به گزارش بخش بین المللی سایت خبرهای فوری، ۲۹ روز بعد از استعفای سعد حریری از مقام نخستوزیری لبنان همزمان با نگرانی از افزایش خشونتها در اعتراضات این کشور، حالا نخستوزیر مستعفی ضمن متهم کردن گروههای سیاسی دیگر به سنگاندازی در مسیر تشکیل یک دولت فنگرا، اعلام کرده است که تمایلی برای تشکیل دولت جدید در این کشور ندارد و از رییسجمهور خواسته است رسما فرآیند مشورت با احزاب سیاسی پارلمان را برای انتخاب نخستوزیر جدید بر اساس قانون اساسی کلید بزند. روزنامه الجمهوریت لبنان خبر داده است که رایزنیهای میشل عون، رییسجمهور لبنان با گروههای سیاسی از روز پنجشنبه در کاخ بعبدا آغاز خواهد شد. جریان المستقبل به رهبری سعد حریری با صدور توضیحاتی در مورد بیانیه تند او تاکید کرده است که همچنان از رهبری او حمایت میکند و بیانیه او را به منزله تلاشی برای شکستن بنبست سیاسی کنونی در لبنان با توسل به قانون اساسی و «جلوگیری از فتنه» تلقی میکند. رسانههای لبنانی از مطرح شدن نام تجار ثروتمند لبنانی، همچون سمیر خطیب و فواد مخزومی از سوی هواداران تشکیل دولت فنگرا برای تصدی مقام نخستوزیر خبر میدهند، در حالی که هواداران کابینه فنی-سیاسی نامهایی همچون بهیج طباره و تمام سلام، سیاستمداران کهنهکار و خوشنام اهل سنت را برای این مقام پیشنهاد میدهند.
بیانیه تند حریری
حریری که بر اساس گزارش رسانههای لبنانی دوشنبه با ضربالاجل ۲۴ ساعته رییسجمهور، میشل عون، برای تشکیل یک کابینه فنی-سیاسی مواجه شده بود، ظهر سهشنبه با صدور بیانیهای رسما از تشکیل دولت انصراف داد، او به صورت طعنهآمیز برخی گروههای سیاسی لبنانی را به فشار برای تشکیل دولت فنی-سیاسی بر مبنای شعار «یا من یا هیچ کس دیگر» متهم کرد و گفت که حالا خودش به قاعده «هر کسی جز من» متوسل شده است تا راهکاری سیاسی برای آینده لبنان پیدا شود. او بدون اشاره به نام گروه یا شخصیت سیاسی که اینچنین از کابینه سهمخواهی کرده در بیانیه خود نوشته است: «مردم لبنان میدانند این شعار چه کسی است.» حریری در بیانیهاش ضمن انتقاد از کسانی که او را متهم به کنارهگیری بیدلیل از قدرت کردهاند، تاکید کرد که «کنار رفتم تا راه برای راهکارهای ممکن باز شود و به اعتقاد من هیچ راهحلی جز تشکیل یک کابینه متخصصان فنگرا برای حل معضلات سیاسی و اقتصادی کنونی لبنان وجود ندارد.»
نگرانی از بروز خشونتهای خیابانی
آینده سیاسی لبنان که در طول۴۰ روز گذشته گرفتار اعتراضات عمومی به فساد و ناکارآمدی حکومت است، در هالهای از ابهام قرار دارد. گروههای سیاسی اصلی لبنان همچنان از اجماع در مورد تعیین یک نخستوزیر جدید و تشکیل یک کابینه تازه برای پاسخ به خواستههای معترضان و حل مسائل فوری کشور ناتوان ماندهاند و یک ماه بعد از کنارهگیری سعد حریری تازه قرار است رایزنی در مورد نخستوزیر آینده آغاز شود. همزمان با ناتوانی گروههای سیاسی از اجماع، ادامه اعتراضات در شهرهای اصلی لبنان، باعث افزایش نارضایتیهای عمومی و بروز درگیریهای پراکنده میان دستههای مختلف شهروندان شده است. تحلیلگران سیاسی لبنانی به تدریج نسبت به سیاست خویشتنداری ارتش در مقابل درگیریهای خیابانی حساس شدهاند. به نوشته النشره تعداد بیشتری از تحلیلگران و سیاستمداران تاکید میکنند که «مسوولیت هر قطره خونی که در خیابانهای لبنان ریخته شود بر عهده جوزف عون، فرمانده ارتش است.» به نوشته پایگاه خبری النشره، دستور فرمانده ارتش برای ممنوعیت بستن جادهها و خیابانها عملا اجرا نشده و همین موضوع باعث افزایش خشونتها شده است.
هرچند اعتراضات لبنان از مهرماه با رویکردی عمدتا مسالمتآمیز و کمحادثه آغاز شد، اما گروههای سیاسی بهتدریج یکدیگر را به خشونت علیه دیگری متهم میکنند. در شرایطی که رسانههای غربی یکصدا مدعی شدهاند طرفداران دو حزب اصلی شیعه لبنان، حزبالله و امل، یکشنبه شب و دوشنبه شب به مراکز تجمع معترضان در شهرهای بیروت و صور حمله کردهاند، حزبالله لبنان با انتشار بیانیهای نسبت به اقدامات خشونتبار و اخلال در نظم عمومی توسط گروههایی از معترضان هشدار داده است و کشته شدن دو شهروند شیعه بیروت به دلیل برخورد با موانع کار گذاشته شده توسط معترضان در جادههای جنوب بیروت را «جنایت هولناک» توصیف کرده است. در این حادثه، حسین شلهوب، شهروند شیعه مذهب اهل بیروت به همراه همسرش در آتش خودروی خود سوختند و دخترش که از این حادثه جان سالم به در برده بود، معترضان را عامل حادثه معرفی کرد. النشره مینویسد منابع آگاه خبر دادهاند که جنبش امل و حزبالله، تمایلی به گسیل کردن هواداران خود به خیابان ندارند، اما در مقابل حوادثی که ممکن است بر اثر بستن خیابانها و جادهها رخ دهد، نمیتوانند کاملا احساسات مردم را کنترل کنند.
بهرغم ادعاهایی مبنی بر بروز خشونت در تظاهرات روزهای اخیر در بیروت، منابع رسمی هنوز تلفاتی را در این درگیریها اعلام نکردهاند، هر چند شبکه خبری البیسیآی لبنان، تصاویری ضبط شده از شنیده شدن صدای تیراندازی طولانی در نزدیکی محل تجمع معترضان منتشر کرده است و ارتش لبنان هم دوشنبه شب برای پراکنده کردن گروههایی که با یکدیگر وارد درگیری شده بودند، مجبور به شلیک گاز اشکآور شد.
چه کسی نخستوزیر لبنان میشود؟
بهرغم استعفای سعد حریری از مقام نخستوزیری، او همچنان به عنوان رییس دولت پیشبرد امور مشغول به کار است. او همچنان از سوی احزاب اصلی پارلمان لبنان، از جمله جنبش امل، حزبالله و میشل عون رییسجمهور، تنها گزینه برای تشکیل کابینه جدید معرفی میشود. در طول یک ماه گذشته تنها برای مدت ۲۴ ساعت نام یک گزینه دیگر برای نخستوزیری لبنان مطرح شد. محمد صفدی، تاجر ثروتمند و وزیر اقتصاد پیشین لبنان که با تایید سعد حریری، به عنوان نامزدی برای تشکیل کابینه جدید معرفی شده بود، با توجه به اعتراضهایی که نسبت به صلاحیتش از سوی سیاستمداران ارشد لبنان مطرح شد، به سرعت مجبور به انصراف از این مسوولیت شد. روزنامه الاخبار لبنان روز صبح سهشنبه و پیش از اعلام انصراف سعد حریری از تشکیل کابینه نوشته بود که میشلعون ضربالاجل ۲۴ ساعته به سعد حریری داده است تا کابینه جدیدی را بر اساس خواست نیروهای سیاسی اصلی پارلمان یعنی یک کابینه مشهور به فنی-سیاسی تشکیل دهد. به نوشته این روزنامه، در صورت عدم توفیق حریری در تشکیل دولت، میشل عون، بهیج طباره، سیاستمدار سالخورده اهل سنت، وزیر پیشین اقتصاد و تجارت در دولت سلیمان فرنجیه و وزیر پیشین دادگستری در دولت مرحوم رفیق حریری را مسوول معرفی کابینهای با ۲۴ وزیر خواهد کرد. پایگاه خبری النشره، خبر داده است که سعد حریری، سه فرد را به رییسجمهور برای تصدی نخستوزیر معرفی کرده است. به نوشته این پایگاه خبری نام این افراد سمیر خطیب، ولید علمالدین و فواد مخزومی، رهبر حزب گفتوگوی ملی و تاجر ثروتمند است.
پیش از این نام تعدادی از سیاستمداران ارشد اهل سنت که پیش از این مقام نخستوزیری را در اختیار داشتند نیز به عنوان گزینه احتمالی تصدی مسوولیت تشکیل کابینه جدید مطرح شده بود. تمام سلام که بین سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ مسوولیت نخستوزیری لبنان را بر عهده داشت از جمله سیاستمدارانی است که نام او به عنوان گزینه احتمالی برای تشکیل دولت معرفی میشود. صبح سهشنبه رسانهها به نقل از نبیه بری، رهبر جنبش امل و رییس پارلمان لبنان نوشتند که او به هیچ نامی برای تصدی مقام نخستوزیر تعهد ندارد. او به شدت از تعویق در تشکیل کابینه جدید انتقاد کرده و خواهان تشکیل سریع یک دولت فنی-سیاسی شده است. همزمان رسانههای لبنانی از جمله الاخبار و النشر خبر دادهاند که دولت فرانسه در مشورت با متحدان عرب خود در حاشیه خلیجفارس، بر سر ابتکاری برای تعیین یک نخستوزیر جز حریری به توافق رسیده و این توافق را به اطلاع حریری رسانده است. /روزنامه اعتماد