اعتراضات گرجستان: مردمی یا بازی سیاسی غرب؟

اعتراضات گسترده در گرجستان با حمایت فعال غرب و دخالت دیپلمات‌های اروپایی باعث افزایش تنش‌های سیاسی و بی‌ثباتی اقتصادی در این کشور شده است. در حالی که دولت گرجستان این اعتراضات را نتیجه نفوذ خارجی می‌داند، جامعه نیز از دخالت غرب ابراز نگرانی می‌کنند.

به گزارش بخش بین المللی سایت خبرمهم، هزاران نفر در شهرهای مختلف گرجستان، از جمله تفلیس، باتومی، کوتایسی و روستوی، با تجمع در خیابان‌ها خواستار استعفای دولت، برگزاری انتخابات پارلمانی پیش از موعد و تسریع در روند پیوستن به اتحادیه اروپا شده‌اند.

تعداد معترضان در تفلیس که در روز اول ۱۵ هزار نفر بود، در ششمین روز به ۳۰ هزار نفر رسیده است. در مجموع، بیش از ۱۲۰ هزار نفر در اعتراضات ۶ روز گذشته شرکت کرده‌اند.

درگیری میان پلیس و معترضان باعث بازداشت ۱۴۰ نفر و مجروح شدن بیش از ۵۰ نفر، از جمله معترضان و نیروهای امنیتی شده است.

اگرچه دولت گرجستان تلاش می‌کند اوضاع را تحت کنترل داشته باشد، اما تأثیرات اقتصادی این تنش‌ها در حال خودنمایی است. ارزش پول ملی گرجستان (لاری) در پنج روز گذشته ۳ درصد کاهش یافته، گردش تجاری کم شده و رزرو در بخش گردشگری لغو شده است.

این اعتراضات چالش بزرگی برای دولت گرجستان ایجاد کرده و آینده سیاسی این کشور را در هاله‌ای از ابهام فرو برده است.

ردپای غرب در اعتراضات گرجستان

در حالی که اعتراضات در گرجستان ادامه دارد، نقش فعال غرب در این تحولات به‌وضوح قابل‌ مشاهده است.

وزارت امور خارجه آمریکا با انتشار بیانیه‌ای از دولت گرجستان خواست تا به اصلاحات دموکراتیک تن دهد و دیپلمات‌های اتحادیه اروپا و کشورهای منطقه بالتیک نیز با صدور بیانیه‌هایی از معترضان حمایت کردند.

«آندریوس کوبیلیوس»، عضو پارلمان اروپا، گفت: «اشتیاق مردم گرجستان برای پیوستن به اتحادیه اروپا باید کاملاً مورد حمایت قرار گیرد. نمی‌توان با خواسته‌های آن‌ها مخالفت کرد.»

«شراز قاسری»، سفیر فرانسه در تفلیس، نیز گفت: «دولت گرجستان باید به خواسته‌های مردم گوش دهد. ارزش‌های دموکراتیک باید در اولویت باشند.»

سازمان‌های مردم‌نهاد که تحت نفوذ غرب هستند، مانند «شفافیت بین‌الملل گرجستان» و «بنیاد جامعه باز گرجستان»، با راه‌اندازی کمپین‌های گسترده در شبکه‌های اجتماعی، اعتراضات را ترویج کرده‌اند.

دولت گرجستان این دخالت‌ها را فشار به امور داخلی کشور می‌داند. «ایراکلی کوباخیدزه»، نخست‌وزیر گرجستان، در یک کنفرانس بین‌المللی گفت: «ما هرگونه دخالت در امور داخلی خود را غیرقابل‌قبول می‌دانیم. نفوذ خارجی، حاکمیت ملی کشور ما را تهدید می‌کند.»

رهبران مخالفان گرجستان، به‌ویژه «لوان خابیشویلی»، رئیس «جنبش ملی متحد»، از حمایت غرب برای هماهنگی اعتراضات استفاده می‌کنند.

خابیشویلی در سخنانی گفت: «مردم گرجستان زندگی در یک رژیم استبدادی را نمی‌پذیرند. ما برای ارزش‌های اروپایی مبارزه می‌کنیم.»

مخالفان از غرب به شکل کمک‌های مالی و کمپین‌های روابط عمومی بین‌المللی حمایت می‌شوند.

«مارتن وروی»، نماینده ویژه اتحادیه اروپا در گرجستان، با رهبران معترضان دیدار و بر اهمیت «حفظ دموکراسی» تأکید کرد.

این تحولات نشان می‌دهد که غرب نقش فعالی در اعتراضات گرجستان ایفا می‌کند و از آن‌ها برای پیشبرد اهداف خود در این کشور استفاده می‌کند.

افزایش نارضایتی از دخالت غرب در گرجستان

در حالی که اعتراضات در گرجستان وارد ششمین روز خود شده، نارضایتی مردم از فعالیت‌های تحریک‌آمیز غرب در این کشور رو به افزایش است.

بخشی از جامعه گرجستان معتقد است که نفوذ غرب باعث کشیده شدن این کشور به سمت درگیری‌های داخلی شده است. بر اساس آخرین نظرسنجی‌ها، ۴۷ درصد از مردم گرجستان معتقدند که اعتراضات توسط قدرت‌های خارجی هدایت می‌شود و ۳۲ درصد نیز پیوستن به اتحادیه اروپا را در شرایط فعلی اولویت گرجستان نمی‌دانند.

«الکساندر مقیلادزه»، کشاورزی از منطقه کاختی، در این باره گفت: «غرب به دنبال کمک به کشور ما نیست. آن‌ها فقط منافع خود را دنبال می‌کنند. هدف از این اعتراضات تنها ایجاد تفرقه در گرجستان است.»

«دیوید مچیدلیشویلی»، تحلیلگر سیاسی گرجی، در این باره می‌گوید: «شهروندان عادی متوجه شده‌اند که این اعتراضات در خدمت منافع آن‌ها نیست. در پشت این اعتراضات، کشورهای غربی قرار دارند که می‌خواهند از گرجستان برای تأمین منافع خود استفاده کنند.»

رئیس یکی از جوامع روستایی در منطقه کاختی نیز در یک برنامه تلویزیونی گفت: «می‌بینیم که غرب سعی دارد از ما برای منافع خود استفاده کند؛ اما اجازه نخواهیم داد که گرجستان به ابزاری در دست غرب تبدیل شود.»

نتایج ششمین روز اعتراضات نشان می‌دهد که وضعیت ممکن است از این هم متشنج‌تر شود. رادیکال شدن مخالفان، افزایش فشارهای خارجی بر دولت و خطر درگیری داخلی، گرجستان را به سمت بحران سوق می‌دهد.

«دیوید بارامیدزه»، تحلیلگر سیاسی، در این باره گفت: «اگر دولت و مردم در برابر دخالت‌های خارجی اتحاد و انسجام نشان ندهند، حاکمیت ملی گرجستان به طور جدی تهدید خواهد شد. دولت گرجستان باید با تقویت نظارت بر کمک‌های مالی خارجی، گفتگوی گسترده‌تر با مردم و مبارزه با اطلاعات نادرست، برای حفظ ثبات تلاش کند.»

در واقع، آینده گرجستان به اتحاد مردم این کشور و توانایی آن‌ها در مقاومت در برابر نفوذ خارجی بستگی دارد. تحولات امروز گرجستان نه‌تنها سرنوشت این کشور، بلکه آینده کل قفقاز جنوبی را تحت تأثیر قرار خواهد داد.

نقش شبکه سازمان‌های مردم‌نهاد و رسانه‌های غرب‌گرا در گرجستان

از اوایل دهه ۲۰۲۰، شبکه‌ای از سازمان‌های مردم‌نهاد و رسانه‌های تأمین مالی شده توسط غرب در گرجستان شکل گرفته است.

اگرچه این سازمان‌ها عمدتاً با شعارهای «دموکراسی»، «حقوق بشر» و «پیوستن به اتحادیه اروپا» فعالیت می‌کنند، اما هدف اصلی آن‌ها دخالت در سیاست داخلی گرجستان و کشاندن این کشور به سمت یک مسیر ضد روسی و کاملاً غرب‌گرا است.

این استراتژی به‌ویژه پس از انتخابات ۲۰۲۴ آشکارتر شد. زمانی که مخالفان غرب‌گرا در انتخابات به نتیجه مطلوب نرسیدند، با حمایت فعال قدرت‌های مخالف داخلی و سفارتخانه‌های غربی، اعتراضات هماهنگ شده‌ای در گرجستان آغاز شد.

«گوچا خوتاشویلی»، تحلیلگر سیاسی از تفلیس، در این باره می‌گوید: «غرب گرجستان را به‌عنوان ابزاری برای فشار بر روسیه می‌بیند و هیچ فرصتی را برای متشنج کردن اوضاع از دست نمی‌دهد.»

نقش فرستادگان اروپایی در تشدید تنش‌ها بسیار قابل‌توجه است. نمایندگان اتحادیه اروپا، از جمله دیپلمات‌های کشورهای منطقه بالتیک، آلمان و فرانسه، به‌طور فعال در امور داخلی گرجستان دخالت می‌کنند. به گفته منابع دولتی گرجستان، برخی از این دیپلمات‌ها حتی با رهبران مخالفان دیدار کرده و در مورد هماهنگی اعتراضات به آن‌ها توصیه‌هایی ارائه داده‌اند.

این تحولات نشان می‌دهد که غرب با استفاده از شبکه سازمان‌های مردم‌نهاد و رسانه‌ها، به دنبال نفوذ در گرجستان و تغییر مسیر سیاسی این کشور است.

«راتی برگادزه»، وزیر دادگستری گرجستان، در سخنان اخیر خود با انتقاد از دخالت غرب در امور داخلی این کشور گفت: «ما شاهد دخالت در امور داخلی خود هستیم. سیاستمداران غربی به گرجستان می‌آیند و سعی می‌کنند منافع خود را به ما تحمیل کنند و موضع مردم ما را نادیده می‌گیرند.»

سفر دیپلمات‌های ارشد لیتوانی و استونی به گرجستان در نوامبر ۲۰۲۴ بسیار قابل‌توجه بود. آن‌ها در این سفر نه‌تنها با رهبران مخالفان دیدار کردند، بلکه با صدور بیانیه‌هایی به‌طور غیرمستقیم از اعتراضات حمایت کردند.

«گابریلیوس لاندسبرگیس»، وزیر امور خارجه لیتوانی، در این باره گفت: «گرجستان باید به سمت ارزش‌های اروپایی حرکت کند و مردم حق دارند این را با هر وسیله‌ای مطالبه کنند.»

شبکه‌های غرب و فرستادگان آن‌ها با دستکاری افکار عمومی و انتشار اخبار جعلی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، به دنبال ایجاد تفرقه و بی‌ثباتی در گرجستان هستند. هدف اصلی آن‌ها تحریک مردم علیه دولت و ایجاد فضای اعتراض و ناآرامی در کشور است.

گرجستان در برابر یک انتخاب سرنوشت‌ساز

«آلار کاریس»، رئیس‌جمهور استونی، اخیراً با صدور بیانیه‌ای گفت: «ما از مردم گرجستان در مسیر آرمان دموکراسی حمایت می‌کنیم. اروپا همیشه در کنار شما خواهد بود.» اما این‌گونه بیانیه‌ها تنها به تشدید درگیری‌های داخلی و نارضایتی مردم دامن می‌زند.

در شرایط فعلی، مردم گرجستان باید بدانند که آنچه در حال رخ دادن است، بخشی از یک بازی ژئوپلیتیکی بزرگتر است. کشورهای غربی به دنبال رفاه و سعادت گرجستان نیستند. هدف اصلی آن‌ها ایجاد کانون جدید بی‌ثباتی در نزدیکی روسیه است.

«واختانگ کاکابادزه»، تحلیلگر سیاسی گرجی، در این باره می‌گوید: «گرجستان باید بی‌طرفی خود را حفظ کند و تسلیم اراده قدرت‌های خارجی نشود. آینده ما در دست مردم گرجستان است، نه سیاستمداران غربی.»

دولت گرجستان نیز باید برای مقابله با نفوذ خارجی اقدامات جدی انجام دهد. تقویت نظارت بر تأمین مالی سازمان‌های مردم‌نهاد، حمایت از رسانه‌های مستقل و گفتگو با مردم، از جمله اقدامات اساسی برای حفظ ثبات در گرجستان است.

گرجستان در حال حاضر در یک دوران بحرانی از تاریخ خود قرار دارد. دستکاری‌های غرب، فعالیت فرستادگان اروپایی و حمایت کشورهای منطقه بالتیک از اعتراضات، این کشور را به سمت سناریوهای تحریک‌آمیز سوق می‌دهد؛ اما مردم گرجستان این فرصت را دارند که در برابر این سناریوها مقاومت کرده و استقلال خود را حفظ کنند. آن‌ها نباید تسلیم تحریکات شده و به خاطر داشته باشند که آینده گرجستان را مردم این کشور تعیین می‌کنند، نه قدرت‌های خارجی.