پشت پرده یک دیدار
خبرهای فوری: محمد بن‌سلمان در سفري غيرمنتظره به ديدار وليعهد امارات رفت
به گزارش بخش بین المللی سایت خبرهای فوری، محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، برای دومین بار در یک سال گذشته به امارات سفر کرد؛ سفری رسمی که اگرچه نمایان‌ترین نشانه روابط نزدیک ریاض و ابوظبی است؛ ولی بی‌شک تنها گواه این نزدیکی به شمار نمی‌رود. روابط دو کشور در طول سال‌های گذشته روبهرشد بوده و طیف گسترده‌ای را پوشش داده؛ از حوزه دفاع گرفته تا تجارت و گردشگری. انور قرقاش، وزیر خارجه امارات متحده عربی، از اولین کسانی بود که در حساب توییتری خود سفر محمد بن‌سلمان به ابوظبی را خوشامد گفت: «شاهزاده عالی‌قدر، محمد بن‌سلمان به امارات متحده عربی، در میان برادران و خانواده‌ات خوش آمدی. ای برادر، حامی، شریک و هم‌پیمان خوش آمدی به جایی که چشم‌انداز مهمی در روابط و اتحاد میان دو کشور وجود دارد». روز سه‌شنبه هم شیخ شخبوط بن‌نهیان بن‌مبارک، سفیر امارات در عربستان سعودی، دیدار بن‌سلمان از ابوظبی را «تاریخی» خواند.
پیش‌از‌این محمد بن‌سلمان در نوامبر ۲۰۱۸ به پایتخت امارات سفر کرده بود و سفر اخیر دومین سفر ولیعهد عربستان به امارات در حدود یک سال به شمار می‌رود. محمد بن‌سلمان در این سفر با شیخ محمد بن‌زائد، ولیعهد ابوظبی و وزرا و مقامات اماراتی دیدار و درباره راه‌های تقویت روابط دو کشور گفتوگو می‌کند. اگرچه محمد بن‌سلمان در یک سال گذشته دو بار به ابوظبی سفر کرده؛ ولی شیخ محمد بن‌زاید مرتبا به عربستان سعودی سفر می‌کند و رابطه بسیار نزدیکی با ولیعهد عربستان دارد. همین چند هفته پیش، او و محمد بن‌سلمان در ریاض توافق‌نامه تقسیم قدرت میان دولت یمن و شورای انتقالی جنوب را امضا کردند که با هدف پایان درگیری در این کشور تنظیم شده بود.
با‌این‌حال آن‌طور که برخی ناظران می‌گویند، رابطه میان دو طرف چندان هم خالی از اختلاف نیست. یکی از مهم‌ترین اختلافات کنونی میان ابوظبی و ریاض به راهکارهای اصلی برای پایان‌دادن به جنگ یمن مربوط میشود؛ جنگی که امارات و عربستان با هماهنگی و همراهی هم آغاز کردند؛ اما به نظر می‌رسد پایان آن به راحتی آغاز آن نیست. بر‌اساس برخی گزارش‌ها، دو طرف در ماه‌های اخیر بحث‌های زیادی بر سر یمن داشته‌اند و درباره نحوه خاتمه جنگ و خروج بخش عمده‌ای از نیروهای امارات از یمن اختلاف نظر دارند.
عربستان به‌تازگی بدون مشارکت‌دادن امارات به منظور پایان‌دادن به جنگ با حوثی‌های یمن وارد گفتوگو شده است. این در حالی است که امارات از ابتدای شکل‌گیری ائتلاف عربی عربستان هم‌پیمان ریاض بوده و تنها کشوری است که تاکنون در این ائتلاف در کنار عربستان باقی مانده است و همین امر باعث شده تا ابوظبی از ریاض گله‌مند شود. البته محمد بن‌سلمان در این سفر به ظاهر درگذشت شیخ سلطان بن‌زاید، برادر ناتنی ولیعهد امارات را به محمد بن‌زاید تسلیت خواهد گفت و در واقع این تسلیت‌گفتن «برجسته‌ترین تیتر رسمی سفر» را تشکیل می‌دهد؛ اما در حقیقت علل و عوامل و مسائل یاد‌شده و نحوه برخورد با آنها نشان خواهد داد که این سفر تا چه اندازه موفق یا ناموفق بوده است. یکی دیگر از اختلاف‌های دو طرف به برقراری آشتی با قطر و نحوه برخورد با دوحه در نشست آتی سران شورای همکاری خلیج فارس در پایتخت عربستان در ماه آینده میلادی است. از‌این‌رو به نظر می‌رسد که ولیعهد عربستان سعودی در این سفر به دنبال حل‌وفصل این اختلافات است. با‌این‌حال ظاهرا یکی دیگر از اهداف محمد بن‌سلمان از این سفر بازاریابی برای سهام شرکت نفتی آرامکو است. آن‌طور که در برخی گزارش‌ها آمده، ریاض سعی دارد بانک‌ها، شرکت‌ها و ثروتمندان امارات را به خرید سهام‌های شرکت نفتی آرامکو متقاعد کند تا با سرمایه‌گذاری چند میلیارد دلاری اماراتی‌ها نقدینگی بودجه دولت سعودی تأمین شود. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که عربستان در سال آینده مالی با ۶۰ میلیارد دلار کسری بودجه مواجه میشود. این در حالی است که گزارش‌های اولیه حکایت از آن دارد که امارات قصد دارد در پذیره‌نویسی یاد‌شده یک‌و‌نیم میلیارد دلار سهام خریداری کند؛ اما این مبلغ بسیار کمتر از پیش‌بینی‌های ریاض است. با‌این‌همه ولیعهد عربستان سعودی در این جذب سرمایه‌گذاری فقط به سرمایه‌گذاران اماراتی چشم ندارد و سفرهای اخیر او به کشورهای دیگر حاشیه خلیج فارس و روابط این کشور با هند گواه تلاش بی‌وقفه او برای اجرائی‌کردن برنامه‌های اقتصادی‌اش است که با هیاهوی بسیار از آن پرده‌برداری شده است.
با‌این‌حال بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که اختلاف‌های ریاض و ابوظبی در مقایسه با نزدیکی روبهرشد دو کشور ناچیز به نظر می‌رسد. همکاری‌های دو طرف شامل طیف گسترده‌ای میشود؛ تا‌آنجا‌که بر‌اساس گزارش‌ها گردشگران به‌زودی و تا اوایل سال آتی می‌توانند ویزای مشترک عربستان- امارات را دریافت کنند. از سوی دیگر، این هفته در ریاض مقامات بانک‌های دو کشور ملاقات میکنند تا درباره چالش‌ها و فرصت‌های مالی گفتوگو کنند.
بخش عمده‌ای از این گام‌ها، در پی تشکیل شورای هماهنگی سعودی- اماراتی برداشته میشود که هدف آن نزدیکی بیشتر دو کشور در حوزه‌های دفاعی، سیاسی و فرهنگی است. بخش مسکن و خانه‌سازی یکی دیگر از حوزه‌های توافق میان دو طرف است. اولین دیدار شورای مسکن امارات و عربستان ماه گذشته در دوبی برگزار شد و دو طرف به دنبال راه‌های حل مسائل مرتبط با عرضه و تقاضا و همچنین قانون و مقررات بودند. عبدالله النعیمی، وزیر توسعه زیرساختی امارات به‌تازگی گفت که همکاری امارات با عربستان سعودی بخشی از تلاش‌های مشترک برای خشنود‌کردن شهروندان است و ما تمام تلاش خود را روی دستیابی به این هدف متمرکز می‌کنیم.
همین ماه گذشته هم شیخ محمد بن‌زاید در سفر خود به ریاض، عربستان سعودی را خانه دوم خود خواند. اگرچه دیدارها و گفت‌و‌گوهای مقامات دو طرف از سال ۲۰۱۷ شدت گرفته است؛ ولی همچنان بخش ناگزیر رابطه دو کشوری به شمار می‌روند که اشتراکات زیادی دارند. در طول سال‌های گذشته هر بار منطقه با مشکلی روبه‌رو شده، این دو کشور در جبهه‌ای واحد قرار داشته‌اند؛ از تحریم نفتی ایالات متحده به خاطر حمایت از اسرائیل در طول جنگ ۱۹۷۲ گرفته تا ارسال نیرو برای آزادسازی کویت در سال ۱۹۹۰ و به‌تازگی هم عملیات مشترک نظامی در یمن.
به‌قدرت‌رسیدن ملک سلمان در سال ۲۰۱۵ و انتخاب محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان سعودی و دیگر گشایش‌ها در این پادشاهی هم دو کشور را بیش‌از‌پیش به هم نزدیک کرد. تغییرات در عربستان سعودی با چندین مسئله هم‌زمان شد که نیازمند راه‌حلی مشترک بود یا دست‌کم رسیدن به راه‌حلی مشترک به نفع هر دو کشور بود. هر دو کشور به طور علنی افراط‌گرایی و فعالیت‌های گروه‌هایی مانند داعش را محکوم میکنند؛ هرچند از آن سو بسیاری دو طرف را به حمایت از افراط‌گرایی در برخی مناطق منطقه متهم میکنند؛ ولی در نهایت در کنار هم بودن حتی با اهداف سوء به نفع دو کشور بوده است. /شرق
