دورنمای مبهم جنگ در ادلب
خبرمهم: مسكو و آنكارا همچنان از حل اختلافات در سوريه بازمانده‌اند
به گزارش بخش بین المللی سایت خبرمهم، ترکیه و روسیه همچنان بر سر شرایط آتش‌بس در ادلب سوریه با یکدیگر چانه می‌زنند و همزمان درگیری‌ها در این استان شمال غربی سوریه ادامه دارد. آنکارا و مسکو همزمان با ادامه رایزنی‌ها در قالب اعزام هیات‌های بلندپایه به پایتخت‌های یکدیگر در اظهارنظرهای عمومی بر پافشاری بر مواضع خود برای ادامه نبرد در ادلب سخن می‌گویند. رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهور ترکیه دیروز اعلام کرد که پیشنهاد او برای برگزاری یک نشست چهارجانبه میان ترکیه، روسیه، آلمان و فرانسه برای بررسی مساله ادلب در طول هفته آینده هنوز مورد توافق طرفین قرار نگرفته است. در شرایطی که کاهش تنش در ادلب، بخشی از توافق سه جانبه ایران، ترکیه و روسیه بود، ترکیه تلاش می‌کند تا یک سازوکار جدید برای حل اختلافات در ادلب از طریق وساطت قدرت‌های اروپایی ایجاد کند. از سوی دیگر مقام‌های روسیه، هیاتی را به آنکارا اعزام کرده‌اند تا در مورد آینده ادلب با مقام‌های ترکیه مشورت کنند. در عین حال، وزیر خارجه روسیه هر گونه مذاکره و سازش با گروه‌های وابسته به القاعده در استان ادلب را رد کرده و بر ادامه عملیات ارتش سوریه با حمایت مسکو برای پاک‌سازی استان ادلب از گروه‌های تروریستی تاکید کرده است. رسانه‌های دولتی سوریه از پیشرفت ارتش در جبهه جنوب ادلب خبر داده‌اند و همزمان رسانه‌های ترکیه و گروه موسوم به «دیدبان حقوق بشر سوریه» مستقر در لندن ادعا کرده که نیروهای تحت حمایت ترکیه، نیروهای سوریه را در جبهه شرق ادلب به عقب رانده‌اند.
کنار گذاشتن توافقات پیشین
روسیه و سوریه، ترکیه را تاکنون به عدم رعایت تعهداتش بر اساس توافق سوچی و ناتوانی در جدا کردن گروه‌های تروریستی از مخالفان دولت سوریه متهم کرده‌اند. سرگی لاورف، وزیر خارجه سوریه و دیمیتری پسکف، سخنگوی رییس‌جمهور روسیه روز دوشنبه تاکید کردند که روسیه قصد ندارد با گروه‌های تروریستی و گروه‌های وابسته به القاعده در سوریه مذاکره کند. ترکیه پیش از این از مرگ توافق‌های سوچی و آستانه خبر داده بود. این در حالی است که روند آستانه در طول ۳ سال گذشته توانسته بود به شکل گسترده‌ای کاهش تنش و آتش‌بس را در مناطق مختلف سوریه حفظ کند. اما ترکیه در ماه‌های گذشته به ویژه بعد از اعلام عقب‌نشینی امریکا از خاک سوریه و چراغ سبز دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا به رجب طیب اردوغان برای انجام عملیات نظامی در سوریه بیش از پیش به یکجانبه‌گرایی در سوریه روی آورده و مذاکرات چندجانبه پیشین که به راهکارهایی مسالمت‌آمیز برای کاهش تنش در سوریه منتهی شده بود را کنار گذاشته است. پنجمین نشست سران ایران، روسیه و ترکیه شهریور ماه سال جاری در آنکارا برگزار شد اما از آن زمان تاکنون جلسه بعدی به میزبانی تهران به تعویق افتاده و مشخص نیست که چه زمانی روسای جمهور ایران، روسیه و ترکیه بار دیگر برای پیگیری روند آستانه با یکدیگر گفت‌وگو کنند. برخی تحلیل‌گران معتقدند که آنکارا با توجه به نزدیکی تهران به دمشق و احتمال همراهی تهران با مسکو در مذاکرات سه‌جانبه از شرکت در روند آستانه اجتناب و تلاش می‌کند تا روند جایگزینی با حضور کشورهایی ایجاد کند که نسبت به دولت بشار اسد در سوریه موضع مخالف دارند تا از این طریق، جبهه متحدی علیه ولادیمیر پوتین به عنوان اصلی‌ترین حامی دولت اسد تشکیل دهد.
بزرگراه‌های کلیدی ادلب
ارتش سوریه بعد از آزادسازی کامل بزرگراه شمالی- جنوبی M5 که حلب، مرکز اقتصادی سوریه را از طریق استان ادلب به حما، حمص و دمشق متصل می‌کند حالا در مرکز استان ادلب برای تسلط کامل بر بزرگراه M4 تلاش می‌کنند، بزرگراهی که حلب را به لاذقیه و سواحل مدیترانه وصل می‌کند. رسانه‌های رسمی سوریه از پیشروی بیشتر ارتش این کشور برای تسلط بر این بزرگراه که مدت‌هاست تحت تسلط گروه‌های مسلح مخالف دولت قرار دارد، خبر می‌دهند. در مقابل رسانه‌های دولتی ترکیه از مقاومت شدید گروه‌های مسلح تحت حمایت این کشور در خاک سوریه با پشتیبانی ارتش ترکیه خبر می‌دهند. به نوشته رسانه‌های ترکیه، نیروهای مسلح ارتش ملی سوریه(از گروه‌های شبه‌نظامی تحت حمایت آنکارا) بعد از عقب‌نشینی از روستای نیرب در حاشیه بزرگراه حلب لاذقیه(M4) بار دیگر توانسته‌اند در نبردی سخت این روستا را از ارتش باز پس بگیرند تا جلوی پیشروی ارتش به سمت لاذقیه را سد کنند. یوسف حمود، سخنگوی گروه ارتش ملی سوریه به رویترز گفته است:«با کمک دوستان ترکیه‌ای‌مان کنترل روستای کلیدی نیرب را که دروازه رسیدن به شهر سراقب(محل تقاطع بزرگراه‌های M4 و M5) است به دست گرفتیم.» سخنگوی گروه ارتش ملی سوریه در واکنش به اظهارات مقام‌های روسیه که اقدامات ارتش سوریه را مبارزه با تروریسم معرفی می‌کنند، گفته است:«ما در این عملیات با بیرون انداختن تروریست‌های شبه‌نظامی روسیه، توانستیم شهر نیرب را بازپس بگیریم.» یک مقام آگاه ترکیه هم به خبرگزاری رویترز گفته است که هدف بعدی گروه‌های تحت حمایت این کشور، بازپس گرفتن و تسلط بر شهر سراقب است. به گفته این مقام با توجه به آسیب‌هایی که ارتش سوریه از نبرد در نیرب دیده است، احتمال پیشروی گروه‌های شبه‌نظامی تحت حمایت ترکیه به سوی سراقب و بازپس‌گیری این شهر کلیدی در تقاطع دو بزرگراه اصلی منطقه وجود دارد. بر اساس گزارش‌هایی که تاکنون منتشر شده است ۱۶ نظامی ارتش ترکیه در طول یک ماه گذشته در درگیری با ارتش سوریه در استان ادلب جان باخته‌اند.
تلاش برای برگزاری دیدار چهار جانبه
دولت ترکیه همچنان پیگیر برگزاری یک نشست چهارجانبه میان ترکیه، روسیه، فرانسه و آلمان برای بررسی مسائل جاری در سوریه است. این پیشنهاد اولین بار در گفت‌وگوی تلفنی رییس‌جمهور ترکیه با سران فرانسه و آلمان مطرح شد و بعد از آن بلافاصله در گفت‌وگوی تلفنی با ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه در اختیار او نیز قرار گرفت. به گفته اردوغان هنوز طرفین برای برگزاری این نشست به توافق نرسیده‌اند. اردوغان وعده داده است که تا عقب‌نشینی کامل ارتش سوریه از استان ادلب به جنگ در خاک سوریه ادامه دهد. قرار است امروز یک هیات عالیرتبه از سوریه به آنکارا سفر کنند تا با مقام‌های ترکیه در مورد وضعیت ادلب گفت‌وگو کنند. رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهور ترکیه روز سه‌شنبه در جمع خبرنگاران گفت:«ما تلاش می‌کنیم که از طریق گفت‌وگوهایی در عالی‌ترین سطح با روسیه مسیر پیش روی خود را مشخص کنیم.» به گفته اردوغان این احتمال وجود دارد که او پنجشنبه هفته آینده به جای برگزاری نشست چهارجانبه به صورت دوجانبه با همتای روس خودش، ولادیمیر پوتین دیدار کند.
موضع مبهم ترکیه در مورد گروه‌های تروریستی
به گفته سرگی لاورف، وزیر خارجه روسیه رسیدن به یک توافق با گروه‌های وابسته به القاعده در سوریه برای مسکو کاملا غیرقابل قبول است. مقام‌های روسیه همچنین بار دیگر نسبت به ناتوانی ترکیه در اجرای تعهداتش در استان ادلب برای جدا کردن گروه‌های مخالف دولت از گروه‌های تروریستی شناسنامه‌دار انتقاد کرده‌اند. به نوشته الجزیره، ارتش سوریه در صورت ادامه پیشروی برای بازپس گرفتن تسلط بر بزرگراه M4 باید شهرهای اریحا و جسر الشغور را در استان ادلب تصرف کند، شهرهایی که به نوشته این رسانه قطری، مقاومت شدیدی در برابر ارتش سوریه خواهند کرد. به نوشته الجزیره، شهر جسر الشغور تحت تسلط گروهی با عنوان «حزب اسلامی ترکستان» است که از متحدان گروه تروریستی هیات تحریر شام، وابسته به القاعده محسوب میشود. این رسانه تاکید می‌کند که غالب افراد مسلح گروه «حزب اسلامی ترکستان» از جنگجویان افراطی قوم اویغور و اهل چین هستند. مشخص نیست آیا دولت ترکیه قصد دارد از شبه‌نظامیان خارجی و گروه‌های وابسته به گروه تروریستی هیات تحریر شام در ادلب حمایت کند یا نه. جیمز جفری، نماینده ویژه وزارت خارجه امریکا در امور سوریه که ماه گذشته همزمان با افزایش تنش‌ها در ادلب به آنکارا سفر کرده بود به تازگی نشانه‌هایی مبنی بر تغییر رویکرد امریکا به گروه‌هایی وابسته به القاعده در سوریه نشان داده است. به گفته این دیپلمات امریکایی، گروه‌هایی مانند هیات تحریر شام «به تازگی تهدید چندانی نسبت به امنیت بین‌المللی» نشان نداده‌اند و خودشان ادعا می‌کنند «گروه‌های میهن‌پرستی هستند که علیه اسد می‌جنگند.» رسانه‌های روسی این اظهارنظر امریکا را نشانه‌ای بر تغییر سیاست امریکا و آمادگی امریکا برای حمایت از گروه‌های تروریستی وابسته به القاعده در سوریه تعبیر کرده‌اند./اعتماد
