راه سوم برای احیای برجام

به گزارش بخش بین المللی سایت خبرمهم،  عبدالرضافرجی راد استاد ژئوپلیتیک دانشگاه : آنچه که در مورد راه حل سوم به نظر من می‌رسد به دلیل اعتمادی که آمریکا به اروپا دارد و اینکه آقای جوزف بورل هم تا حدودی شخص منصفی است و همیشه هم گفته همه باید به برجام برگردند و تحریم‌های ایران باید برداشته شود و برای آن هم هیچ گاه شرط نگذاشته، او می‌تواند در این راستا گام‌های مثبتی بردارد یک کارشناس مسائل سیاسی به آفتاب یزد در واکنش به پیام‌های رد و بدل شده بین مقامات ایرانی ـ آمریکایی می‌گوید:« همیشه گفته‌ام و باز نیز بر همان عقیده‌ام که طولانی شدن بازگشت دو طرف به برجام، بازگشت را سخت‌تر و شاید از مسیر مصالحه آمیز آن نیز خارج کند.»عبدالرضافرجی راد می‌افزاید:«این که دو طرف برای بازگشت و عمل به تعهدات شرط تعیین کرده‌اند یعنی راه سومی نیز وجود دارد اما این که دو طرف اصرار دارند اول طرف مقابل به برجام باز گردد به بی‌اعتمادی فی مابین باز می‌گردد که طبیعی است اما آمریکایی‌ها نباید از خاطر ببرند که یک و نیم بدعهدی به ایرانی‌ها بدهکار هستند، نیمِ داستان به زمان روی کار بودن اوباما باز می‌گردد و بقیه‌اش را نیز ترامپ در متن و حاشیه‌اش قرار داشت.»
سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان البته تاکید می‌کند:«بازگشت به برجام از سوی آمریکایی‌ها می‌تواند با خرید سمبلیک یکی ـ دو کشتی نفت و پرداخت وجه آن انجام شود، همان طور که پیشتر نیز متذکر شده بودم، این مسئله قطعا پیام روشن و آشکاری در بر دارد که می‌تواند ادامه ی مسیر برجام را هموارتر کند.»

 ادامه ی مسیر ترامپ یعنی شکست!

«کاملاً واضح است، این ایالات متحده بود که توافق را ترک کرد، این ایالات متحده بود که توافق را نقض کرد، این ایالات متحده بود که هر کشوری را که به توافق احترام می‌گذاشت و پایبند به آن بود، مجازات می‌کرد. بنابراین، این ایالات متحده است که باید برای اجرای تعهدات خود به توافق بازگردد. ایران هرگز از این توافق خارج نشد. ایران در این توافق حضور دارد. ایران در راستای توافق برخی تعهدات خود را کاهش داده است. روش بازگشت به انطباق کامل از نظر ایران، بازگشت ایالات متحده به توافق است که کاملاً از این توافق خارج شده بود و این آمریکا است که باید به تعهدات خود عمل کند. اکنون مسئله روشن است: این که آیا آنها می‌خواهند از سیاست‌های شکست خورده رئیس جمهور ترامپ جدا شوند، یا اینکه می‌خواهند بر روی آن‌ها سیاست خود را بنا کنند، تصمیمی است که رئیس جمهور بایدن و مشاورانش باید اتخاذ کنند. اگر آنها بخواهند سیاستشان را بر شکست‌های ترامپ بنا کنند، نتیجه‌ای جز ناکامی برای آن‌ها نخواهد داشت. ایالات متحده باید تحریم‌ها را لغو کند، نه اینکه معافیت صادر کند. ایالات متحده باید تحریم‌ها را رفع کند و جبران خسارت هرگز یک پیش شرط نبود. گفتیم که هنگامی که ایالات متحده به توافق بازگشت، درباره آن بحث خواهیم کرد و این دلیل کاملاً واضحی دارد: معامله یا هر توافق بین‌المللی درب چرخشی نیست، آن‌ها نمی‌توانند به سادگی مطابق میل خود بروند و بیایند. بنابراین، ایالات متحده باید شفاف‌سازی کند و باید به ایران و سایر اعضای توافق ضمانت دهد که رفتار رئیس جمهور ترامپ تکرار نخواهد شد، زیرا جامعه بین‌المللی به اندازه کافی از بی‌قانونی شخصی که بر اساس یک هوی و هوس عمل می‌کند آسیب دیده است. شما دیده‌اید که در ایالات متحده چه اتفاقی افتاده است، آنچه در کنگره اتفاق افتاده است را دیده اید. مردم ایران طی چهار سال بسیار بسیار طولانی، این مسئله را لمس کرده‌اند. حاضر نیستیم که دوباره چنین چیزی را لمس کنیم.»
این‌ها بخش‌هایی از سخنان محمدجوادظریف، وزیر امورخارجه در گفتگو با فرید ذکریا خبرنگار شبکه سی.ان.ان آمریکا است که می‌تواند موضع رسمی جمهوری اسلامی تلقی شود دقیقاً مطابق آن چه رهبر معظم انقلاب در مواجهه با ادامه ی برجام و مسیر پیش رو بدان اشاره کرده بوده اند؛ بازگشت آمریکا با رفع تمامی تحریم ها.
در کنار این مسئله سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران گفته است: «اگر آمریکایی‌ها بخواهند رفتار عاقلانه‌ای در پیش بگیرند ما نه تنها جلوی آنها را نمی‌گیریم بلکه ازاین موضوع استقبال می‌کنیم و آنها را تشویق می‌کنیم.» وی همچنین در واکنش به تلاش‌های مکرون برای میانجی شدن بین ایران و آمریکا به صراحت می‌گوید: «برجام نیاز به میانجی‌گری ندارد. همه چیز در این توافق بین‌المللی نوشته شده است و در زمان تدوین این توافق حتی در مورد ویرگول‌ها و کاماها نیز بحث و گفت‌وگو شده است.»

توضیح مقام آمریکایی درباره مصاحبه بایدن علیه ایران

یک مقام آمریکایی که نخواسته نامش فاش شود درباره مصاحبه اخیر بایدن بیان کرد: آن‌ها باید به غنی‌سازی فراتر از محدودیت‌های برجام پایان دهند. چیزی در موضع آمریکا تغییر نکرده است. آمریکا می‌خواهد که ایران به پایبندی به تعهدات برجامی خود بازگردد و اگر این کار را انجام دهد، آمریکا نیز همین کار را انجام خواهد داد. به‌گزارش ایسنا، شبکه سی‌بی‌اس نیوز ویدئوی کوتاهی از مصاحبه خود با جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا را منتشر کرده که در آن بایدن در پاسخ به سوال مجری برنامه‌ سی‌بی‌اس نیوز که می‌پرسید” آیا ایالات متحده اول تحریم‌ها را برخواهد داشت تا ایران به پای میز مذاکره بازگردد؟” گفت: نه.
بایدن در ادامه در پاسخ به سوال مجری که پرسید ” آیا آن‌ها ابتدا باید به غنی‌سازی اورانیوم پایان دهند” سر خود را به نشانه تایید تکان داد.

طولانی شدن روند بازگشت به برجام هزینه زا است

عبدالرضا فرجی راد به آفتاب یزد می‌گوید:«همیشه در مصاحبه‌هایم اعلام کردم که آمریکا نباید این قضایا را طول دهد و از همان ابتدایی که تیم جدید روی کار آمدند باید مسئله برجام را جدی بگیرند هرچه به تاخیر افتد «خناس‌هایی از منطقه و داخل آمریکا» سنگ‌اندازی می‌کنند.»

 تغییر مسیر مصاحبه‌های مثبت نتیجه ی لابی گری‌ها است

وی ادامه می‌دهد:«دیدیم برخی افراد از داخل آمریکا مصاحبه‌های خوبی می‌کردند و گفته می‌شد ما باید زودتر به برجام برگردیم. برخی هم ضمن تایید بازگشت به برجام مسائل دیگری را مطرح می‌کردند مثلا اینکه ابتدا ایران تعهدات خود را از سر گیرد و یا شروط دیگر. اینها همه اثرات آن لابی‌ها است و چون این مسئله طول کشید رهبری قاطعانه اعلام کردند که ما اعتماد نداریم؛ آمریکایی‌ها باید به برجام بازگردند چون خودشان از آن خارج شدند و تحریم‌ها برداشته شود و سپس ما هم به تعهدات خود باز می‌گردیم. من این مسئله را خیلی منفی نمی‌بینم.»

 مصاحبه ی بایدن قدیمی است

فرجی راد با تاکید بر این مسئله که تا جایی که من می‌دانم مصاحبه بایدن پیش از اعلام موضع رهبر انقلاب انجام شده خاطرنشان می‌کند: «صحبت‌های آقای بایدن هم قبل از صحبت‌های رهبری بوده و الان پخش شده است. این طور نیست که در جواب صحبت‌های رهبری بیان شده باشد. هر دو طرف در این صحبت اذعان کردند که به برجام متعهد هستند مسئله‌ای که مهم است بحث اعتماد است. طبیعتا چون آمریکایی‌ها خودشان از برجام خارج شدند ممکن است که دولت جدید بگوید که کار ما نبوده و دولت قبلی مسبب آن بوده است اما در هر صورت این بار بر روی دوش فعلی‌ها می‌باشد. »
این استاد ژئوپلیتیک دانشگاه اظهار می‌دارد:«معتقدم اروپایی‌ها می‌توانند در این زمینه گره گشا باشند و آمریکایی‌ها را قانع کنند. دیداری بین وزرای خارجه آمریکا و فرانسه صورت گرفته و فرانسوی‌ها بیان کردند که مذاکرات عمیقی درباره برجام انجام شده است. هنوز نتیجه این مذاکرات مشخص نشده است و به تدریج ذکر خواهد شد. معتقدم آقای جوزف بورل هنوز می‌تواند نقش بازی کند و این اعتماد را به وجود آورد که همزمان همه به تعهدات خود برگردند و آمریکا هم رسما اعلام کند که تحریم‌های ایران برداشته شده است. برای این اعتماد‌سازی هم می‌تواند همان طور که قبلا گفتم خود آمریکایی‌ها از ایران یکی ـ دو کشتی نفت خریداری کنند. در این جریان ایران اعتماد ندارد به هر حال یک بار و نیم آمریکایی‌ها خلف وعده کردند. نیم آن مربوط به دوران آقای اوباما است که تمام و کامل تحریم‌ها را برنداشتند. یک بار هم مربوط به دوران ترامپ است. به همین دلیل طرف ایرانی فکر می‌کند این پیمان شکنی می‌تواند دوباره رخ دهد.»

اصلاح سخنان بایدن یعنی چراغ سبز

سفیر پیشین ایران در مجارستان و نروژ معتقد است:« البته نکته‌ای که سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا بعدا تصحیح کرد چراغ سبزی است که منظور غنی سازی، غنی‌سازی ۲۰ درصدی بوده و این خود علامت مثبتی است و گواه این است که آنها هنور معتقد به برجام هستند. در این دو هفته اقدامات مثبتی می‌توانستند انجام دهند مثلا فروش نفت را بدون اینکه اعلام کنند آسان کنند. این خود حسن نیتی به وجود می‌آورد که در این رابطه البته کُند عمل کردند. می‌گویند درگیر مشکلات داخل بودیم اما پذیرفته نیست به هر حال دولت باید هم سیاست‌های داخل و هم سیاست‌های خارج را مد نظر داشته باشد. اگر عدم توجه به مسائل خارج ادامه دار شود بحران زا خواهد بود. اما هنوز امیدوارم و معتقدم به زودی اتفاقات بهتری خواهد افتاد.»

وقتی طرفین شرط می‌گذارند یعنی راه سومی هست!

فرجی راد در ادامه با تایید این مسئله که همین شرط گذاشتن نشان‌دهنده مسدود نبودن همه راه‌ها است اظهار می‌دارد: « این مسئله نشان‌دهنده این است که راه سومی هم وجود دارد. آنچه که در مورد راه حل سوم به نظر من می‌رسد به دلیل اعتمادی که آمریکا به اروپا دارد و اینکه آقای جوزف بورل هم تا حدودی شخص منصفی است و همیشه هم گفته همه باید به برجام برگردند و تحریم‌های ایران باید برداشته شود و برای آن هم هیچ گاه شرط نگذاشته او می‌تواند در این راستا گام‌های مثبتی بردارد. همیشه گفته‌ام ما از اروپا خوب استفاده نکردیم حتی مذاکرات تلفنی هم با آنها انجام ندادیم. وقتی طرحی را مبنا قرار می‌دهیم باید روی آن کار کنیم حتی با گفتگو با آنها می‌توان درون دل آمریکایی‌ها را درآورد. باید زودتر دست به کار شویم گفتگو کنیم، سفر کنیم و حتی سفرای این سه کشور را دعوت کنیم و دیدگاه‌ها را بررسی کنیم. این‌ها مسائلی است که از آن غافل بودیم و سریعا باید نسبت به آن اقدام کنیم.»

 آمریکایی‌ها امتیازات اقتصادی می‌خواهند

عبدالرضا فرجی راد در پایان تاکید می‌کند:«تصور می‌کنم آمریکایی‌ها این بار امتیازاتی می‌خواهند. منظور امتیازات برجامی و شرط نیست. ممکن است این مسئله هم در ذهنشان آمده باشد. نمی‌شود گفت همه‌اش با اروپا بخش اعظمش با اروپا معامله کردیم. با شرق دور هم معامله کردیم که چینی‌ها هم مقداری ناراحتند. این تصمیم مقامات ارشد کشور است اگر صلاح بدانند که این بار ممکن است اجازه داده شود که آمریکایی‌ها هم در ایران سرمایه‌گذاری کنند و در ایران کار اقتصادی کنند. قبل از برجامی حدود ۱ میلیارد دلار رابطه تجاری با آمریکا داشتیم. زمان ترامپ تقریبا قطع شد که می‌تواند بازنگری شود. »/آفتاب یزد