سکوت روحانی- نطق قالیباف

به گزارش بخش سیاسی سایت خبرمهم،  هر چقدر حسن روحانی در ارتباط‌گیری با مردم مشکل دارد و نمی‌تواند از ابزار رسانه سود ببرد آن طرف قالیباف در این امور خبره است. رئیس مجلس اخیرا با صدا وسیما گفتگوی مفصلی انجام داده که به نظر می‌رسد صرفنظر از اینکه چقدر مردم اقناع شده باشند

 محمد باقر قالیباف پنج شنبه شب در گفتگوی مفصل تلویزیونی حاضر شد، این دست کم دومین بار است که او چنین گفتگوهایی را ترتیب می‌دهد و صداوسیما نیز لبیک می‌گوید. شکل و شمایل مصاحبه‌ها در هیبت مصاحبه با یک رئیس جمهور است و کمتر برای روسای مجلس چنین سبکی از مصاحبه را دیده ایم. با این حال محتوای مصاحبه متفاوت است، نقد کامل شرایط موجود که شاید اگر بیننده‌ای نداند که چه کسی سخنران است باورش نشود رئیس مجلس و سیاستمداری که دست کم دو دهه است در عرصه سیاسی کشور فعال است این چنین وضعیت امروز را نقد می‌کند. قالیباف در این مدت ثابت کرده خوب بلد است خودش را نشان دهد، او از ابزار رسانه به خوبی استفاده می‌کند و با ابداع واژه نظارت میدانی به سفرهای استانی هم می‌رود تا بیشتر جلوی چشم باشد. خیلی‌ها می‌گویند این همه جلب توجه برای این است که او می‌خواهد برای چهارمین بار کاندیدای ریاست جمهوری شود و ۱۴۰۰ را برگ برنده خود می‌داند. نزدیکانش یکی به نعل می‌زنند یکی به میخ، یکبار می‌گویند نمی‌آید و یکبار می‌گویند شاید بیاید. با این حال آنچه مهم است اینکه برخلاف روحانی، قالیباف بلد است از ابزارهای ارتباط با مردم استفاده کند، او در دوران کرونا زیر پوشش «مصوبات ستاد کرونا» باقی نمی‌ماند و نه تنها دیدارهای مختلف برگزار می‌کند بلکه به عیادت بیماران کرونایی نیز می‌رود. با توجه به نزدیکی گفتمانی با اصولگرایان خیالش راحت است که صداوسیما نیز تمام قد حامی و مبلغ اقداماتش خواهد بود. درحالی که بسیاری نسبت به طرح جدید مجلس انتقاد دارند که می‌تواند برای کشور تبعات داشته باشد اما قالیباف به سرعت تریبون صداوسیما را در اختیار می‌گیرد تا روایت مورد علاقه خودش را با وضعیت سخت مردم ترکیب کند، دولت را به حاشیه براند و مجلس را جلودار تلاش برای بهبود این شرایط معرفی کند!

پیش از این نیز در «آفتاب یزد» نوشتیم این میدان را حسن روحانی به قالیباف واگذار کرده است. رئیس جمهوری که با سرمایه کم‌نظیر اصلاح‌طلبان به قدرت رسید اما این سرمایه را چنان به باد داد که حالا خود اصلاح‌طلبان اندر خم یک کوچه اند. روحانی در تمام این سال‌ها چه زمانی که محبوب بود و چه زمانی که محبوبیت خود را از دست داد نتوانست از مردم و حامیانش به خوبی سود ببرد، نتوانست از ابزار رسانه استفاده کند و رفته رفته خود را از مردمی که او را به پاستور رساندند دور شد. برخی می‌گویند نوعی نگاه بالا به پایین در روحانی وجود دارد که مانع از این شده روحانی بتواند به خوبی با مردم ارتباط برقرار کند. مخالفانش البته در این مورد تاکید خاصی دارند از جمله حجت‌الاسلام حسن نوروزی نماینده مردم رباط‌کریم و بهارستان در مجلس نوع مدیریت روحانی را از بالا به پایین بر می‌شمرد و می‌گوید: مردم ایران عادت کرده‌اند از پایین به بالا با دولت ارتباط برقرار کنند و رئیس دولت با قشر پایین جامعه نیز مراوده و همکاری داشته باشد اما آقای روحانی می‌خواهد به نحو دیگری عمل کند. نوروزی تصریح کرد: کارها با اشرافی گری و بروکراتیک پیش نمی‌رود. این مسئله موجب کاهش محبوبیت رئیس‌جمهور می‌شود.
به نظر می‌رسد این موضوع پر بیراه هم نباشد چرا که روحانی هیچگاه تلاش نکرد با مردم ارتباط برقرار کند یا پاسخگویی داشته باشد. مدیریت حوادثی که در دوره او رخ داده نیز حاکی از این است که رئیس جمهور میلی به اقناع مخاطب خود نداشته است. محمد علی وکیلی عضو فراکسیون امید مجلس دهم نیز گفته بود:« این‌که زبان روحانی متواضعانه و پاسخگو نیست، این زبان اصلاح‌طلبی نیست و ما به این انتقاد داریم.» هرچند انتقاد اصلاح‌طلبان به روحانی نیز هیچگاه با صدای بلند شنیده نشد!

حالا اما در چنین فضایی است که محمدباقر قالیباف با ردای ریاست مجلس بیشتر و بیشتر نام خود را مطرح می‌کند درحالی که خبری از روحانی نیست، او اغلب در مقابل سایر جریان‌های قدرت عقب نشینی و سازش کرده و کمتر خواسته برای حامیانش تلاش کند. اسم رمز قالیباف نیز در برنامه جدید او تاکید بر روی معیشت مردم است، یعنی موضوعی که بخش زیادی از جامعه را این روزها درگیر خود کرده است. بخشی از سخنان قالیباف در گفتگوی تلویزیونی به خوبی نشان می‌دهد که برخلاف روحانی او می‌تواند روایت خود را به مردم عرضه کند فارغ از اینکه این روایت چقدر با واقعیت‌ها تطابق دارد یا ندارد. سوالات این گفتگو نیز به شکلی ترتیب داده شده بود که بیشتر و بیشتر قالیباف را در موضع مطلوب قرار دهد. رئیس مجلس شورای اسلامی در پاسخ به سوالی درباره اقدامات مجلس برای مقابله با گرانی‌ها گفت: ما به عنوان نمایندگان مردم نباید دغدغه‌ای جز مردم داشته باشیم. با گرانی‌ها آشنا هستیم و با مردم صحبت می‌کنیم. مردم از افزایش قیمت‌ها گلایه‌مند هستند. اکنون که ثبات قیمت‌ها وجود ندارد و شاهد گرانی‌های فزاینده هستیم، ناراحتی برای مردم ایجاد کرده است. پس باید بررسی کرد که ریشه اساسی در کجاست.
قالیباف تلاش می‌کند با اشاره به جزئیات به مردم نشان دهد که او کاملا از اوضاع با خبر است. از جمله می‌گوید:« امروز مرغ به کیلویی ۲۸ هزار تومان رسیده و قیمت پای مرغ به اندازه قیمت دو سال قبل مرغ شده است. البته کار اجرا در دست مجلس نیست. تاکیدم بر این است که ما نباید به جای دولت بنشینیم که این اشکال است.» رئیس مجلس درباره اقدامات مجلس برای حل مشکل بورس گفت: مردم با اعتماد به مسئولان سرمایه‌های خود را وارد بورس کردند اما نقدینگی کجا رفت؟ مردم بدانند ما هر روز موضوعات حساس اقتصادی و بورس را در مجلس دنبال می‌کنیم. کمااین‌که پیش از این نیز لایحه دو فوریتی دولت در موضوع افزایش سرمایه شرکت‌ها و سود سهام را ظرف سه هفته تصویب کردیم و متاسفانه به درستی اجرا نشد.
جان کلام این مصاحبه را باید در جایی دانست که قالیباف در کنایه‌ای سنگین به سخنان اخیر روحانی گفت:« بنده خطاب به آقای رئیس‌جمهور از همین جا اعلام می‌کنم که ما باید در موضوعات ملی و در منافع ملی یک صدا و یک زبان باشیم و با همدلی پیش برویم. ایشان در خصوص این طرح فرمودند عده‌ای هول شدند و این طرح را تصویب کردند. اجازه دهید که ما کارمان را کنیم. بنده خطاب به ایشان می‌گویم که کسی هول نشده است. تمام مردم هفت سال است که منتظر هستند تا شما کاری انجام بدید و الان آرزوی همه ما است که در هشت ماه باقی مانده کار جدی انجام بشود و مردم با خاطره خوشی با دولت دوازدهم خداحافظی کنند.»
به عبارت دیگر قالیباف در این مصاحبه هرچه لازم داشت را بهره برد. او از دولت انتقاد کرد، از شاخص بورس تا پای مرغ را به میان آورد و از طرح مجلس نیز دفاع کرد. اگرچه قالیباف جواب قانع کننده‌ای نداشت که مجلس چه اقداماتی را در شش ماه گذشته برای تغییر شرایط انجام داده است، اما با وجود سیبل شدن دولت و ارائه جزئیات از سوی قالیباف که می‌داند اوضاع چه خبر است، مخاطب به سراغ این پرسش نخواهد رفت که پس قالیباف و همکارانش چه کرده‌اند بلکه مخاطب قانع می‌شود که قالیباف و همکارانش مردم را درک می‌کنند اما روحانی و دولت خیر!

اینکه این موضوع چقدر براساس واقعیات است خود امری گسترده است که در این مقال نمی‌گنجد هرچند که وضعیت زندگی مردم، خود بهترین گواه است که فعلا دلسوزی وجود ندارد چه در بهارستان چه پاستور. با این حال موضوع اساسی همان ارتباط‌گیری با مردم است که بحث شد. در این زمینه با یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب گفتگو کردیم. علی صوفی گفت:«آنچه در مصاحبه رئیس مجلس شاهد بودیم تلاش آقای قالیباف برای مسلط نشان دادن خود و همچنین دفاع از عملکرد و اقدامات مجلس بود، در فاز دوم قالیباف تلاش کرد ضعف مدیریتی دولت را به مخاطب القا کند و با طرح مسائل معیشتی و ضعف دولت در کسب درآمد از جمله در مباحث مالیاتی به دنبال این بود که بگوید فارغ از تحریم‌ها سوءمدیریت‌های داخلی نیز بسیار تاثیرگذار بوده است. در نهایت آنچه او مدنظر داشت زیر سوال بردن دولت و پررنگ کردن نقش مجلس بود که به نظر می‌رسد در این زمینه نیز عملکردی قابل قبول در مصاحبه نشان داد. از سوی دیگر با توجه به اینکه شاهد مجلس یکدستی هستیم طبیعتا نمی‌توان انتظار داشت کسی در داخل مجلس این سخنان او را به چالش بکشد. در دوره‌های قبلی نمایندگان از جریان‌های مختلف بودند و همین باعث می‌شد حتی اظهارات ریاست مجلس از سوی نمایندگان به چالش کشیده شود و در صداوسیما هر دو طیف تا حدی فرصت داشتند اما اکنون اینگونه نیست.» او افزود:«درباره دولت این انتقاد از همان سال ۹۲ وجود داشته است که نتوانسته با مردم ارتباط برقرار کند و از عملکرد خودش نیز دفاع کند یا اینکه توضیح دهد چرا نتوانسته در فلان بخش عملکرد مناسبی داشته باشد. موضوع تنها دفاع از عملکرد دولت نیست بلکه خسارتی که این رویه دولت به وجود می‌آورد این است که نوعی سیگنال بی‌اعتنایی دولت به مردم را ارسال می‌کند که گویی مردم و اقناع افکار عمومی برای دولت روحانی اهمیتی ندارد. حتی شاهد هستیم وزرای دولت نیز در ارتباط‌گیری با رسانه و مردم موفق نیستند و طبیعی است در چنین شرایطی مخالفان فرصت بهتری دارند تا از این شرایط استفاده کنند و به ارائه روایت مورد نظر خود برسند. اقدامات رئیس مجلس نیز در این چارچوب قابل تحلیل است.» این فعال سیاسی اصولگرا تصریح کرد: «روحانی به جای اینکه تنها به سخنانی کوتاه در جلسات دولت اکتفا کند باید به طور مفصل با مردم سخن بگوید و به طور مثال دلیل‌های خود را مطرح کند که چرا دولت معتقد است طرح جدید مجلس درباره گفتگوهای آینده می‌تواند مشکل‌ساز باشد.» صوفی در پایان تصریح کرد:«روحانی در دولت او خود با تمرکز صد در صدی روی مسائل سیاست خارجی نسبت به افکار عمومی بی‌تفاوت بود و توجه خود را به موضوعات فرامرزی معطوف کرده بود. در دور دوم با از دست رفتن دستاوردهای سیاست خارجی مایوس شد اما بازهم روی به توجه به افکار عمومی و وضعیت داخلی نیاورد و نتیجه آن نیز حوادثی بود که در دوره دوم او رقم خورد و ناشی از بی‌توجهی دولت به مطالبات و نیازهای مردم بود. به هرحال این ضعف بزرگی است که دولت داشته است و در کنار آن چون کمتر به مردم توجه کرده غالبا در برابر سایر بخش‌های قدرت کوتاه آمده است. این درحالی است که حداقل در شرایط فعلی این انتظار وجود دارد که چنین نکند و با ارتباط‌گیری با مردم و توضیح شرایط آینده تاکید کند که چطور می‌توان در این مدت اندک با تیم فعلی تحریم‌ها را کاهش داد و روزنه‌هایی را از طریق سیاست خارجی ایجاد کرد.»/آفتاب یزد