تلاش دوم «آبه» برای تنش‌زدایی

به گزارش بخش بین المللی سایت خبرهای فوری، شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن دیروز جمعه در یک نشست خبری تاکید کرد که کشورش «همه‌کار برای کاهش تنش در خلیج‌فارس و خاورمیانه» انجام خواهد داد. آبه در همین زمینه گفت: «صلح و ثبات در خاورمیانه مستقیما به منافع ملی ژاپن مربوط است. من می‌خواهم با قاطعیت کار کنم و بهترین نقش ممکن را برای کاهش تنش‌ها در خاورمیانه ایفا کنم.» پیش‌تر نیز نخست‌وزیر ژاپن در سفر به تهران تلاش‌ کرده‌ بود تا تنش‌ها در خلیج فارس و غرب آسیا بین ایران و آمریکا را کاهش دهد.

تلاش‌های دیپلماتیک کشورهای مختلف برای کاهش تنش میان ایران و آمریکا در خلیج‌فارس ادامه دارد. در آخرین نمونه از این تلاش‌ها شینزو آبه نخست‌وزیر ژاپن، روزگذشته در یک نشست خبری اعلام کرد که توکیو همه‌کار برای کاهش تنش در خلیج‌فارس و خاورمیانه انجام خواهد داد. او همچنین دراین نشست خبری با تاکید بر اینکه صلح و ثبات در خاورمیانه مستقیما به منافع ملی ژاپن مربوط است گفت: «من می‌خواهم با قاطعیت کار کنم و بهترین نقش ممکن را برای کاهش تنش‌ها در خاورمیانه ایفا کنم.» آبه درشرایطی روز گذشته بر ادامه تلاش‌هایش برای کاهش درگیری درمنطقه تاکید کرد که پیش ازاین در تاریخ ۲۲ خرداد ماه در سفری کم سابقه به ایران آمد و در دیدار با مقامات ایران تصریح کرد که به هر قیمتی باید جلوی درگیری و افزایش تنش در منطقه خاورمیانه گرفته شود. او همچنین تاکید کرد که ژاپن می‌خواهد «نقش حداکثری» را در این زمینه ایفا کند. درهمین راستا، نخست‌وزیر ژاپن روز گذشته درنشست خبری‌اش گفت که قصد دارد به منظور رفع تنش در خاورمیانه با «حسن روحانی» رئیس‌جمهوری ایران دیدار کند. اشاره آبه به حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک‌ است.

این در شرایطی است که محمد جواد ظریف وزیرامورخارجه نیز روز سه شنبه هفته گذشته به این کشور سفرکرد و با نخست‌وزیر ژاپن به رایزنی پرداخت.درکنار ژاپن طی دو ماه اخیر، فرانسه نیز با ارائه ابتکاراتی به ایران و ازسوی دیگر گفت‌وگو با محمدجوادظریف وزیر خارجه ایران درحاشیه اجلاس گروه ۷ دراین کشور ابتکار عمل را در میان کشورهای اروپایی برای حل مناقشات تهران و واشنگتن به دست گرفته است. نکته مشترک میان هر دو کشور در ارتباط با ایران این است که هر دو کشور تاکنون به طرح ائتلاف دریایی آمریکا برای مقابله با ایران پاسخ منفی داده‌اند. ژاپن، به‌عنوان چهارمین کشور واردکننده نفت در دنیا، بیش از ۸۰ درصد از نفت وارداتی خود را از تنگه هرمز عبور می‌دهد. از این رو آرامش در این منطقه برای این کشور از اهمیت برخوردار است زیرا در صورت بروز هرگونه بحران در خاورمیانه، اقتصاد ژاپن با چالش‌های عمده‌ای مواجه خواهد شد.

آغاز ماموریت دریایی ۴کشور در خلیج‌فارس

به دنبال خروج یک طرفه آمریکا از برجام و افزایش تنش بین ایران و آمریکا، واشنگتن یک ائتلاف دریایی تشکیل داد تا به گفته خود ناظر بر روند بدون اخلال کشتیرانی در خلیج‌فارس، تنگه هرمز و دریای عمان باشد. این ائتلاف پنج‌شنبه ۷ شهریور رسما مأموریت خود را در خلیج‌فارس آغاز کرد. به‌گفته مارک اسپر، وزیر دفاع جدید آمریکا، بریتانیا، استرالیا و بحرین نیز در این ائتلاف دریایی به فرماندهی آمریکا شرکت دارند.

درهمین حال همزمان با آغاز آنچه آمریکا و متحدانش آن را ماموریت دریایی خود درخلیج‌فارس توصیف می‌کند، دومینیک راب،وزیر امور خارجه بریتانیا کشورهای دیگر را به مشارکت در ماموریت بین‌المللی تضمین امنیت کشتیرانی در تنگه هرمز فراخواند. قرار است دومینیک راب با همتایان فرانسوی و آلمانی خود درباره این مساله گفت‌وگو کند. وزیر خارجه بریتانیا در بیانیه‌ای قبل از سفر به هلسینکی فنلاند برای شرکت در اجلاس وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا گفت: «ما به گسترده‌ترین حمایت بین‌المللی برای مقابله با تهدیدها علیه کشتیرانی آزاد در تنگه هرمز نیاز داریم.» در بیانیه دولت بریتانیا آمده است که دومینیک راب با ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه، هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان و فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، دیدار خواهد کرد. این طرح پس از آن مطرح شد که کشتی ایرانی گریس-۱ که بعد به آدریان دریا تغییرنام داد ازسوی نیروی دریایی بریتانیا درتنگه جبل‌الطارق توقیف شد. در پی این رویداد، ایران نیز نفتکش بریتانیایی «استینا ایمپرو» را به دلیل نقض مقررات دریایی توقیف کرد. در این بین کشتی ایرانی آزاد شد اما کشتی انگلیسی همچنان درتوقیف باقی مانده است.همین مسائل به طرح ایجاد یک ائتلاف دریایی از سوی آمریکا منجر شد که به‌رغم فراخوان آمریکا تنها سه کشور تاکنون به آن پاسخ مثبت داده‌اند.

موضوع گشت دریایی درخلیج‌فارس یکی از موضوعات مهم مطرح در اجلاس وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپاست که کار خود را روز پنج‌شنبه در هلسینکی پایتخت فنلاند آغاز کرده است. بسیاری از کشورهای اروپایی نمی‌خواهند به ماموریت ناوگان دریایی آمریکا در خلیج‌فارس ملحق شوند زیرا بیم دارند که این مشارکت به تنش بیشتر با ایران بینجامد. وزیر امور خارجه آلمان نیز از جمله کسانی است که نسبت به اثربخشی ماموریت ناوگان دریایی آمریکا و متحدانش در خلیج‌فارس به دیده تردید می‌نگرد. در واقع آلمان به همراه فرانسه نگران آن هستند که ماموریت دریایی بین‌المللی به فرماندهی آمریکا موجب افزایش تنش در منطقه شود.

روز گذشته نیز خبرگزاری آلمان درتحلیلی نسبت به به نتیجه رسیدن این گشت دریایی در اجلاس وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا ابراز تردید کرد.درهمین راستا هایکو ماس وزیر خارجه آلمان تاکید دارد که ماموریت دریایی اتحادیه اروپا در خلیج‌فارس باید اوضاع را آرام‌تر کند و نتایج نشست جی ۷ را در نظر بگیرد. وزیر دفاع آلمان نیز هر تصمیمی را مشروط به این کرده که تلاش‌های دیپلماتیک به خطر نیفتند. آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان نیز پیش‌تر گفته بود که وزیران خارجه اروپایی در نشست هلسینکی درخصوص عملیات جداگانه اروپایی‌ها برای حفاظت از کشتیرانی بحث خواهند کرد.

استقبال آلمان از تمایل آمریکا برای مذاکره

در کنار این مسائل هایکو ماس وزیر امور خارجه آلمان در حاشیه اجلاس وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا، از تمایل آمریکا برای مذاکره با ایران استقبال کرده و به همکاری برای کاهش تنش‌ها تاکید کرده است. به گزارش «ایسنا» به نقل از روزنامه تودی، هایکو ماس، درباره تمایل آمریکا برای مذاکره گفت: ما از نتیجه نشست جی‌۷ در بیاریتز یعنی تمایل بیشتر آمریکا برای مذاکره استقبال می‌کنیم. همه از جمله ایران باید در راستای کاهش تنش در منطقه همکاری کنند و ما نیز می‌خواهیم به نوبه خودمان کاری انجام بدهیم. ماس در ادامه گفت: هر چیزی که به کاهش تنش کمک کند کارآمد است. هیچ طرفی خواهان جنگ نیست. ما باید به وضعیت تنگه هرمز توجه کنیم و می‌خواهیم به بهترین اتحاد ممکن در اتحادیه اروپا دست پیدا کنیم. همزمان مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا،که به تازگی به این سمت منصوب شده نیز از ایران خواسته است که برای کاهش تنش در منطقه با ایالات متحده گفت‌وگو بکند. این در حالی است که ایران تاکنون بارها تاکید کرده که حاضر به مذاکره با آمریکا نیست.حسن روحانی رئیس‌جمهوری نیز چند روز پیش اعلام کرد تا زمانی که تحریم‌ها باقی است گفت‌وگو معنایی ندارد. اسپر همچنین روزچهارشنبه دراولین نشست خبری خود در ساختمان پنتاگون گفت: «ما به دنبال درگیری نیستیم. ما می‌خواهیم با آنها تعامل دیپلماتیک داشته باشیم.»