مرگ یا احیای برجام؟
به گزارش بخش بین المللی سایت خبرمهم، احیای قرارداد برجام وارد پیچیدگی جدیدی شده است. از ۲۰ ژانویه که جو بایدن وارد کاخ سفید شد، حرف و حدیث‌ها پیرامون برجام بسیار ضد و نقیض است. با اینکه جو بایدن در کارزارهای انتخاباتی خود بارها از بازگشت به برجام سخن گفته بود، اما امروز شاهدیم که علاوه بر اینکه بازگشت به برجام از فرامین اولیه بایدن نیست؛ از واشنگتن هم پالس‌های جدیدی در خصوص شرایط جدید در مورد برجام فرستاده میشود. در واقع به نظر می‌رسد جنگ لفظی برای گرفتن امتیازات بیشتر از ایران بر سر میز مذاکره در دولت بایدن شکل گرفته است. آنتونی بلینکن در اولین روز کاری‌اش به عنوان وزیر امور خارجه آمریکا در کنفرانس خبری خود گفته است: «ایالات متحده می‌خواهد به توافق اتمی با جمهوری اسلامی بازگردد، اما ایران باید قدم اول را بردارد.» در واقع با اینکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا از برجام خارج شده است، به نظر می‌رسد ایالات متحده تاکید دارد نخست ایران باید به تعهدات برجامی خود عمل کند. محمد‌جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و تیم او خواسته وزیر امور خارجه جدید آمریکا درباره لزوم بازگشت کامل ایران به تعهداتش در برجام، قبل از بازگشت آمریکا به این توافق را رد کرده و گفته‌اند ابتدا ایالات متحده که از برجام خارج شده است باید به برجام بازگردد و تحریم‌های ایران را به طور کامل لغو کند. در واقع دو کشور به مرحله «اول تو» رسیده‌اند و سعی دارند طرف مقابل را متقاعد کنند که اول او وارد روند احیای برجام شود. با این حال طبق گفته جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهوری آمریکا احیای توافق هسته‌ای با ایران «اولویت فوری» دارد. او گفته، آمریکا مصمم است از بزرگ ترین بحران هسته‌ای جلوگیری کند، زیرا ایران به ساخت سلاح اتمی بسیار نزدیک شده است. به خوبی مشخص است که آمریکا می‌داند اول آنها باید روند احیای برجام را کلید بزنند. با این شرایط برخی می‌گویند شاید برجام به پایان کار خود رسیده است. در واقع انتظار می‌رفت با پیروزی و ورود بایدن به کاخ سفید تغییر اساسی در استراتژی آمریکا در قبال ایران ایجاد شود. اما حالا شاهد رفتارهای ضد و نقیض از تیم سیاست خارجی بایدن در خصوص ایران هستیم. چند موضوع در احیای برجام وجود دارد که کار را سخت‌تر می‌کند. ایران طبق تصویب مجلس شورای اسلامی، ماه فوریه میلادی از پروتکل الحاقی خارج میشود و شکی نیست اگر بایدن تا آن زمان کاری برای احیای برجام انجام ندهد، شرایط سخت خواهد شد و برجام به پایان خود نزدیک میشود. از طرف دیگر ایران می‌خواهد آمریکا تحریم‌های ایران را لغو کند که البته این اتفاق به راحتی نمی‌افتد؛ زیرا بسیاری از تحریم‌های دوران دونالد ترامپ روندی چند ماهه یا چند ساله نیاز دارند تا کامل لغو شوند. در واقع بازگشت به وضعیت پیش از دوره ترامپ دشوار و پیچیده خواهد بود. از سوی دیگر دولت حسن روحانی نیز زمان کمی بر سر کار است و جو بایدن باید منتظر دولت جدید در ایران باشد تا مشخص شود چگونه می‌تواند بازگشت به برجام را رقم بزند. همه این مسائل نشان می‌دهد برجام که این روزها در کما است، روی تیغه مرگ و احیا حرکت می‌کند. در واقع با روند پیش‌رو، سخت می‌توان پیش‌بینی کرد برجام به کدام سمت حرکت می‌کند. با این حال احتمال اینکه دولت بایدن برای مهار هسته‌ای ایران دست به لغو چند تحریم علیه ایران بزند تا ایران متقاعد به شروع مذاکرات و بازگشت به تعهدات برجامی شود، بسیار زیاد خواهد بود. در واقع آمریکا دو مشکل بزرگ کرونا و چین را پیش‌روی خود دارد و قطعا مایل به مشکلی از سمت خاورمیانه نخواهد بود./آرمان ملی
