بیشتر از یک ماه است که مذاکرات وین به تعویق افتاده است. هر چه زمان بیشتر می گذرد احتمال رسیدن به یک توافق کمتر و کمتر می‌ شود. مخالفین برجام در داخل ایران و آمریکا به سنگ اندازی کرده اند و امکان به بن بست رسیدن ۱۱ ماه مذاکره در وین وجود دارد.

به گزارش بخش بین المللی سایت خبرمهم، بیستم اسفند ماه ۱۴۰۰ تیم‌های مذاکره‌کننده از وین به پایتخت‌های خود بازگشتند. یک ماه است که اخبار در خصوص احیای پرونده برجام هر روز مبهم‌تر و بلاتکلیف‎تر می‎شود. مقامات بارها اظهار کردند که تعداد محدودی اختلاف باقی مانده است که نیاز به تصمیم سیاسی دو طرف دارد.

آنتونی بلینکن وزیرخارجه آمریکا هفته‌های گذشته در گفت‌وگویی عنوان کرده بود که به حصول توافق در مذاکرات وین خوشبین نیست. اختلافات اصلی که تا به امروز در خصوص مذاکرات وین مشخص شده است، شامل حذف نام سپاه پاسداران از لیست تروریستی و گرفتن تضمین حقوقی از آمریکا است. دو موضوعی که بدون تصمیم سیاسی دو پایتخت به هیچ وجه قابل حل نیست.

این در حالی است که در میانه تعطیلات نوروزی هم انریکه مورا، هماهنگ کننده اتحادیه اروپا به تهران و واشنگتن سفر کرد و پیشنهاد ایران را به آمریکا ارائه داد. انتظار می‌رفت در چند هفته اخیر آمریکا پاسخی به پیشنهاد ایران ارائه کند. اما از آن زمان به نظر می‌رسد کاخ سفید پاسخی ارائه نخواهد کرد.

اما لارا روزن، روزنامه نگار آمریکایی امروز شنبه بیست و هفتم فروردین ماه در گزارشی نوشت: یک منبع نزدیک به مذاکرات گفته است که دولت بایدن ظاهراً تصمیمی برای ارائه پیشنهاد جدید در مقابل پیشنهاد ایران، برای چگونگی حل و فصل آخرین موضوعات باقی مانده برای احیای برجام به تهران ندارد.

علی واعظ، مدیر پروژه ایران در گروه بین المللی بحران نیز در این خصوص گفته است: «این بدان معناست که ایران یا به توافق می‌رسد و سپاه در لیست FTO باقی می‌ماند یا توافقی نخواهد داشت. من همچنین بعید می‌دانم که ایران در این زمینه تسلیم شود.»

به نظر می‎رسد به نقطه‌ای از مذاکرات وین رسیده‌ایم که دو طرف سعی دارند کمترین تاوان سیاسی را بدهند و تمایلی به پرداخت هزینه زیاد برای رسیدن به توافق نیستند. چون در هر صورت بر هر دو طرف این موضوع روشن است که توافق در خصوص احیای برجام نیز ممکن است طولانی مدت نباشد.

گره نخوردن اقتصاد به برجام

اگرچه مقامات دولت سیزدهم سعی دارند به هر نحوی اعلام کنند که اقتصاد کشور به برجام گره نخورده است اما از زمان توقف مذاکرات در هتل کوبورگ بازار ارز و طلا نوساناتی داشته و همگام با بازارهای جهانی، کالاهای اساسی هم روند صعودی در پیش گرفته‌اند.

حتی محمد مرندی، کارشناس مسائل آمریکا گفته است: «اگر می‌خواهیم یک توافق قوی‌تر و مفیدتری داشته باشیم باید در شرایطی مذاکره کنیم که طرف مقابل حس کند ایران قدرتمند است؛ بهترین کار هم برای اینکه بتوانیم خودمان را قدرتمند نشان دهیم این است که اقتصاد کشور را به مذاکرات گره نزنیم.»

این در حالی است که با هر خبر در خصوص روند مذاکرات وین بازار واکنشی نشان می‎دهد. باید دید در صورت شکست مذاکرات، بازار چه واکنشی نشان خواهد داد؟

مخالفان برجام بیش از دیگر گروه‌ها سعی دارند برجام را از روند سیاست و اقتصاد ایران دور بدانند. با این حال تا به امروز شرایط به گونه‌ای دیگر رقم خورده است.

آزادسازی ارزهای بلوکه شده

چهارشنبه گذشته حسین امیرعبداللهیان، وزیرخارجه ایران در خصوص آزادسازی بخشی از پول‌های بلوکه شده ایران گفت: توافقی در خصوص آزادسازی بخشی از اموال ما به وجود آمده و تفاهمات اولیه برای این موضوع صورت گرفته است.»

اما ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گزارش‌های متعدد درباره آزادسازی پول‌های بلوکه ایران در کشورهای مختلف نادرست خواند.

علی قلهکی، فعال رسانه‌ای اصولگرا درباره این تناقضات گفته است: سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نکته جدید و متفاوتی در مورد آزادسازی منابع ایران نگفته است. وزیر خارجه و منابع خبری ایران نگفته بودند منابع مسدودی آزاد شده، بلکه از توافق برای آزادسازی خبر دادند و اتفاقا سفر هیات منطقه‌ای هم برای بررسی جزئیات این موضوع بوده، موضوعی که ند پرایس هم رد نکرده است! روند مذاکرات برای آزادسازی منابع ارزی ایران مستقل از برجام بوده و سخنگوی وزارت خارجه آمریکا خواسته آن را به مذاکرات فعلی گره بزند.

از سوی دیگر علی واعظ، مدیر بخش ایران در گروه بین‌المللی بحران در بخشی از گفت‌وگوی خود با برنامه موازنه در اقتصادآنلاین در مورد آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران اظهار کرد: «من گمانم این است که این به نوعی گفتار درمانی است به قصد اطمینان بخشی به بازار ارز در ایران…»

هنوز مشخص نیست که آزادسازی کدام پول‌ها مد نظر است و تا چه اندازه به مذاکرات وین مربوط می‌شود.

مخالف برجام در آمریکا

مقامات آمریکایی در قبال توافق با ایران رویکردی کاملاً دوگانه دارند و برخی از پیشرفت و رسیدن به توافق سخن می‌گویند و برخی از دور بودن احتمال رسیدن به توافق نهایی حرف می‌زنند.

با این حال مخالفان احیای برجام در واشنگتن دست به کار شده‌اند. فشارهای داخلی مخالفان بایدن و طرفداران اسرائیل باعث شد تا پیشرفت مذاکرات متوقف شود. برای نمونه کلاودیا تنی، عضو جمهوری‌خواه کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا در این باره گفته است: چنانچه دولت بایدن، توافق حاصل‌شده بر سر برجام را برای انجام بررسی‌های لازم به کنگره ارائه ندهد، این توافق باطل و بی‌اثر خواهد شد.

قانونگذاران آمریکایی که عمدتاً از حزب جمهوری‌خواه هستند در چند ماه گذشته به طرق مختلف تلاش کرده‌اند تا مخالفت‌های سیاسی خود را با برجام به شکل علنی ابراز کنند. شرایط به گونه‌ای پیش رفته که پرونده احیای برجام، همچنان بلاتکلیف در هتل کوبورگ باقی مانده است و همزمان اینگونه به نظر می‌رسد که گذر زمان نیز باعث به بن بست رسیدن مذاکرات می‎شود./اقتصادآنلاین