دردسرهای مجریان تلویزیون برای استفاده از معادل واژگان بیگانه
خبرهای فوری: علی مروی، مجری برنامه‌های تلویزیونی از چالش‌های استفاده از معادل فارسی واژگان بیگانه گفت و تاکید کرد در حالی که زبان محاوره ما آکنده از این واژگان شده، رعایت آن در یک برنامه خیلی سخت است.
به گزارش بخش فرهنگی سایت خبرهای فوری، چندی پیش بود که رضا پورحسین، مشاور عالی معاون سیما در نامه‌ای خطاب به مدیران شبکه‌های تلویزیون، ضمن معرفی مجریان برتر در حوزه پاسداشت زبان فارسی خواستار تشویق شایسته آنان شد.این مجریان بر اساس اعلام نتایج ارزیابی مرکز نظارت و ارزیابی سازمان در بازه زمانی بهار ۱۳۹۸ انتخاب شده بودند.
علی مروی از مجریان شبکه افق که سابقه اجرای برنامه پایش از شبکه یک سیما و برنامه تهران ۲۰ از شبکه پنج سیما را در کارنامه خود دارد، یکی از این مجریان است که به پاسداشت زبان فارسی در رسانه اهتمام ورزیده‌اند.
در همین ارتباط، وی گفت: «البته پیش از این و در سال گذشته هم قرار بود از مجریانی که در این زمینه فعال هستند، تقدیر مقتضی صورت بگیرد که اتفاق خاصی نیفتاد! با این حال همین که مجریان برنامه‌های تلویزیونی بدانند که گفتار و شیوه اجرای آنها زیر ذره‌بین است و ارزیابی میشود، به آنها انگیزه خواهد داد.»
مروی درباره سختی‌های استفاده نکردن از واژگان بیگانه در حین اجرا نیز گفت: «بدیهی است که یک مجری باید در حین اجرا حواسش باشد که از کلمات خارجی استفاده نکند و از واژگان فارسی هم درست، به‌جا و مناسب استفاده کند. اگر بخواهیم سختی این موضوع را درک کنیم شاید لازم باشد یک مقدار به زبان محاوره و عادی خودمان توجه کنیم؛ ما در صحبت‌های روزمره چقدر از کلمات خارجی استفاده می‌کنیم؟ حتی بسیاری از کلمات بیگانه را دیگر به عنوان کلمات خارجی نمی‌بینیم و بخشی از محاوره ما شده است. حالا مجری که به‌صورت زنده یا ضبط برنامه جلوی دوربین نشسته، باید حواسش باشد که برخی عباراتی که ممکن است بیرون از استودیو به راحتی استفاده کند را روی آنتن نگوید و این واقعاً سخت است.»
وی افزود: «احتمالاً دیده‌اید که خیلی از مجری‌ها و همکاران ما گاهی اوقات از دست‌شان در می‌رود و از این گونه کلمات استفاده می‌کنند و بعد خودشان آن را اصلاح می‌کنند؛ متأسفانه یک‌سری از این کلمات در محاوره ما جا افتاده است.»
این مجری برنامه‌های تلویزیونی، اجرای برنامه‌های تخصصی را از این حیث سخت‌تر ارزیابی کرد و گفت: «چند روز پیش در یک برنامه زنده مهمانی داشتم که می‌گفت در«زون یک» فلان پروژه این‌جوری شده، «زون دو» این‌طوری شده و … این واژه انگلیسی را چندبار تکرار کرد که من به ایشان گفتم: به جای این واژه بگویید ناحیه، دیگر چرا خودتان را اذیت می‌کنید؟!در برنامه‌های تخصصی اقتصادی و علمی هم این وضعیت بارها اتفاق می‌افتد. مثلاً معادل فارسی استارتاپ را «نوپا» در نظر گرفته‌اند که هنوز جا نیفتاده یا «بیزنس پلن» هم همینطور. اینها اصطلاحات تخصصی است که متأسفانه معادل فارسی آن برای مخاطب هنوز جانیفتاده است.»
مروی ادامه داد: «در یک برنامه دیگر، مهمانی داشتیم که عضو یک گروه جهادی آفرود بود، معادل فارسی آفرود هم «بیراهه‌سوار» تعریف شده است؛ یعنی من باید می گفتم «گروه جهادی بیراهه‌سوار»! این معادل معنی نمی‌داد و حتی معنی نادرستی را به ذهن متبادر می‌کرد؛ انگار این دوستان افراد خلافکاری هستند! بالاخره یک توضیحی دادیم که بله این بیراهه‌سوار همان آفرود است. بهتر است متولیان فرهنگستان در تعیین اینگونه معادل‌ها تأمل بیشتری داشته باشند تا حداقل معنی، سریع منتقل شود و نیاز نباشد که باز یک پانوشت به آن کلمه فارسی اضافه کنیم و بگوییم این هم معادل انگلیسی آن است.» /آنا
