قایم‌«موشک»‌بازی در دریای سرخ

نفتکش ایرانی «سابیتی»، بامداد دیروز در دریای سرخ دچار حادثه شد و آن‌طور که شرکت ملی نفتکش اعلام کرد این نفتکش دو بار و به فاصله ۲۰ دقیقه، هدف قرار گرفته است.
شرکت ملی نفتکش ایران در نخستین واکنش خود به حادثه برای کشتی سابیتی، اعلام کرد: نفتکش ایرانی SABITY متعلق به شرکت ملی نفتکش (NITC) صبح جمعه، ۱۹ مهرماه در دو انفجار جداگانه که به‌طور احتمال بر اثر اصابت موشک در ساعت‌های ۵و ۵ و ۲۰ دقیقه صبح در ۶۰ مایلی بندر جده عربستان سعودی رخ داده، دچار انفجار در بخش بدنه شده است. دو مخزن اصلی نفت در این کشتی آسیب دیده و نفت موجود در آن در حال خروج به دریای سرخ است.
بر اساس این اطلاعیه، کشتی و همه کارکنان آن سالم و در وضع ایمن و با‌ثبات هستند و تنها بدنه کشتی اندکی آسیب دیده است که کارکنان کشتی در صدد کنترل آن هستند.
از همان لحظات ابتدایی حادثه، کارشناسان فنی مستقر روی این شناور با رصدهای کارشناسی و امنیتی، بررسی علت انفجار را آغاز کردند.
بعد از بررسی‌های اولیه، اعلام شد نفتکش ایرانی، دارای وضعیت کاملا تحت کنترل است و خدمه در حال حفظ شرایط پایدار در نفتکش هستند.

در ساعات اولیه حادثه، تصاویری در شبکه‌های مجازی دست به دست می‌شد که یک نفتکش در حال سوختن را به تصویر می‌کشید و ادعا می‌شد مربوط به نفتکش ایرانی است. همچنین بر اساس اطلاعیه شرکت ملی نفتکش ایران، تحلیل‌هایی منتشر شد مبنی بر این‌که عربستان عامل این حمله بوده است. اما شرکت ملی نفتکش ایران، هر دو مساله یعنی ایجاد حریق در کشتی و نقش داشتن عربستان در حمله را تکذیب کرد. طبق اعلام این شرکت، بر‌خلاف برخی اخبار منتشر شده هیچ گونه حریقی در کشتی سابیتی رخ نداده است. همچنین شرکت ملی نفتکش ایران به دنبال انتشار برخی اخبار اشتباه مبنی بر اصابت موشک توسط عربستان به نفتکش SABITI در دریای سرخ به نقل از این شرکت، ضمن تکذیب چنین برداشتی از نخستین خبر شرکت ملی نفتکش، اعلام کرد که اطلاعیه این شرکت تنها مرجع اطلاع‌رسانی است.
در اطلاعیه شرکت ملی نفتکش ایران، آمده است: بار دیگر تاکید بر این نکته ضروری است که شرایط کلی نفتکش نیز در حال کنترل است. نشت نفت از کشتی آسیب‌دیده نیز به حداقل رسیده است.
هیچ گونه کمکی به نفتکش ایرانی نشد
نصرا… سردشتی، مدیرعامل شرکت ملی نفتکش ایران با اشاره به این موضوع که پس از وقوع حادثه برای نفتکش ایرانی متعلق به شرکت ملی نفتکش (NITC) هیچ طرفی کمکی نکرده است، اعلام کرد که نفتکش ایرانی تغییر مسیر می‌دهد.
وی با اشاره به این موضوع که خدمه نفتکش در سلامت کامل هستند، گفت: نفتکش ایرانی هنوز مسیر خود را از سرنگرفته است و به محض آغاز سفر، مسیر خود را برای خروج از دریای سرخ تغییر می‌دهد.
به گفته مدیرعامل شرکت ملی نفتکش ایران، هنوز دلیل حادثه برای نفتکش ایرانی مشخص نیست، اما جلوی نشت نفت به دریا گرفته شده است.
همچنین دیروز خبرهایی منتشر شد مبنی بر این‌که کشتی سابیتی با سرعتی کم در حال ترک منطقه و حرکت به سمت آب‌های خلیج‌فارس است.

سید عباس موسوی در واکنش به هدف قرار گرفتن نفت کش ایرانی «سابیتی» در دریای سرخ اعلام کرد: بررسی‌های انجام شده توسط شرکت ملی نفتکش ایران نشان می‌دهد که کشتی ایرانی از مکانی نزدیک به کریدور عبوری این نفتکش از شرق دریای سرخ، دو بار و به فاصله حدود نیم ساعت مورد هدف قرار گرفته و آسیب دیده است.
وی با اشاره به تحت کنترل بودن شرایط نفتکش اظهار کرد: خوشبختانه خدمه نفتکش هیچگونه آسیبی ندیده اند و شناور در حالت پایدار قرار دارد.
سخنگوی وزارت امور خارجه خاطر نشان ساخت: در چند ماه گذشته برخی اقدامات تخریبی دیگر نیز علیه نفتکش‌های ایران در دریای سرخ صورت پذیرفته که بررسی‌ها در خصوص عوامل دخیل در این اقدامات در حال انجام است.
وی با ابراز نگرانی در خصوص آلودگی ایجاد شده در منطقه به دلیل نشت شدید نفت از مخازن آسیب دیده کشتی، اعلام کرد: کلیه مسؤولیت‌های ناشی از این اقدام از جمله آلودگی شدید زیست محیطی ایجاد شده در منطقه بر عهده عوامل این ماجرا جویی خطرناک است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی تاکید کرد: بررسی جزئیات و عوامل این اقدام خطرناک ادامه داشته و پس از حصول نتیجه اعلام خواهد شد.

بلافاصله پس از این حمله تروریستی، تحلیل‌هایی درباره دست داشتن عربستان سعودی در این حمله منتشر شد. برخی از این تحلیل‌ها بر پایه اولین اطلاعیه شرکت ملی نفتکش ایران بود و البته این شرکت در اطلاعیه دیگری اعلام کرد که چنین تحلیل‌هایی از اطلاعیه شرکت ملی نفتکش، صحیح نیست. اما با این وجود همچنان در تحلیل‌هایی که منتشر می‌شود از عربستان به عنوان اصلی‌ترین متهم این ماجرا یاد می‌شود. عربستان در سال‌های اخیر در رابطه با ایران همواره بر مدار تنش‌زایی حرکت کرده است و مقامات سعودی در گفتار و رفتار، هیچ حد و مرزی در مواضع ضد ایرانی نداشته‌اند.
در ماجرای نفتکش‌ها نیز در گذشته اقدامات ایذایی از سوی عربستان انجام شده بود و اوایل تابستان بود که عربستان برای مدتی یک نفتکش ایرانی را که دچار مشکل شده بود در توقیف نگه داشت. در زمان آن حادثه گزارش شده بود که نیروهای گارد ساحلی عربستان یک نفتکش ایرانی را که موتور آن ایراد پیدا کرده بود در آب‌های نزدیک جده در دریای سرخ یدک کشیدند.
خبرگزاری شانا متعلق به وزارت نفت ایران در آن زمان گزارش داد که این نفتکش متعلق به شرکت ملی نفتکش ایران “از دریای سرخ به طرف کانال سوئز می‌رفت که به دلیل نشت آب به موتورخانه متوقف شد.”
براساس آن گزارش “نفتکش با هماهنگی مقام‌های مرتبط به سوی جده هدایت شد تا مشکل برطرف شود و اقدامات لازم به عمل آید.” اما مقام‌های عربستان به دلیل اختلاف بر سر پرداخت هزینه تعمیر اجازه ترک بندر جده از سوی کشتی ایرانی را ندادند.
در هفته‌های اخیر هم پس از حمله یمنی‌ها به تاسیسات نفتی آرامکو، سعودی‌ها انگشت اتهام را به سوی ایران گرفتند. در چنین شرایطی برخی تحلیلگران معتقدند این حمله می‌تواند اقدامی از سوی مقامات سعودی باشد که بر اساس ذهنیت خود به دنبال تلافی حمله به آرامکو هستند.
با اینحال برخی تحلیلگران هم با توجه به انجام این حملات در آستانه سفر عمران خان، نخست‌وزیر پاکستان که برای میانجیگری میان ایران و عربستان به ریاض می‌آید، این اتفاق را تلاشی از سوی مخالفان نزدیکی ایران و عربستان می‌دانند.
در هر صورت همانطور که سخنگوی وزارت خارجه گفته باید برای مشخص شدن عامل این حملات تا زمان پایان بررسی‌ها منتظر ماند. /روزنامه جام جم