ایران اینترنشنال از کجا تغذیه می‌کند؟

به گزارش بخش بین المللی سایت خبرهای فوری، نباید تصور کرد ایران اینترنشنال تنها رسانه‌ای‌ست که با حمایت مستقیم و غیرمستقیم عربستان مشغول به کار است؛ سعودی‌ها سرمایه‌گذاری کلانی روی فضای رسانه‌ای فارسی‌زبان کرده‌اند.

تا همین هفته گذشته، بحث پیوستن مزدک میرزایی، برنامه‌ساز و گزارشگر تلویزیون کشورمان، به شبکه ماهواره‌ای ایران اینترنشنال داغ بود و هنوز بحث‌ها درباره او به طور کامل فروکش نکرده است؛ همچنان چشم‌ها نگران و پیگیر آینده کاری مزدک میرزایی است که زمانی نفر دوم گزارشگری ورزشی بعد از عادل فردوسی‌پور در تلویزیون محسوب می‌شد. گفته می‌شود برنامه ورزشی او به زودی در شبکه ایران اینترنشنال آغاز خواهد شد.

این موضوع مثل اغلب مهاجرت‌های دیگر چهره‌های تلویزیونی یا سینمایی به خارج از کشور در سال‌های اخیر جنجالی بوده است؛ اما آنچه باعث شده توجه به این موضوع بیشتر شود، موضوع تأمین مالی شبکه ایران اینترنشنال بوده است.

شبکه ایران اینترنشنال از پایان اردیبهشت ۱۳۹۶ و شب انتخابات ریاست جمهوری در آن سال، فعالیت خود را آغاز کرده است. اما از همان روز‌های ابتدایی فعالیت، حرف و حدیث‌هایی در مورد حمایت مالی عربستان سعودی از این شبکه از سوی برخی ایرانیان خارج از کشور بیان می‌شد.

پنج روز قبل از تاسیس این شبکه، حسن داعی، یکی از افراد اپوزیسیون و ضدنظام، احتمالا برای نخستین بار، از حمایت عربستان سعودی البته به صورت غیرمستقیم پرده برداشته بود.

با این حال ماجرای حمایت سعودی‌ها از این شبکه وقتی به صورتی رسمی درآمد که مهر ماه سال ۱۳۹۷، روزنامه گاردین چاپ لندن گزارشی مفصل منتشر و از حمایت حدود ۲۵۰ میلیون دلاری محمد بن سلمان از این شبکه صحبت کرد و نوشت: «مدیریت شبکه برعهده شرکتی به نام گلوبال مدیا سیرکولیتینگ است که یک تبعه عربستان سعودی به نام عادل العبدالکریم مالک آن است.» این گزارش که توسط سعید کمالی دهقان، خبرنگار گاردین نوشته شده بود، به ادعای کمالی دهقان، حتی تهدید جانی نیز علیه او به بار آورد.

البته فارغ از این خبر‌های جسته و گریخته، برخی رویکرد‌های این شبکه مثل تریبون دادن به تروریست‌های تکفیری عامل حمله به رژه اهواز در شهریور ۱۳۹۷ یا پوشش مراسم گروه تروریستی منافقین در بهار سال ۱۳۹۷ نیز نشانه‌های دیگری از تمایل این شبکه به سیاست‌های عربستان سعودی بود که البته حتی منجر به جدایی برخی خبرنگاران این شبکه مثل لیلی بازرگان یا نگار مرتضوی در واکنش به این اقدامات هم شد.

با وجود این جدایی‌ها، ایران اینترنشنال ظاهرا با بودجه‌ای هنگفت و حقوق‌هایی کلان در حال جذب خبرنگاران ایرانی است و موفق شده حتی خبرنگارانی را از شبکه بی. بی. سی به خود جذب کند؛ نادر سلطانپور یکی از شاخص‌ترین این افراد است.

برخی می‌گویند حقوق پیشنهادی این شبکه به خبرنگاران ایرانی دو برابر شبکه‌هایی مثل من و تو یا بی. بی. سی است؛ برخی از حقوق ۱۲ هزار پوندی برای برخی خبرنگاران ارشد این شبکه نیز سخن می‌گویند. علاوه بر این، نکته دیگری که باعث برتری نسبی ایران اینترنشنال بر سایر شبکه‌های ماهواره‌ای شده این است که این شبکه تنها شبکه خبری خارج از کشور است که به صورت ۲۴ ساعته در حال پخش برنامه‌های خود است.

اما نباید تصور کرد عربستان سعودی صرفا در شبکه ایران اینترنشنال سرمایه‌گذاری کرده است. در همین روز‌های اخیر، بخش فارسی روزنامه ایندیپندنت با سردبیری کاملیا انتخابی‌فرد شروع به کار کرده است. این روزنامه سال گذشته توسط گروه تحقیقاتی و بازاریابی سعودی خریداری شده است. ایندیپندنت فارسی فعلا در فضای مجازی یعنی سایت و شبکه‌های پیام رسان اجتماعی مثل تلگرام فعال است و هنوز نسخه مکتوب فارسی ندارد.

تلاش رسانه‌ای سعودی‌ها علیه جمهوری اسلامی و ملت ایران تنها به این موارد نیز ختم نمی‌شود. در حال حاضر چهار رسانه اصلی آنلاین سعودی دارای سایت فارسی زبان هستند: خبرگزاری رسمی عربستان سعودی (واس)، شبکه الاخباریه، شبکه العربیه و نیز روزنامه الشرق الاوسط که سایت فارسی دارد.

نکته قابل توجه این است که هر چهار رسانه، در شبکه اجتماعی توییتر دارای حساب‌های کاربری به زبان فارسی هستند. البته سعودی‌ها پیش از این نیز سابقه حمایت از رسانه‌های ایرانی را داشتند و به طور مثال در فضای رسانه‌ای مشهور است که آن‌ها، هزینه لازم برای اداره شبکه ماهواره‌ای «ایران فردا» را به علیرضا نوری زاده، مدیر این شبکه پرداخت می‌کردند.

عربستان سعودی از خرداد سال ۱۳۹۶ نیز، مرکزی جهانی را با ادعای مبارزه با افراط‌گرایی در ریاض تاسیس کرده است که ناظران معتقدند، پایگاهی برای ارتش سایبری سعودی است که رد آن‌ها را به زبان فارسی می‌توان در توییتر و حتی اینستاگرام پیدا کرد.

در حال حاضر کمتر حساب کاربری مشهور در فضای اینستاگرام فارسی هست که کاربرانی از عربستان سعودی او را دنبال نکنند.

به این ترتیب سبد رسانه‌ای سعودی‌ها برای تلاش در جهت اثرگذاری بر افکارعمومی ایران تقریبا تکمیل است؛ آن‌ها، هم یک برند معتبر از روزنامه‌های انگلیسی را در اختیار دارند و هم شبکه‌ای ۲۴ ساعته که از لندن برنامه پخش می‌کند و هم نسخه‎‌های فارسی برای رسانه‌های دولتی (الاخباریه و واس) و شبه دولتی و خصوصی خود (العربیه و الشرق الاوسط).

در این میان البته ایران هم توانسته با شبکه عربی خود یعنی العالم و نیز شبکه‌های حامی مقاومت مثل المیادین و نیز رادیو عربی جمهوری اسلامی به اقدام متقابل دست بزند. این‌گونه است که حتی اگر در فضای دیپلماتیک روزنه‌هایی از تعامل بین دو کشور وجود داشته باشد؛ فضای رسانه‌ای پر از تقابل‌هایی است که بار آن را برای دولت سعودی متأسفانه برخی هموطنان خودمان مثل مزدک میرزایی بر دوش دارند. /ایرنا