به گزارش بخش سیاسی سایت خبرمهم، توقیف روزنامه سلام گروهی از دانشجویان دانشگاه تهران را به برپایی تجمعی اعتراض آمیز در داخل محوطه کوی دانشگاه ترغیب کرد. با وجود اینکه این تجمع با شعارهای تندی همراه بود؛ اما در ساعات پایانی شب به آرامی پایان یافت. با این حال بامداد روز ۱۸ تیر گروهی از نیروهای لباس شخصی با همراهی برخی ماموران، ضمن حمله به کوی دانشگاه، دانشجویان را مورد ضرب و جرح قرار داده، عده ای را بازداشت کردند. این حمله موجی از اعتراضات را در دانشگاه تهران و پس از آن تبریز، ایجاد کرد. ماجرا در روزهای بعد با خروج دانشجویان از محیط کوی به ناآرامی هایی در سطح تهران تبدیل شد و در پی ورود گروه های غیردانشجو به غائله، کار به درگیری کشید و طبق گزارش های رسمی دانشجویی به نام عزت ابراهیم نژاد در جریان درگیری ها کشته شد.
حمله شبانه به کوی دانشگاه با واکنش شدید مسئولان دستگاه های مختلف دولتی مواجه شد؛ از آن جمله استعفای مصطفی معین، وزیر علوم وقت بود که در واکنش به این موضوع رخ داد. روزنامه همشهری ۲۱ تیر ۷۸ در خبری نوشت: «در پی وقوع حوادث دلخراش و تاثربرانگیز شب جمعه کوی دانشگاه تهران که در آن دانشجویان مستقر در خوابگاه مورد تعرض قرار گرفتند، دکتر مصطفی معین، وزیر فرهنگ و آموزش عالی، در اعتراض به این عمل استعفای خود را به رئیس جمهوری تقدیم کرد. رئیس جمهور در پاسخی به وزیر فرهنگ و آموزش عالی ضمن رد این استعفا از تلاش های آقای معین و دیگر مسئولان در آرام کردن فضای متشنج کوی دانشگاه تقدیر کرد و با تاکید بر پرهیز از هرگونه خشونت و تشنج، آرامش را اساسی ترین نیاز کشور و لازمه مهم توسعه سیاسی دانست. متن پاسخ رئیس جمهور به استعفای وزیر آموزش عالی به این شرح است: ضمن ابراز تاسف فراوان و همدلی با جناب عالی و همه آنان که خود را در برابر امنیت، آزادی و استقلال کشور و شادابی و پیشرفت و سرزندگی دانشگاه ها و مراکز علمی میهن مسئول می دانند، در پاسخ به استعفای شما، من نیز حادثه زشت و تلخ کوی دانشگاه تهران را محکوم می کنم و ضمن عذرخواهی از این اهانت به ساحت علم و دانشگاه، اعلام می دارم به یاری حق تا کشف همه ابعاد قضیه و برخورد مناسب با آن، پیگیری امور را ادامه خواهم داد و همان طور که می دانید، تصمیم های مناسبی در این باب اتخاذ شده که به اطلاع مردم و دانشگاهیان رسیده است و خواهد رسید. با قدردانی از دلسوزی و تدبیر شما و سایر همکاران عزیز، خصوصا تلاش بی وقفه در آرام کردن فضای سنگین متشنج جمعه شب گذشته، از جناب عالی که همکار خوب دولت و خدمتگزار امین و دردآشنای انقلاب و کشور و یار و همراه صمیمی دانشگاهیان عزیز هستید، می خواهم که همچنان محکم و استوار مسئولیت خطیرتان را ادامه دهید و در همه حال و همه جا به لطف خداوند و پشتیبانی ملت شریف و دانشگاهیان و دانشجویان عزیز مستظهر باشید. همه باید بدانیم که در شرایط حساس کشور آرامش و پرهیز از هرگونه خشونت و تشنج اساسی ترین نیاز کشور و لازمه مهم توسعه سیاسی است و موفقیت دولت مرهون این آرامش است و مطمئن هستم دانشگاهیان عزیز و همه مردم شریف کشور با سلاح منطق و خویشتن داری، دولت و مسئولان را جهت پیگیری همه جانبه قضیه و مایوس کردن کسانی که می کوشند تا از اوضاع به سود مقاصد سوء خود بهره برداری کنند، یاری خواهند کرد».
در پی صدور فرمان پیگیری واقعه کوی، کمیته ای ویژه در شورای عالی امنیت ملی ماموریت یافت تا ابعاد مختلف این موضوع را بررسی کند. اعضای این کمیته شامل ابراهیم رئیسی، رئیس سازمان بازرسی کل کشور، مرتضی رضایی، رئیس سازمان حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، عباسعلی فراتی، دادستان دادسرای نظامی استان تهران، احمد وحیدی، رئیس اداره اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، غلامرضا ظریفیان، نماینده وزیر فرهنگ و آموزش عالی، مصطفی تاج زاده و غلامحسین بلندیان از معاونان وزارت کشور و جمال شفیعی، نماینده وزارت اطلاعات زیر نظر علی ربیعی عضو دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی در محل دبیرخانه مستقر شد تا مجموعه حوادث و عوامل موثر در واقعه کوی دانشگاه را در مقطع زمانی از ۲۱:۳۰ روز ۱۷ خرداد ۷۸ تا روز جمعه ۱۸ تیر همان سال مورد بررسی و تحقیق همه جانبه قرار دهد.
رئیس جمهور وقت: حادثه کوی دانشگاه فوق العاده تلخ بود
خاتمی ۲۲ تیر در پایان جلسه کمیته ویژه شورای عالی امنیت ملی کشور برای پیگیری حوادث کوی دانشگاه تهران در گفت وگو با خبرنگار صداوسیما گفت: «حادثه کوی دانشگاه فوق العاده تلخ بود. البته من نظر خود را پیش از این اعلام کرده ام. این حرکت و اهانت به دانشگاه و محیط علم و برخورد خشونت آمیز با دانشجویان برای همه ما غیرقابل تحمل بود و به این جهت، بلافاصله کمیته ویژه ای از طرف دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی تشکیل شد و به تایید رهبر معظم انقلاب رسید و کار خود را با جدیت ادامه داده و می دهد». او تاکید کرد که «در برخورد با عوامل این حادثه جدیت دارم و امیدوارم در آینده بتوانم با تفصیل و تحلیل بیشتر در این باره صحبت کنم. حادثه ای که پنجشنبه شب رخ داد، بعد از یکی، دو روز، جریان انحرافی در آن پیدا شد و به نظر من این جریان خیر کشور را نمی خواهد و هدفش لطمه زدن به اصل نظام و ایجاد آشوب و تشنج در جامعه است. خوشبختانه جامعه دانشجویی برائت خود را از این جریان اعلام کرد؛ زیرا رفتارهای انجام شده با هیچ یک از موازین سازگار نیست. علاوه بر آن مشخص شد که عده ای از دستگیرشدگان دانشجو نیستند و قطعا سوء استفاده ای از این جریان می شود. اصولا جریان آشوب برخلاف مصالح نظام و ملت و شعار ها و سیاست های دولت است. دولتی که شعارش مقابله با هرگونه خشونت و آشوب طلبی است. این جریانات در مقابل دولت و به خصوص شعار توسعه سیاسی دولت قرار دارد. کارهایی که آشوب طلبان انجام می دهند، خیری در آن نیست. باید در برابر کسانی که به اموال عمومی آسیب می رسانند و برای شهروندان مزاحمت ایجاد می کنند، ایستاد. به خاطر سیاست های دولت و مصالح نظام می کوشیم که با این خشونت ها با خشونت برخورد نشود و تلاش می شود که این اقدام با روش های قانونی صورت گیرد. ایجاد آشوب و اغتشاش کار دشواری نیست. می خواهیم یاد دهیم که با خشونت نیز می توان بدون خشونت برخورد کرد. مطالبی که مطرح می شود و شعارهای تحریک کننده علیه ارزش های نظام که همراه با شعارهای فریب دهنده در حمایت از دولت سر داده می شود، برای ایجاد تفرقه و زمینه آشوب در جامعه است. ملت شریف ایران گول نمی خورد. من از مردم که این روز ها تا حدودی آرامش شان در بعضی از نقاط تهران به هم خورد، معذرت می خواهم و اطمینان می دهم که این حرکت ها ادامه پیدا نکند و از ملت شریف ایران می خواهم که هرچه بیشتر از این جریانات دور باشند تا دولت راحت تر در این زمینه عمل کند و مطمئن باشند که این مسئله به لطف خدا خاتمه پیدا خواهد کرد».
مقام معظم رهبری: قلبم جریحه دار شد
فردای آن روز مقام معظم رهبری در جمع گروهی از دانشجویان درباره واقعه کوی سخنان مهمی را ایراد کردند و با بیان اینکه حمله به محیط های دانشجویی به نام دفاع از دین و ولایت غلط و محکوم است، تشکیل کمیته ویژه تحقیق درباره واقعه کوی را تایید کردند: «مطلبی که از نظر من مهم تر از همه است و ذهن من را مشغول کرده است، حمله به خوابگاه جوانان و دانشجویان است. این حادثه تلخ، قلب مرا جریحه دار کرد. حادثه غیرقابل قبولی در جمهوری اسلامی بود، حمله به منزل و ماوا و مسکن یک جمعی، به خصوص در شب یا در هنگام نماز جماعت، به هیچ وجه در نظام اسلامی قابل قبول نیست. جوانان این کشور چه دانشجویان و چه غیر دانشجویان فرزندان من هستند و هرگونه چیزی که برای این مجموعه ها مایه اضطراب و ناراحتی و اشتباه در فهم باشد، برای من بسیار سخت و سنگین است. هر کسی بوده، فرق نمی کند. چه در لباس نیروی انتظامی، چه در غیر آن. کسانی که در نظام جمهوری اسلامی تخلف می کنند، باید با آنان برخورد بشود؛ اما کسی که تخلفی نکرده است، کسی که در خانه خود در حال استراحت است، آن هم در محیط جوان دانشجویی، کار بسیار خطا و ناروایی نسبت به او انجام گرفته است. اینکه صد نفر یا دویست نفر از کوی دانشگاه خارج شدند و حرف هایی زدند و شعارهایی دادند، بهانه و مجوزی نمی شود برای اینکه کسانی، در هر لباس و با هر نامی وارد آن محیط بشوند و کارهای ناروایی انجام بدهند، به خصوص وقتی که نام مقدس نیروی انتظامی در میان می آید، عملی که موجب بشود نیروی انتظامی بدنام بشود، قضیه سخت تر می شود. شما می دانید که امروز نیروی انتظامی در اطراف کشور، در جاده ها، در مرز ها، در برخورد با اشرار، چه جان فشانی هایی می کند و چه زحماتی می کشد، چقدر از اینها برای حفظ امنیت ما، جان خود را از دست می دهند، با این حال، به وسیله چند نفر عملی انجام بشود که چهره این خدمتگزاران در نظر بعضی تیره بشود، آیا این انصاف است؟ یا آن طوری که نقل کرده اند، بعضی با آوردن نام مقدس یاحسین و یازهرا وارد اتاق دانشجوی بسیجی یا دانشجوی جانباز بشوند و او را از خواب بیرون بیاورند، یا آن طور حوادثی را به وجود بیاورند. آیا این درست است؟ اینها قلب را می فشارد، این همه جوان مومن، عاشقان امام حسین(ع)، عاشقان فاطمه زهرا(س)، در همه جای کشور، در خدمت اسلام، در خدمت کشور، در طول دوران دفاع مقدس، در هر خطری که این کشور را تهدید کند، سینه سپر می کنند و وارد می شوند؛ اما بعد کسانی با استفاده از این نام ها حوادثی را به وجود بیاورند. برای من، حادثه خیلی تلخی بود. البته من تاکید کردم که اطراف این حادثه تحقیق بشود و بروند حادثه را درست بسنجند. قرار شد رئیس جمهور محترم و مسئولان هیئت تحقیقی را تعیین کنند، من هم ممکن است خودم کسی را در این هیئت بگذارم».
نتیجه اعلامی کمیته ویژه بررسی وقایع کوی دانشگاه
کمیته ویژه بررسی وقایع کوی دانشگاه روز ۲۴ تیر ۷۸ در بخشی از گزارش خود آورد: «… مجموعه گزارش های رسیده و اظهارات بیان شده در کمیته تحقیق نشانگر آن است بین ۲۵ الی ۳۰ نفر نیروی شخصی غیروابسته به نیروی انتظامی از فرصت استفاده کرده و وارد کوی شده اند. سرپرست ناحیه انتظامی تهران بزرگ اظهار می دارد این افراد از در دانشکده فنی وارد شده اند. در این مرحله سه سرباز وظیفه جمعی یگان ویژه ناتب گروهان شهید دستغیب اظهار داشته اند، هنگامی که از طبقه سوم به پایین می آمدیم، مشاهده کردیم نیروها محل را ترک کرده اند و تعداد زیادی دانشجو در راه پله ها حضور دارند. آنها مجددا به سمت پشت بام برمی گردند و از آنجا حضور خود را به نیروهای انتظامی از بالای پشت بام اعلام می نمایند. تعدادی دانشجو، با مشاهده سربازان، آنها را به گروگان می گیرند. نام بردگان اظهار می دارند تعدادی دانشجوی عصبی به سمت آنان حمله ور شده قصد ضرب وشتم آنها را داشته اند و آنها را با خشونت به سمت طبقات پایین منتقل می نمایند. در این هنگام تعداد ۱۰ الی ۱۵ دانشجو به محافظت از سربازان می پردازند. این افراد به زیرزمین ساختمان ۱۴ که متعلق به انبار خوابگاه کوی بوده، انتقال داده می شوند. ورود یکی از افراد وابسته به گروه های شناخته شده در این زمان، آقای موسوی لاری از طریق معاون سیاسی استانداری نسبت به ورود نیرو به داخل کوی اطلاع یافته است. در این فاصله مذاکرات میان مسئولان سیاسی و انتظامی صورت می گیرد. از جمله وزیر محترم کشور تدابیری را به جانشین ناجا اعلام می کند و نام برده نیز این تدابیر را به فرمانده حاضر در صحنه ابلاغ می نماید. ورود نیروهای شخصی غیررسمی و ضرب وشتم دانشجویان توسط این افراد بر هیجانات و عصبانیت دانشجویان فوق العاده افزوده است. حضور آقای (…) از افراد شاخص وابسته به گروه های شناخته شده غیررسمی، در محوطه کوی با توجه به شناخته شدن وی نزد دانشجویان محرک زا بوده است»./شرق
