واکنش چین به بحران اوکراین چه خواهد بود؟

چین از حمایت از روسیه در مورد بحران اوکراین خودداری کرده است و این موضع گیری پرسش‌هایی را در مورد میزان مشارکت و همراهی چین با روسیه مطرح می‌کند.

به گزارش بخش بین المللی سایت خبرمهم، تصمیم چین درباره رای ممتنع جمعه شب در پایان رای گیری شورای امنیت سازمان ملل متحد در محکومیت تهاجم روسیه به اوکراین ممکن است عاملی برای ناامیدی عمیق در غرب باشد. با این وجود، این رای احتمالا وزارت خارجه روسیه را عصبی کرده است و نشان می‌دهد حمایت چین از روسیه بی قید و شرط نخواهد بود.

دیپلمات‌های مستقر در بریتانیا، با نگاهی به موضع چین در اواسط هفته انتظار داشتند پکن در رای‌گیری علیه طرح مورد حمایت آمریکا به روسیه بپیوندد. با این حال، چین همانند امارات متحده عربی و هند رای ممتنع داد و روسیه را تنها گذاشت. این موضوع نشان می‌دهد که روسیه در استفاده از حق وتوی خود به عنوان عضو دائمی شورای امنیت منزوی شده است.

در یک سطح، رای ممتنع چین نشان دهنده بازگشت آن کشور به اصل حمایت از نقض ناپذیری مرز‌ها و حمایت از عدم مداخله در امور دولت‌های مستقل است. با این وجود، شواهدی وجود دارند که نشان می‌دهند چین از دفاع از روش‌های به کار گرفته شده توسط پوتین و اختلال بالقوه در اقتصاد جهانی به عنوان پیامد آن روش‌ها نگران است.

پوتین ممکن است با به تعویق انداختن حمله به اوکراین تا زمان اتمام برگزاری بازی‌های المپیک زمستانی احترام خود را به چین نشان داده باشد. با این وجود، پوتین با چین در مورد تهاجم به اوکراین مشورت نکرده است. دیپلمات‌های چینی پیش بینی‌ها درباره تهاجم را به سخره گرفتند و بسیاری از اتباع خود را در اوکراین باقی نگه داشتند.

قرارداد مشارکت عمیق‌تر چین که با روسیه در ۴ فوریه در روز افتتاحیه بازی‌های المپیک زمستانی پکن امضا شد بدون پیش بینی درباره تهاجم انجام شده بود. چین از نظم جهانی موجود سود می‌برد و بی ثباتی را نگران کننده می‌داند. چشم انداز قطع کردن ارتباط روسیه با سیستم پرداخت سوئیفت ممکن است به نفع تلاش‌های چین برای ایجاد یک سیستم جایگزین برای مبادلات بین بانکی باشد با این حال، اختلال کوتاه مدت نگران کننده است. به عنوان مثال، در روز جمعه گذشته روسیه پس از گفتگوی پوتین و “شی جین پینگ” پیشنهاد مذاکره در سطح بالا با اوکراین را در مینسک البته با شرایط غیرقابل قبول ارائه داد.

پیش از برگزاری جلسه رای گیری در شورای امنیت، وزیر امور خارجه چین سه تماس از سوی “لیز تراس” وزیر امور خارجه، “جوزپ بورل” مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و “امانوئل مکرون” رئیس جمهوری فرانسه داشت. چین در آن تماس‌ها اعلام کرد که حمایت خود را از عدم مداخله و منشور سازمان ملل تکرار کرده است با این وجود، با روسیه نیز با طرح این استدلال که آن کشور از سوی ناتو تهدید شده ابراز همدردی کرد.

با این وجود، علیرغم آن که چین اقدامات پوتین را تهاجم قلمداد نکرده انتقادی ضمنی را مطرح کرده است. چین روز جمعه تاکید کرد که “کاملا ضروری است که همه طرفین برای جلوگیری از وخامت اوضاع در اوکراین یا حتی خارج شدن از کنترل، خویشتن داری لازم را در دستور کار قرار دهند. امنیت جان و دارایی مردم عادی باید به طور موثر محافظت شود. به ویژه باید از ایجاد بحران‌های انسانی در مقیاس بزرگ جلوگیری کرد.

اوکراین باید پل ارتباطی بین شرق و غرب باشد نه خط مقدم رویارویی بین کشور‌های بزرگ”. این موضع گیری به طور ضمنی نشان می‌دهد که چین ترجیح می‌دهد اوکراین یک کشور بی طرف باقی بماند. خطری که برای روسیه وجود دارد آن است که اگر آن کشور به جایگاه یک حکومت سرکش و یاغی تنزل یابد به جای آن که شریک آینده چین باشد به عنوان یک درخواست کننده باقی خواهد ماند. طی ده سال آینده، اروپا خود را از وابستگی به گاز و نفت روسیه رها خواهد کرد این امر در رم و برلین به یک موضوع ضروری تبدیل شده است.

روسیه به عنوان مشتری به چین متکی خواهد بود و این وضعیت خطر بیش تری برای روسیه خواهد داشت. چین به نفوذ خود در قاره آفریقا می‌بالد. تمامی نمایندگان آفریقایی در شورای امنیت به اقدام روسیه رای منفی دادند. سفیر کنیا این کار را با تاکید بر این که با مداخله‌های نظامی صورت گرفته توسط غرب در سالیان گذشته مخالفت کرده انجام داد.

واشنگتن خواستار آن است که تعداد بیش تری از کشور‌ها از ۱۹۳ عضو مجمع عمومی سازمان ملل متحد روسیه را محکوم کنند. اتحاد گسترده‌ای حول محور حمایت از اوکراین شکل می‌گیرد. در جلسه‌ای که روز چهارشنبه برگزار شد کشور‌هایی از گواتمالا گرفته تا ترکیه و ژاپن استقبال روسیه از جمهوری‌های خودخوانده جدایی طلب را محکوم کردند یا از اوکراین حمایت کردند. در سال ۲۰۱۴ میلادی، پس از تصرف کریمه توسط روسیه مجمع عمومی قطعنامه‌ای را تصویب کرد که همه پرسی روسیه در کریمه را باطل اعلام کرد. آن قطعنامه ۱۰۰ رای موافق، ۱۱ رای مخالف و ۵۸ رای ممتنع کسب کرد و ۲۲ کشور به آن رای ندادند.

اکنون در صورت رای گیری در مجمع عمومی مسائل اندکی متفاوت خواهند بود. اکنون تهاجم آشکارتر از سال ۲۰۱۴ میلادی بوده، رسانه‌های اجتماعی فراگیرتر شده و چین، که جایگاه آن در عرصه جهانی رو به رشد است نمی‌تواند این موارد را نادیده گیرد و باید از خود مسئولیت پذیری نشان دهد./فرارو