سود. در واقع این کار نوعی حقه فروشندگان برای فروش هر چه بیشتر اجناس بنجلشان بود. حتی دیده شده بود که از چند ماه قبل از جمعه سیاه فروشندگان قیمت اجناسشان را بالا میبردند و در این روز خاص به اسم آفر و تخفیف، باز هم اجناسشان را چند برابر قیمت واقعی به مردم قالب میکردند؛ حالا هم که شاهدیم به جای اینکه مردم از این فرهنگ اشتباه خودداری کنند، دنباله رو آن شده اند و حتی از آن استقبال هم میکنند.»او در ادامه تاکید کرد:« این فرهنگ، کاملا با فرهنگ کشور ما در تعارض است چرا که جامعه را به سمت مصرفگرایی سوق میدهد، در واقع تخفیف برای حجم بالایی از کالاها آن هم در برههای که نیاز ضروری و خاصی برای خرید عموم مردم وجود ندارد نوعی از الگوهای مصرفگرایی نوین به شمار میآید و مصرف گرایی هم ضررهای غیر قابل انکاری را به جامعه امروز ما وارد خواهد کرد. همین حالا هم که فرهنگهایی مثل جمعه سیاه در کشور فراگیر نیست ما شاهد حد زیادی از مصرف گرایی در کشور هستیم چه برسد به زمانی که چنین فرهنگهایی فراگیر شوند، مسئولان باید از فراگیری چنین فرهنگهایی با آگاه بخشی به مردم جلوگیری کنند.» نکته حائزاهمیت این است که به جز فروشگاههای آنلاین و آفلاینی که برای کسب درآمد بیشتر از جمعه سیاه استفاده میکنند، برخی خبرگزاریها هم با رپرتاژ آگهیهای برندهایی، تخفیف جمعه سیاه را لحاظ کرده و به جرگه مبلغان این فرهنگ غربی پیوسته اند.
رسانهها ابزار دست برندهایی که به دنبال فریب مردم هستند
در چند روز اخیر چند خبرگزاری کشور در گزارشهایی به تبلیغ برندهای مختلف برای جمعه سیاه پرداخته اند که مایه تاسف است. این خبرگزاریها با پوشش گسترده ادعاهای این برندها مدعی هستند در جمعه سیاه تخفیفهای خوبی در فروشگاههای مذکور ارائه شده تا در شرایط اقتصادی کنونی مردم بتوانند خرید کنند، اما دریغ که بازی و فریب است. علاوه بر همه اینها پیامک تبلیغاتیهای زیادی از برندهای مختلف با تخفیفهای باور نکردنی برای تلفنهای همراه برخی افراد ارسال شده است، با چنین تبلیغات گسترده ای برای فرهنگ جمعه سیاه چطور میتوان انتظار داشت که این فرهنگ فراگیر نشود و جوانان به سمت آن گرایش پیدا نکنند؟ ضمن اینکه چگونه برخی خبرگزاریهای مطرح کشور حاضر شده اند این گونه در پازل فریب این برندها قرار گرفته و مردم را در بازی طمع برخی افراد سودجو نمایند؟ /آفتاب یزد