آموزش مجازی نیم‌بند، بهتر از تعطیلی
خبرمهم: آموزش مجازی با همه کاستی‌هایش به بی‌عدالتی آموزشی در آینده دامن می‌زند هر چند همین آموزش نیم‌بند دانش‌آموزان را در فضای آموزشی نگه داشته تا آسیب‌های تربیتی کمتری را در پساکرونا شاهدباشیم
به گزارش بخش فرهنگی سایت خبرمهم، راه‌حل بسیاری از کشورها تدریس مجازی بود. در بحبوحه غافلگیری رسانه ملی ایران پای کار آمد و شد مدرس بچه‌ها. فروردین روزهای آخرش را پشت سر می‌گذاشت که شاد به کمک شبکه آموزش آمد؛ شادی که شد همراه آموزش‌وپرورش. شاد به خانه محصلان و معلمان رفت. شاد که آمد، نبود زیرساخت‌های ارتباطی نمود بیشتری یافت. نبود گوشی هم بود. معلم‌ها به هر زحمتی بود مطالب را بارگذاری کردند و دانش‌آموزان دست‌وپا شکسته خواندند و نوشتند. وزیر از حضوری و غیرحضوری‌بودن می‌گفت. شهرها زرد و نارنجی و قرمز می‌شدند و آموزش مجازی همچنان برپا بود. خبرها از مناطقی می‌گفتند که گذر برق و اینترنت به آنها نیفتاده بود. حاشیه‌ها هم از نبود گوشی و هزینه اینترنت گلایه داشتند. آموزش مجازی همه‌گیر شد و مدارس روستاها هم محکوم به آنلاین بودن. آموزشی که سرعت پایین اینترنت او را به چالش کشید. اولیا، معلمی را تجربه و پابه‌پای بچه‌ها شاد را بالا و پایین می‌کنند و شب‌ها دلواپس تکالیف‌اند.«چرا مدارس برای یک سال تعطیل نشدند.»
آموزش مجازی نیم‌بند بهتر از تعطیلی. کووید-۱۹ جهان را غافلگیر کرد، جهان شوکه‌شده از این همه‌گیری تصمیم به تعطیلات‌‌رفتن مدارس گرفت. اواخر مارس ۲۰۲۰ بود که بیش از ۱۰۵میلیارد زبان‌آموز دنیا تحت تأثیر این پاندمی خانه‌نشین شدند. آموزش مجازی شد اما زیرساخت‌ها زورشان به مهیاکردن شرایط نمی‌رسید تا این سوال زیر لب‌ها زمزمه شود؛ چرا مدارس یک سال تعطیل نشد؟
سوالی که به باور علی پورسلیمان ریشه در بی‌مهری جامعه به جایگاه مدرسه دارد. «این سوالات بحث‌های دم‌دستی در مورد جایگاه مدرسه است.» این معلم مدرسه را قلب آموزش می‌داند؛ قلبی که نقش بنیادی در جامعه به عهده گرفته است. «رودربایستی را بگذاریم کنار، آموزش مهم است.»
آموزش مجازی اولین تجربه‌هایش را با کرونا در ایران شروع کرد؛ آموزشی با گلایه‌های بسیار. «این نوع آموزش نوعی رفع تکلیف است.» کیفیت پایین آموزش صدای بسیاری را درآورد اما همین حضور نیم‌بند هم بهانه‌ای است برای ادامه حیات آموزش. «ما بعد از کرونا متوجه آموزشی به نام مجازی شدیم؛ آموزشی که نمی‌توان نواقص آن را نفی کرد.» آموزش مجازی شده و حتی مناطقی که کلاس‌های حضوری را به خود می‌دیدند حالا غیرحضوری‌شدن را تمرین می‌کنند.
حضور نیم‌بند مجازی با همه نواقصش کمک می‌کند تا مدارس با بحران ترک تحصیل و بازمانده از تحصیل روبه‌رو نشود. آموزشی که با کیفیت پایینش معضلاتی را در آینده به آموزش تحمیل خواهد کرد. «افت تحصیلی تأثیرش را بر نظام آموزشی خواهد گذاشت.» به باور پورسلیمان با قبول شرایط موجود بنا گذاشتن بر تعطیلی مدارس نشان‌دهنده این است که آموزش اولویت ندارد. «با بلاتکلیفی روبه‌رویم. کرونا ناخوانده بود و برنامه خاصی برای مواجهه اصولی با آن نداریم. آموزش در شاد با همه کاستی‌ها خلاصه شده.» او از شیوه‌نامه‌ای می‌گوید که اجرایی‌شدن را به خود ندید. «همه این موارد باعث شده اذهان عمومی از تعطیلی آموزش بگویند.»
ابراهیمی البته معتقد است هیچ‌گاه این اولویت وجود نداشته. «در همه دولت‌ها هم همین بوده. آموزش پروژه اول دولت‌ها نیست.» آموزش که مجازی شد فیلم‌هایی در شبکه‌های مجازی دست‌به دست شد؛ دانش‌آموزانی که بالای کوه و درخت به دنبال شاد بودند. «قطعا اگر اولویت بود به تکنولوژی آموزش توجه می‌شد و نیاز به بالای کوه و… رفتن نبود.»
غیبت همین آموزش نیم‌بند هم معضلاتی به خود می‌دید
کشورگشایی کووید-۱۹ مدارس ۱۹۱ کشور را به تعطیلی برد. هر چند مدارس ترکمنستان و تایوان تعطیلی به خود ندیدند. ترکمنستان از همان ابتدا مرزهایش را محدود کرد و تایوان هم پروتکل‌های ویژه را راهکار تعطیل‌نشدن مدارس دید.
زنگ تعطیلی مدارس ایران اسفند به صدا درآمد، هر چند مهر زودهنگام بود و شهریور جور مهر را کشید.ئ سال تحصیلی جدید با اما و اگرهای بسیار کارش را شروع کرد. پدرومادرهای نگران پای تعطیلی یک ساله مدارس را پیش کشیدند. بحثی که به باور جعفر ابراهیمی مسأله‌ای دوسویه است و باید به تبعات آن نگاه عمیقی داشت.
آموزش مجازی دست‌وپا شکسته معضلات کوتاه‌مدت و بلندمدتی به خود می‌بیند هر چند غیبت همین آموزش نیم‌بند هم معضلاتی به خود می‌دید. به باور این معلم دوربودن از فضای آموزشی معضلات خاص خودش را دارد. «احساس می‌کنم آموزش‌وپرورش در اولویت وظایف دولت نیست.»
ابراهیمی البته معتقد است هیچ‌گاه این اولویت وجود نداشته. «در همه دولت‌ها هم همین بوده. آموزش پروژه اول دولت‌ها نیست.» آموزش که مجازی شد فیلم‌هایی در شبکه‌های مجازی دست به دست شد؛ دانش‌آموزانی که بالای کوه و درخت به دنبال شاد بودند. «قطعا اگر اولویت بود به تکنولوژی آموزش توجه می‌شد و نیاز به بالای کوه و… رفتن نبود.»
ابراهیمی معتقد است بعد از کرونا شاهد شکاف آموزشی خواهیم بود. «در آینده فاصله معناداری خواهیم داشت.» شکاف آموزشی که نتیجه تفاوت فاحش امکانات مدارس خاص با سایر مدارس است.
«اما با وجود این ادامه حیات این آموزش مجازی با وجود همه کاستی‌هایش ضروری است چون نبودش بی‌شک آسیب‌های اجتماعی را در بر خواهد داشت.»
از منظر آموزشی این شیوه کارایی ندارد اما از جنبه تربیتی چرا
«حداکثر آموزش مجازی برای متوسطه اول ۳۵دقیقه و دوره ابتدایی ۲۵دقیقه است.» برنامه‌ای که علیرضا فولادوند از آن گفته بود. مدیر کل آموزش‌وپرورش شهر تهران بر این باور است مدارس غیردولتی وارد رقابت شده‌اند. «کتاب‌های غیردرسی را آموزش می‌دهند.»
فولادوند تأکید آموزش‌وپرورش را بر درس ملی دانسته. «به مدارس خاص هشدار می‌دهیم مراقب سلامت دانش‌آموزان باشند.» «ما به جای ۳۵دقیقه یک ساعت درس می‌دهیم اما عملا سر کلاس دانش‌آموز چیزی یاد نمی‌گیرد.» بابک آزادبخت بر اساس تجربه‌اش این را می‌گوید. به باور این معلم این شیوه آموزش سرگرم‌کننده است. «وگرنه کاری در آموزش انجام نمی‌شود.»
آزادبخت معتقد است با این شیوه تنها ۵درصد و در خوشبینانه‌ترین حالت در مدارس خاص ۲۵درصد آموزش انجام میشود.
«در مدارس دیگر پایین‌تر خواهد بود، ابتدایی‌ها شاید بیشتر. بهترین راه تعطیلی است. این شیوه استرس‌دادن به شاگرد و اولیاست.»
این معلم از کلافگی بچه‌ها می‌گوید. «فشار روحی دارند. از منظر آموزشی این شیوه کارایی ندارد اما از جنبه تربیتی چرا.»
یکی از بهترین راهکارها به‌روزشدن است. «با شاد مخالفم اما باورم این است آموزش باید ادامه بیابد.» آموزش مجازی یا همان شاد کاستی‌ها و ایراداتی به خود می‌بیند. بچه‌ها تیک حضوری را می‌زنند اما سر کلاس حاضر نمی‌شوند. فصل امتحانات که از راه برسد راهکارهای تقلب مجازی هم باب میشود. «با همه ایرادات آموزش نباید تعطیل شود.»
آموزش باید ادامه بیابد
«یک سال را هدر بدهیم که چه؟» زهرا علی‌اکبری آموزش مجازی را دور از اشکال نمی‌داند اما معتقد است نمی‌توان از آموزش باز ماند. «نمی‌شود دست روی دست گذاشت.» سال تحصیلی گذشته با کرونا تمام شد تا مهر دوم هم کرونا را تجربه کند.
مهری که می‌خواهد اشکالات آموزش مجازی را برطرف کند و اولیا را با آموزش همراه کند. «سیاستگذار باید حواسش به کاستی‌ها باشد.» این معلم معتقد است یکی از بهترین راهکارها به‌روز شدن است. «با شاد مخالفم اما باورم این است آموزش باید ادامه بیابد.»
آموزش مجازی یا همان شاد کاستی‌ها و ایراداتی به خود می‌بیند. بچه‌ها تیک حضوری را می‌زنند اما سر کلاس حاضر نمی‌شوند. فصل امتحانات که از راه برسد راهکارهای تقلب مجازی هم باب میشود. «با همه ایرادات آموزش نباید تعطیل شود.» /شهروند
