کودک فقیری که به ریاست جمهوری رسید/ آیا آقای رئیس جمهور به قتل رسیده است؟

به گزارش بخش بین المللی سایت خبرهای فوری، شب قبل رسانه‌های جهان و مصر خبر از مرگ محمد مرسی رئیس‌جمهور سابق این کشور دادند. تلویزیون رسمی مصر اعلام کرد که مرسی در جلسه دادگاه بیهوش شده و درگذشته است. ‎طبق شنیده‌ها، محمد مرسی بعد از حاضر شدن در دادگاه حدود ۲۰ دقیقه در مقابل قاضی صحبت کرده و بعد از آن از حال رفته است. او بعد ازانتقال به بیمارستان جان خود را از دست داده است.

مرگ مرسی فضای مصر را دچار التهاب بی‌سابقه ای کرده است تا آنجا که در پی درگذشت رئیس جمهور سابق، وزارت کشور مصر حالت آماده باش فوق‌العاده در این کشور اعلام کرده است.

در مورد مرگ او شایعات بسیاری ایجاد شد، همانطور که داستانهای زیادی در مورد زندگیش نقل شده است. در این گزارش مروری به زندگی و مرگ محمد مرسی داریم.

از روستا تا فرنگ؛ چگونه کودکی فقیر راهی آمریکا شد؟

محمد مُرسی عیسی العیاط در تاریخ هشتم آگوست ۱۹۵۱ میلادی  و در روستای کوچک العدوه‎ در منطقه شرقی مصر به دنیا آمد. پدرش یک کشاورز نسبتا فقیر بود. او بزرگترین پسر خانواده پرجمعیت خود بود. وضعیت مالی و شرایط روستا باعث شد که محمد به سختی به تحصیل بپردازد تا بدانجا که مجبور بود هر روز سوار بر خر همسایه شده و مسافتی طولانی را تا مدرسه بپیماید.

مرسی در ۱۹۶۰ به قاهره رفت و در انتهای این دهه توانست وارد دانشگاه قاهره شده و لیسانس خود را بگیرد. او چند سال بعد بورسیه شد و سرانجام توانست مدرک دکترای محافظت از موتور‌های فضاپیما را از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی بگیرد. او از ۱۹۸۲ تا ۱۹۸۵ استادیار دانشگاه ایالتی کالیفرنیا در نورتریج بود. در این سال استاد دانشگاه زقازیق مصر شد. ۲ تن از ۵ فرزند او متولد کالیفرنیا و شهروند آمریکا هستند.

ورود به سیاست؛ از نمایندگی در مجلس تا ریاست جمهوری

مرسی در سال  ۲۰۰۰ رسما وارد سیاست شد. در آن سال او در انتخابات مجلس شرکت کرد و توانست به عنوان نماینده مجلس انتخاب شود. هر چند در آن زمان هم گرایش شدیدی به گروه اسلام گرای  اخوان المسلمین داشت اما به علت تحریم این گروه توسط رژیم حسنی مبارک، به عنوان کاندیدای مستقل وارد پارلمان مصر شد.

با شعله ور شدن انقلاب مصر، گروه اخوان المسلمین نیز فعال تر از همیشه شد و محمد مرسی فعالیت شدیدی علیه مبارک کرد. پس از سقوط دیکتاتور مصر، محمد مرسی با حمایت اخوان المسلمین وارد کارزار انتخابات ریاست جمهوری گردید.

 در دورهٔ دوم انتخابات ریاست جمهوری مصر که در تاریخ ۱۷ ژوئن ۲۰۱۲ برگزار شد، محمد مرسی بر اساس آمار رسمی در رقابت با ژنرال احمد شفیق پیروز انتخابات گردید. وی اولین رئیس‌جمهور پس از انقلاب ۲۰۱۱ مصر و پنجمین رئیس‌جمهور تاریخ این کشور بود.

اشتباهات رئیس جمهور مردمی آغاز شد

مرسی پس از کسب قدرت  تصمیماتی را اتخاذ کرد که از لحاظ حقوقی و سیاسی بحث و جدل های بسیاری را در مصر به دنبال داشت. اولین آنها در لغو حکم دادگاه قانون اساسی مصر در انحلال پارلمان و فراخواندن نمایندگان به حضور در پارلمان جهت ادامه فعالیت خود بود که با مخالفت های شدید و سخت دادگاه قانون اساسی مصر مواجه شد تا پس از تنش های بسیار مرسی در برابر تصمیم دادگاه قانون اساسی مصر مبنی بر منحل بودن پارلمان و لزوم برگزاری انتخابات جدید پارلمانی سر فرود آورد، تصمیمی که به جایگاه ریاست جمهوری ضربه زد.

اما این آخرین تصمیم اشتباه مرسی نبود. او دستور به برکناری «عبد المجید محمود»، دادستان کل مصر و انتصاب «طلعت عبدالله» داد که این اقدام محمد مرسی نیز با جنجال های بسیار رسانه ای و تبلیغاتی و در عین حال بحث و جدل های بسیار حقوقی و قانونی همراه شد و شاید بتوان گفت جرقه اعتراض هایی که جامعه مصر را به آشوب و تنش و هرج و مرج کشانده در این تصمیم مرسی خلاصه می شود.

این درحالی است که در کنار این تصمیمات حقوقی و قضایی، فرمان های دیگری از محمد مرسی نیز صادر شد. من جمله صدور فرمان عفو زندانیان امنیتی و آزادی آنها که برخی از کارشنارسان و صاحب نظران بر این باور هستند، موجب بازگشت ناامنی و تشدید هرج و مرج در مصر و به ویژه صحرای سینا شد و برخی از مصری‌ها مسئولیت این را به صورت مستقیم متوجه مرسی می‌دانند.

صرف نظر از اقدامات درست یا نادرست فوق الذکر، محمد مرسی طی تبلیغات انتخاباتی خود از برنامه ۱۰۰روزه ای سخن گفت که در آن متعهد شده بود، مشکلات حمل و نقل و نظافت و پاکیزگی و سوخت و نان و امنیت مردم مصر را حل کند، در حالی که مرسی در آنها چندان موفق نشان نداد، به ویژه بحران سوخت که بازتاب‌های آن چندین حوزه از جمله نانوایی ها و برق و رفت و آمد و تردد را در برمی گرفت.

همچنین اوضاع جامعه مصر طی یک سال حاکمیت مرسی به ویژه در حوزه امنیت بهبود نیافت و دلیل این امر کشته شدن حدود یک صد شهروند مصری و بازداشت ۳ هزار نفر دیگر است.

رئیس جمهور مصر سقوط می‌کند

چند روز پیش از اولین سالگرد تحلیف محمد مرسی، موج جدیدی از اعتراضات علیه او به نام جنبش تمرد به نمایندگی محمد البرادعی شکل گرفت. معترضان محمد مرسی را به تلاش برای گسترش اختیارات خود و اخوان‌المسلمین متهم وخواهان کناره‌گیری او از قدرت و برگزاری انتخابات زودهنگام بودند. مرسی نیز گفته بود که منتخب مردم است وکنار نمی‌رود. چند روز پس از اوج‌گیری اعتراضات، هفت تن از وزرای مرسی و نخست‌وزیر مصر، هشام قندیل، استعفاء کردند. در چنین شرایطی ارتش مصر در ۱ ژوئیهٔ ۲۰۱۳ میلادی مهلت ۴۸ ساعته داده بود تا اختلافات حل شوند در غیر این صورت مداخله خواهد کرد. مرسی و اعضای بلندپایهٔ اخوان المسلمین مصر در پاسخ، این کار ارتش را دخالت در سیاست خوانده بود. ارتش مصر نیز در شامگاه ۱۲ تیر ۱۳۹۲ (به وقت ایران) پس از اتمام ضرب‌الاجل دو روزه اعلام کرده بود که بیانیه‌ای صادر خواهد.

محمد مرسی در ۱۲ تیر ماه ۱۳۹۲ (سوم ژوئیه ۲۰۱۳) طی کودتایی و با بیانیهٔ فرماندهٔ ارتش مصر عبدالفتاح السیسی و حمایت نماینده مخالفان دولت محمد البرادعی، شیخ الازهر شیخ احمد الطبیب و پاپ مسیحیان قبطی مصر پاپ تواضروس دوم از قدرت برکنار شد. طی همان بیانیه عدلی منصور، رئیس دادگاه قانون اساسی مصر به عنوان رئیس‌جمهور موقت دولت انتقالی تعیین شد.

همچنین ۳۰۰ نفر از سران اخوان تحت تعقیب قرار گرفته و شخص محمد مرسی در گارد ریاست جمهوری بازداشت گردید.

محاکمه و زندان

مرسی از زمان برکناری تا زمان فوت، در زندان به سر می‌برده است. او در چندین پرونده به اعدام و یا حبس ابد محکوم شده بود. قتل معترضان در اطراف کاخ الاتحادیه، جاسوسی برای قطر و ایران، حمله به یک زندان در سال ۲۰۱۱ میلادی و فراری دادن هزاران زندانی از جمله اتهاماتی بود که دادستانی مصر به مرسی وارد کرده بود. ‎

مرگ و شایعات؛ آیا مرسی را کشته‌اند؟

پس از فوت محمد مرسی شایعات بسیاری پیرامون او شکل گرفت. برخی تاکید دارند که مرسی در دادگاه قبل به قاضی اعلام کرده است که جانش توسط برخی در خطر است. همچنین بلافاصله پس از اعلام خبر فوت مرسی، اخوان المسلمین اعلام کرد که رئیس جمهور سابق مصر بدون شک کشته شده است.

با این حال، برخی تاکید دارند که تئوری قتل مرسی، وسیله‌ای است که توسط اخوان المسلیمن ساخته شده تا اوضاع مصر را به نفع خود تغییر داده و مجددا وارد عرصه سیاسی شوند.

با وجود این، نباید فراموش کرد که حتی اگر مرسی به قتل نرسیده باشد، فوت او بدون شک به شرایط بد حبس او مربوط بوده است. طبق گزارش نیویورک تایمز، مرسی شش سال در بدترین شرایط بهداشتی زندانی بوده است. او هیچ گونه آزمایش خون، دیابت، فشار و سایر چکاپهای پزشکی را انجام نمی‌داده و به همین علت در شرایط بسیار سختی به سر می‌برده است.