قفلFATF برطلب‌های ایران از عراق،کره، چین و هند

به گزارش بخش اقتصادی سایت خبرمهم، خبر تمدید مهلت بررسی لوایح چهارگانه در مجمع تشخیص مصلحت نظام به دستور رهبری از جمله اخبار قابل تاملی بود که طی روزهای اخیر در رسانه‌ها منتشر شد. درخواستی که توسط رئیس‌جمهور طی نامه‌ای به رهبر انقلاب ارائه شد و با موضوع تمدید مهلت بررسی این موضوع در مجمع موافقت شد؛ مطلبی که به مجمع تشخیص ابلاغ شده است. با مروری بر گذشته این لوایح باید گفت از میان چهار لایحه دولت مرتبط با FATF، شورای نگهبان باوجود تصویب مجلس دهم، تن به دومورد از مهم‌ترین آنها یعنی «الحاق ایران به کنوانسیون بین‌المللی مبارزه با تامین مالی تروریسم(CFT) » و «الحاق ایران به کنوانسیون سازمان ملل برای مقابله با جرایم سازمان‌یافته فراملی – پالرمو»، نداد. بنابراین، این لوایح به مجمع تشخیص مصلحت ارجاع شد. مجمع تشخیص اما در مهلت قانونی از اظهارنظر دراین‌باره امتناع کرد. مسکوت ماندن و پایان مهلت قانونی این لوایح همانا و پیوستن ایران به لیست سیاه FATFهمان. بسیاری عدم اظهارنظر مجمع در خصوص این لوایح را طبق قانون که بیان می‌کند در چنین مواقعی نظر شورای نگهبان بر نظر مجلس اولی می‌شود به معنای رد این لایحه توسط مجمع قلمداد می‌کردند، حال آنکه با بحث تمدید مهلت بررسی لوایح چهارگانه علنا مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌بایست موضوع را از شرایط مسکوت و خنثای کنونی به درآورد و دوباره آن را به شور نشیند. درحالی‌که بسیاری از کارشناسان چنین دستوری را ضرورت تصویب این لوایح قلمداد می‌کردند، اما تعبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام الزاما چنین چیزی نیست، بیانیه اخیر مجمع دراین‌باره بار دیگر گمانه‌زنی‌ها و شبهات در مورد سرنوشت لوایح FATFرا با اما و اگر روبه‌رو ساخته است، مجمع تشخیص در این بیانیه اعلام داشته است: «همانگونه که دبیر محترم مجمع در حاشیه جلسه اخیر مجمع تشخیص مصلحت نظام (۹۹/۹/۱۹)، در جمع خبرنگاران اعلام کردند، ریاست محترم جمهوری طی نامه‌ای به محضر مقام معظم رهبری ضمن درخواست تمدید زمان بررسی لوایح «پالرمو» و «سی‌اف‌تی» مربوط به پیوستن‌جمهوری اسلامی ایران به گروه اقدام مالی (FATF) در مجمع تشخیص مصلحت نظام، از معظم له درخواست کرده‌اند که مجمع، با اضافه کردن تحفظ جدید، شرایط الحاق به این ‌معاهدات را فراهم‌کند. رهبر معظم انقلاب در پاسخ به دو درخواست مذکور، صرفا با تمدید زمان بررسی این موضوع در مجمع تشخیص مصلحت نظام موافقت فرموده‌اند. همچنین در این اطلاعیه آمده است: کمیسیون‌های مجمع در سال جاری با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی جلسات مستمری داشته‌اند و نشست‌های صحن مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز متناسب با وجود دستور و ابلاغیه‌های ستاد ملی کرونا برگزار شده است.»
سرنوشت FATFاز آن جهت قابل اهمیت است که با حضور بایدن و گمانه‌زنی‌ها درباره بازگشت او به برجام و مذاکرات و… یا رفع تحریم‌ها اساسا پیوستن به توصیه‌های FATFبه‌ویژه کنوانسیون‌های پالرمو و CFT امری ضروری است. عدم شفافیت مالی اساسا تبادلات مالی را با تحریم یا بی‌تحریم با مشکل روبه‌رو خواهد کرد و ورود ایران به لیست سیاه FATFدرکنار کره شمالی معنای بسیار بدی می‌دهد تا حدی که حتی کشورهای دوست ایران نیز در بسیاری مواقع هم‌اکنون از تبادلات تجاری اقتصادی با ایران سر باز می‌زنند. با این حال به نظر می‌آید که همچنان مخالفانFATF، که عمدتا مخالفان دولت و البته از جناح اصولگرا هستند، نگاه سیاسی به موضوع FATFدارند و برای سنگ‌اندازی بر سر راه دولت در چند ماه باقی‌مانده به پایان کارش حتی با نامه اخیر نیز روی خوشی به این لوایح نشان نمی‌دهند، نکته‌ای که یوسف‌ مولایی، استاد حقوق بین‌الملل نیز بدان اشاره دارد و سیاسی کردن FATFرا به ضرر منافع ملی کشور دانست و گفت: باید گفت‌وگوی ملی بین موافقان و مخالفان تصویب لوایح مرتبط با FATFدر کشور شکل بگیرد و تصمیمی اتخاذ شود که منافع ملی را به بهترین شکل تامین کند. یوسف مولایی گفت: فرآیند تصویب لوایح مربوط به FATFیک موضوع کاملا کارشناسی است و بانک مرکزی، وزارت‌های اقتصاد و دارایی و صنعت و معدن که درگیر این موضع هستند باید فعال‌تر شده و در این رابطه نظر بدهند. وی افزود: کسانی که در تصویب FATFگره می‌اندازند اطلاعات چندانی در مورد پیامدهای این اقدام خود ندارند یا نمی‌خواهند این مجوز سلامت را داشته باشند. این استاد حقوق بین‌الملل سیاسی کردن FATFرا متاثر از رقابت گروه‌های سیاسی عنوان کرد و گفت: سیاسی کردن این موضوع باعث فراموشی منافع ملی و حقوق ملت شده است درحالی‌که مسئولان در مقابل حقوق مردم وظیفه دارند و باید در قبال مسئولیت‌هایشان پاسخگو باشند
بدون حل FATFگرهی باز نمی‌شود
همچنین یک دیپلمات پیشین با بیان اینکه بدون حل مساله FATFبا بازگشت آمریکا به برجام گرهی از مسائل کشور باز نمی‌شود، تاکید کرد: عدم عضویت در FATFموجب شده تا مبادلات تجاری و همکاری اقتصادی ایران با کشورهای همسایه و دوستان هم با سختی و کندی همراه باشد. عبدالرضا فرجی‌راد، تحلیلگر سیاسی درباره ضرورت پیوستن ایران به FATFهم خاطرنشان کرد: در صورتی که تحریم‌ها لغو شده، ایران قادر به فروش نفت شده و محدودیت‌های ایجادشده هم از بین برود، آنگاه ایران برای مبادلات تجاری و دریافت مطالبات خود از کشورهای دیگر و همچنین دریافت پول نفت خود، نیازمند برقراری روابط بانکی و مالی است اما اکنون سد بزرگ و محکمی به لیست سیاه FATFوجود دارد که انجام مبادلات مالی و برقراری روابط بانکی را اگر غیرممکن نکند، دشوار و با هزینه‌های زیاد می‌کند. این استاد ژئوپولتیک دانشگاه افزود: ایران از برخی کشورها مانند عراق، کره جنوبی، هند، چین و… مطالباتی دارد که این کشورها هنوز پول ایران را پس ندادند. بخشی از این مساله به خاطر تحریم‌ها بوده اما بخشی هم به خاطر قرار داشتن ایران در لیست سیاه FATFبوده که به روابط بانکی ایران و دنیا قفل زده است. فرجی‌راد با تاکید بر اینکه اهمیت پیوستن ایران به FATFدر باز شدن قفل روابط بانکی است، بیان کرد: هر چقدر هم ایران تحریم نباشد و ایران بتواند نفت خود را آزادانه بفروشد، هر چقدر هم که ایران خرید و فروش کالا و خدمات داشته باشد اما تا وقتی روابط بانکی‌اش قفل باشد، تفاوتی در شرایط آن ایجاد نمی‌کند. وی با بیان اینکه بدون حل مساله FATFبرگشت آمریکا به برجام گرهی از مسائل کشور باز نمی‌شود و رفع تحریم را در عمل نخواهیم داشت، یادآور شد: اکنون ایران به‌خاطر عدم عضویت در FATFهزینه‌هایی را می‌دهد که پرداختن این هزینه‌ها آن هم در شرایط اقتصادی کنونی معقول به نظر نمی‌رسد و حتی موجب شده تا مبادلات تجاری و همکاری اقتصادی ایران با کشورهای همسایه و دوستان خود هم به‌سختی و کندی همراه باشد. /آرمان ملی