آمریکا دولت ایران را به رسمیت شناخت و چین نه!
به گزارش بخش بین المللی سایت خبرمهم، فضاسازی‌ها به‌ویژه بعد از قرارداد ۲۵ساله به این سمت‌و‌سو بود که ایران چون از توافق هسته‌ای با آمریکا ناامید شده است، بنابراین امضای این توافق را فوراً انجام داده و البته اظهارات مختلف مقامات نیز بیانگر این بود که چندان به آمریکا امیدی ندارند. نشان به آن نشان که به‌غیر از مقامات نظامی، ظریف هم اعلام می‌کرد بایدن و ترامپ در عمل مانند یکدیگر می‌مانند، اما به فاصله یک روز، اخبار زمین تا آسمان با یکدیگر فرق کرد انگار که تا امروز همه آنچه که گفته می‌شد چیز جدایی از آن بود که در پشت پرده اتفاق می‌افتاد. این حجم از تغییرات در یک روز بعید بود. آمریکا رفع تحریم‌ها را منوط به بازگشت ایران به توافقات هسته‌ای خود می‌دانست و از سویی دیگر ایران نیز بازگشت خود را منوط به رفع تحریم‌ها. با این حال ناگهان علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی در کلاب‌هاوس اظهار کرد که بن‌بست در برجام درحال شکسته شدن است. این بحث که «چه کسی باید قدم اول را بردارد» را پشت سر گذاشته‌ایم و آن را دور زده‌ایم، یک هفته صبر کنیم، بحث برجام مشخص میشود، سه‌شنبه‌ی پیش رو جلسه داریم و درباره مسائل فنی نیز با یکدیگر گفتگو می‌کنیم. اگر بسترسازی در حوزه‌هایی مثل اجتماعی و… با آمریکا انجام بگیرد، دیوار بی‌اعتمادی کوتاه و زمینه‌سازی برای مذاکرات سیاسی آماده میشود. درهمین‌باره وزارت خارجه آمریکا هم در بیانیه خود اعلام کرد: ما در نشست وین شرکت خواهیم کرد تا درباره بازگشت متقابل به برجام با ایران گفت‌وگوهای مستقیم داشته باشیم. اما معتقدیم که نشست وین یک گام درست و رو به جلو است. ظریف هم با اشاره به نشست دو روز پیش وین بیان می‌کند که توافق شد گفت‌وگوها ادامه پیدا می‌کند؛ سه‌شنبه آینده گفت‌وگوی رودررو در وین وجود دارد؛ هرچند فعلاً ایران و آمریکا دیداری نخواهند داشت و غیرضروری است. از قرار که بناست نماینده‌های این دو کشور در اتاق‌هایی جداگانه مذاکره کنند تا شکل کار عدم گفت‌وگوی مستقیم با یکدیگر حفظ شود درحالی‌که در واقعیت ظاهراً مشکلات حل شده و دوطرف درصدد این هستند تا هرچه سریعتر در راستای احیای برجام اقدام کنند.
تفاوت نگاه آمریکا و چین
اما حل مشکلات آمریکا و قرارداد اخیر ایران و چین دو تفاوت عمده با یکدیگر دارند. تفاوتی که می‌توان در اظهار نظر رابرت مالی، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران دید. او اظهار کرده است قصد نداریم منتظر نتیجه انتخابات ریاست جمهوری در ایران باشیم. هر زمان که به نقطه‌ای برسیم که برای هر دو طرف رضایت‌بخش است، در این صورت یک توافق حاصل خواهد شد. این توافق باید مطابق با تعهداتی باشد که ایران، آمریکا و سایر طرف‌ها در توافق هسته‌ای داشته‌اند.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا از نظر او رسیدن به این هدف پیش از ماه ژوئن امکان‌پذیر است؟ اظهار کرد: بله، قطعاً ممکن است. موضوعی که نشان می‌دهد آمریکا ترجیحش این است تا برخلاف تصورات، مذاکرات و نتیجه کار را تا پیش از پایان دولت روحانی به ثمر نشاند. مطلبی که البته کاملاً متفاوت با جریانی است که درباره قرارداد ۲۵ساله با چین رخ داده است. درحالی‌که دولت بایدن تلاش می کند تا به نحوی پیش‌از پایان روحانی به نتایجی در بحث برجام برسد هرچند که می‌داند تصمیمات در این زمینه از ناحیه دیگری گرفته میشود، چین عملاً در قرارداد ۲۵ساله دولت روحانی را ندید گرفت و با نماینده نظام و رهبری که علی لاریجانی بوده است کار توافق را پیش برده است. اظهاراتی که اخیراً کمال خرازی نیز بیان کرد؛ اینکه علی لاریجانی نماینده نظام بوده و نه دولت. البته که گفته‌های اخیر منصور حقیقت‌پور مشاور علی لاریجانی بیانگر اوج وقاحت چین نیز به حساب می‌آید و بیانگر این است که در قرارداد ۲۵ساله چگونه از موضع بالا برای ایران تعیین تکلیف می‌کرده است چین با صراحت اعلام کرده با دولت ایران حرفی ندارد بلکه با نظام ایران سخن می‌گوید. حقیقت‌پور دراین‌باره گفت: مقامات چینی عنوان می‌کردند که دولت ایران پس‌از برجام دولت چین را تحویل نگرفت و درواقع چین را تحقیر کرد و ما حاضر به همکاری با دولت ایران نیستیم ولی اگر «نظام» جمهوری اسلامی می‌خواهد با ما تعامل کند، ما هستیم. مشاور علی لاریجانی خاطرنشان کرد: آقای لاریجانی در دوره مجلس یازدهم به رهبر معظم انقلاب می‌گوید من دیگر رئیس مجلس نیستم و اجازه بدهید کار را رئیس مجلس وقت ادامه دهد اما رهبر معظم انقلاب قبول نمی‌کنند و می‌گویند که کار را خودت ادامه بده. وی افزود: در دوره فعلی که آقای لاریجانی رئیس مجلس نیست در مکاتباتی که با چین دارد سمتش را مشاور رهبر انقلاب و مجری پروژه توافق‌نامه ۲۵ساله عنوان می‌کند. هرچند که در شرایط فعلی علی لاریجانی بی‌آنکه بخواهد در مقام پاسخگویی به ابهامات قرارداد ۲۵ساله بربیاید کار خود را پیش میبرد و از سویی دیگر این دولت است که باید پاسخگوی تمام ابهامات باشد. اما این ماجرا لااقل تفاوت آشکار میان دولت غربی آمریکا و دولت شرقی چین را نمایان می‌کند. اینکه بایدن دولت ایران را به رسمیت شناخت و چین نه. البته شرطی که آمریکا برای ایران در ارتباط با برجام گذاشته کمتر از تعیین تکلیفی بوده که طبق آنچه که حقیقت‌پور می‌گوید چین برای قرارداد با ایران داشته است. صباح زنگنه کارشناس مسائل امور بین‌الملل در اینباره به «آرمان ملی» پاسخ داد: بایدن در هر صورت به‌دنبال تحقق وعده انتخاباتی خود است اینکه به برجام بازگردد. در این مدت ازسویی عملکرد ایران با چین و روسیه را شاهد هستیم و از طرفی هم فشار کشورهای اروپایی که قطعاً نمی‌خواهند برجام را ازدست‌رفته ببینند. ایران اعلام کرده توان غنی‌سازی‌اش ده برابر شده و موضوع جلوگیری از بازدید بازرسان آژانس را هم تا مدتی دیگر عملی می‌کند. بایدن معتقد است که در این میان اگرچه بازگشت به برجام در دستور کار است و انتخابات ایران و یا رؤسای جمهور آن نباید تفاوتی داشته باشند اما بحث زمان اهمیت ویژه‌ای دارد و اکنون با رئیس جمهور فعلی می‌توان مذاکرات بهتری داشت. وی اضافه کرد: هرچند سیاست‌های کلی نظام درنهایت از جای دیگری تعیین میشود، اما قطعاً افراد و اشخاص نیز دراین میان اهمیت دارند، بایدن می‌خواهد تا گامی عملی در این مسیر بردارد. به‌خصوص که براساس مصوبه مجلس ادامه این روند می‌تواند در نهایت به بغرنج‌تر شدن اوضاع منجر شود. ازسویی همچنان اسرائیل، عربستان و امارات در ادامه لابی‌های خود سرمایه‌گذاری‌هایی در راستای نرسیدن برجام انجام می‌دهند. اتفاقاً این تلاش‌ها بایدن را در جدیت تصمیم در این زمینه یاری می‌دهد. اظهارات زنگنه درحالی است که چین در زمینه قرارداد ۲۵ساله اساساً راه دیگری را در درازمدت طی کرده است و به وضوح دولت روحانی را دور زده است و نظام نیز برای رضایت حال حکومت چین نماینده‌ای جدا از سوی حکومت را برای رایزنی و پیگیری قرارداد ۲۵ساله معرفی کرده است، اما از زاویه‌ای دیگر بایدن، دولت روحانی را نیز در نظر گرفته است./آرمان ملی
