داماد‌های در خدمت قدرت
خبرهای فوری: رابطه ترامپ و اردوغان را تنها تحولاتی که روزانه در خبرها منتشر میشود تعیین نمی‌کند. رؤسای جمهور ایالات متحده و ترکیه کانال ارتباطی مخفی‌ای شامل سه داماد دارند که این کانال نقشی تعیین‌کننده در مناسبات دو کشور دارند.
به گزارش بخش بین المللی سایت خبرهای فوری، ترکیه و ایالات متحده در سال‌های اخیر رابطه‌ای پرفرازونشیب داشته‌اند و این ارتباط از زمان ورود ترامپ به کاخ سفید در ابتدای سال ۲۰۱۷ با حاشیه‌ها و جنجال‌های زیادی همراه بوده است. در دوره‌هایی ترکیه به دلایل مختلف از جمله بازداشت یک کشیش آمریکایی یا خرید سیستم دفاع موشکی اس-۴۰۰ از روسیه، تحت تحریم‌های واشنگتن قرار گرفت و در زمان‌هایی هم دونالد ترامپ به تمجید از اردوغان پرداخته و او را رهبری مقتدر و متحدی مهم خوانده است.
اردوغان امروز در شرایطی در کاخ سفید با ترامپ دیدار خواهد کرد که چند هفته قبل رابطه این دو رئیس‌جمهور به‌دلیل تحریم‌های آمریکا علیه ترکیه متشنج شده بود. رابطه ترامپ و اردوغان را تنها تحولاتی که روزانه در خبرها منتشر میشود تعیین نمی‌کند. رؤسای جمهور ایالات متحده و ترکیه کانال ارتباطی مخفی‌ای شامل سه داماد دارند که این کانال نقشی تعیین‌کننده در مناسبات دو کشور دارند.
داماد اول، برات آلبایراک، وزیر اقتصاد ترکیه و یکی از داماد‌های رجب‌طیب اردوغان که نفوذ زیادی در رابطه اردوغان و ترامپ دارد. دومین داماد، محمت علی یالجیندا، مشاور فعلی رئیس‌جمهور ترکیه در ارتباط با دولت ترامپ است که رابطه نزدیکی با شرکت‌های اقتصادی ترامپ دارد و داماد یکی از غول‌های صنعت و تجارت ترکیه است.
سومین و شناخته‌شده‌ترین داماد نیز جرد کوشنر است؛ داماد و مشاور ارشد ترامپ در حوزه سیاست خارجی. این سه نفر هم به‌صورت انفرادی و هم در هماهنگی با هم، کانال ارتباطی غیررسمی، اما به‌شدت تأثیرگذار میان ترامپ و اردوغان را شکل داده‌اند. به نوشته نیویورک‌تایمز، زمانی که ترامپ از سوی نمایندگان هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه در کنگره به‌دلیل مواضعش در حمایت از اردوغان و خلاف منافع ایالات متحده تحت فشار قرار گرفت، کارایی و اهمیت این کانال ارتباطی مشخص‌تر شد.
در هفته‌های گذشته اردوغان نظامیان ترکیه را روانه شمال سوریه کرده بود تا عملیاتی گسترده علیه کرد‌های این منطقه انجام دهد، فشار‌های داخلی و بین‌المللی به رئیس‌جمهور آمریکا به‌دلیل تصمیم او برای خارج‌کردن نظامیان آمریکایی از شمال سوریه و خالی‌کردن پشت کرد‌ها افزایش یافته بود.
حتی در این زمان هم ترامپ و اردوغان و در واقع کانال ارتباطی شامل این سه داماد، سیاست خارجی ایالات متحده درباره یکی از بحرانی‌ترین مناطق جهان را تعیین می‌کردند. به‌تازگی اردوغان با اذعان به وجود چنین کانالی، پس از تنش‌های ایجادشده میان واشنگتن و آنکارا در گفت‌و‌گویی تلویزیونی گفته بود مذاکرات خصوصی میان برات آلبایراک، دامادش و وزیر اقتصاد ترکیه با کوشنر می‌تواند چالش ایجادشده میان ایالات متحده و ترکیه را خیلی زود حل‌و‌فصل کند.
پل‌های ارتباطی ما در این مواقع به‌خوبی عمل می‌کنند. آلبایراک هم رابطه خود با کوشنر را «یک مدل دیپلماسی پشت پرده» خوانده است. سیاست ترامپ در قبال ترکیه در موقعیت‌های مختلف نه‌تن‌ها بار‌ها باعث سردرگمی حامیان جمهوری‌خواه او در کنگره شده، بلکه شگفتی مشاورانش را هم برانگیخته است. به‌تازگی ترامپ در تماس تلفنی خود با اردوغان با خروج نظامیان آمریکایی از شمال سوریه موافقت کرد. در تماسی دیگر هم در اوایل اکتبر مخالفتی با حملات نظامیان ترکیه به شبه‌نظامیان مورد حمایت ایالات متحده در شمال سوریه نکرد.
این دو موضع‌گیری ترامپ کاملا برخلاف نظر مشاورانش بود. منتقدان ترامپ می‌گویند رئیس‌جمهور ایالات متحده آگاهانه هیچ اقدام تنبیهی در قبال یک بانک دولتی ترکیه که تحریم‌های واشنگتن علیه ایران را نقض می‌کند در نظر نگرفته است. آمریکا هم‌زمان با نشان‌دادن چنین چراغ سبز‌هایی به اردوغان، در جبهه‌ای دیگر به اقدام آنکارا برای خرید سیستم دفاع موشکی اس-۴۰۰ از روسیه تحریم‌هایی را علیه ترکیه، یکی از متحدانش در ناتو اعمال کرد.
مقام‌های ترکیه می‌گویند در پرونده‌های سیستم موشکی روسیه، نقض تحریم‌های بانکی علیه ایران و دیگر موارد، اردوغان مستقیم آلبایراک، داماد خود و وزیر اقتصاد ترکیه و محمت علی یالجیندا، یکی از شرکای تجاری ترکیه‌ای ترامپ را به‌عنوان فرستاده ویژه برای مذاکره تعیین کرده است. برخی از این مذاکرات هم از کانال جرد کوشنر، داماد و مشاور ارشد ترامپ انجام میشود؛ برای مثال در ماه آوریل، برات آلبایراک به واشنگتن سفر کرد تا در کنفرانسی که محمت علی یالجیندا در هتل بین‌المللی ترامپ برگزار کرده بود، شرکت کند. در زمان حضور آلبایراک در واشنگتن، کوشنر او را برای حضور در یک جلسه فوری و از قبل برنامه‌ریزی‌نشده به کاخ سفید فراخواند.
در این جلسه آلبایراک موفق شد ترامپ را متقاعد کند تا از تصمیم خود برای اعمال تحریم علیه ترکیه به‌دلیل خرید سیستم دفاع موشکی روسی صرف‌نظر کند. مشاوران اردوغان به نیویورک‌تایمز گفته‌اند اصلی‌ترین دلیل تمایل اردوغان و ترامپ برای ارتباط با کانال غیررسمی این است که هیچ‌کدام از این دو رئیس‌جمهور به اعضای دولت و نهاد‌های اطلاعاتی خود اعتماد کافی ندارند و تصور می‌کنند این آژانس‌ها در حال توطئه‌چینی علیه آن‌ها هستند.
اردوغان ماه‌های گذشته در گفت‌و‌گویی با ابراز امیدواری نسبت به مؤثربودن پل ارتباطی خود و ترامپ از عبارت «دولت پنهان» استفاده کرد و گفت: «دولت پنهانی که در ایالت متحده وجود دارد و ترامپ نیز به وجود آن اذعان کرده، می‌تواند در مسیر ارتباط مؤثر ما با واشنگتن مانع ایجاد کند. امیدوارم این پل ارتباطی موفق شود موانع موجود را برطرف کند». بااین‌حال ترکیه تنها نمونه‌ای نیست که ترامپ برای ارتباط با آن از کانال خانوادگی استفاده می‌کند.
رئیس‌جمهور ایالات متحده با توجه به ذهنیت خود و سابقه‌ای که به‌عنوان تاجر دارد، هیچ نگاه مثبتی به دیپلماسی دولتی ندارد و ترجیح می‌دهد چالش‌ها را به‌صورت شخصی یا از کانال‌های ارتباطی خانوادگی و یا از طریق افراد مورد اعتماد خود حل‌و‌فصل کند و در این‌گونه ارتباطات، جرد کوشنر، داماد ترامپ که هم‌زمان سمت مشاور ارشد او را در اختیار دارد، نقشی کلیدی ایفا می‌کند. در رابطه ترامپ و محمدبن‌سلمان، ولیعهد عربستان هم کوشنر مهم‌ترین پل ارتباطی میان دو طرف به شمار می‌آید.
اریک ادلمن، سفیر آمریکا در ترکیه در دولت جورج بوش می‌گوید: «ترامپ رابطه رسمی با کشور‌ها را به روابط خانوادگی یا رابطه افراد مورد اعتماد دو کشور با هم تقلیل داده است. طبیعی است که اردوغان هم از این‌گونه ارتباط‌ها استقبال کند، چراکه او هم در ترکیه کانالی از افراد مورد اعتماد خود شکل داده و به کمتر فردی در دولت خود اعتماد می‌کند». /شرق
