به گزارش بخش اجتماعی سایت خبرهای فوری، چندین ماه قبل، رئیس جمهوری برای بازآفرینی بافت فرسوده دستور ویژه صادر کرد. پس از دو سال نتیجه دستور رئیس جمهور نامشخص است. تهران یکی از شهرهایی است که بافت فرسوده آن نیاز به بازآفرینی دارد، ولی حداقل در پایتخت شاهد تغییری در آن نبودیم.
امیر ساعدی داریان- کارشناس شهری – درباره وضعیت بافت فرسوده تهران گفت: باید توجه داشته باشیم که ساکنان منطقه بافت فرسوده اکثرا قشر ضعیف جامعه هستند. این قشر بیش از این که به سلامت و شرایط خود بعد از بحران زلزله فکر کنند به سرپناه امروز خود فکر میکنند در نتیجه با این توجیه که ساختمان در زلزله دوام نمیآورد و تخریب میشود، به هیچ عنوان این افراد را اغنا نمیکند که از ملک خود دست بکشند.
تنها راه اغنای این افراد مهیا کردن شرایطی است که پسرفت نداشته باشند. این نکته گم شدهای است که معمولان مسئولان در طرحهای بافت فرسوده به آن توجه ندارد و به منظر شهری و رفع خطر بافت فرسوده فکر میکنند. در حالی که بافت فرسوده جایی است که در زمینهایی به متراژ ۵۰ متر ۳ طبقه آپارتمان ساخته شده است و ۳ خانوار در آن زندگی میکنند. در چنین شرایطی چطور با طرحهایی که مدیران شهری ارائه میکنند، ساکنان بافت فرسوده حاضر شوند ساختمان خودش را عوض، نوسازی یا بازسازی کند.
این کارشناس شهری افزود: مسئله بافت فرسوده با وامهای ۵۰ یا ۱۰۰ میلیونی و سیستمهای دستوری قابل حل نیست. مشکل اصلی این است که ساکنان بافت فرسوده پس از مشارکت نیز تراکم کمتری در اختیار خواهد داشت. همین نکته باعث میشود حاضر به بازسازی، نوسازی، بافت فرسوده نکند.
به نظر من در این شرایط اقتصادی باید از فضای نوسازی بافت فرسوده دور شویم و به مقاوم سازی بافت فرسوده توجه کنیم. در سالهای اخیر به اندازه کافی برای نوسازی بافت فرسوده وقت گذاشتیم و موفق نشدیم و میزان تغییر و تحول در بافت فرسوده بسیار پایین است.
مسئولان در طول این سالها رویکرد زیادی داشتند. مسئولان بستههای تشویقی برای هزینه عوارض، صدور پروانه، پارکینگ، وام نوسازی، تعداد طبقات و… برای بافت فرسوده و بافت ناپایدار در نظر گرفته اند، ولی هیچ کدام مفید واقع نشده است؛ بنابراین باید از روش نوینی در بازسازی و نوسازی بافتهای فرسوده استفاده و خانههای این مناطق را مقاوم سازی کنیم. مقاوم سازی بسیار مورد اقبال شدید قرار میگیرد.
مقاوم سازی تاکنون در بافت فرسوده هیچ پیشرفتی نداشته است چرا که متخصصان و مسئولان شهری ذهینت درستی در مورد بافت فرسوده نداشته است. در مقاوم سازی باید از چارچوبهای معمول آیین نامهای خارج شویم. امکان مقاوم سازی بافت فرسوده در چارچوب آیین نامهها وجود ندارد یا بسیار سخت و هزینه بر است.
در دنیا مقاوم سازی نسبی میکنند. یعنی ساختمانهای بافت فرسوده و هزینه بالای مقاوم سازی کاهش آیین نامهای خواهیم داشت تا جان ساکنان مهم باشد با ماهیت پایدار و سالم بودن، میزان خرابی ساختمان در زلزله یا حادثه کاری نداریم. فقط حفظ جان افراد مهم است. این مقاوم سازی در زمان و هزینه کم به نتیجه میرسد. شهرداری باید از مقاوم سازی نسبی استفاده کنند.
او با بیان این که ما باید بین بد و بدتر گزینهها را انتخاب میکنیم، تاکید کرد: بهترین گزینه بازسازی بافت فرسوده است. هنوز هم بافتهای کوچک و خراب وجود دارد. طرح خوبی در خصوص نوسازی بافت فرسوده در مقطعی مطرح شد و در این طرح پیش بینی شد، ساکنان بافت فرسوده در مسکن ملی (مسکن مهر) ساکن شوند تا شهرداری و دولت املاک آنها را اتبیاع کند و در بافت فرسوده براساس اصول شهرسازی خیابان کشی، فضای سبز و… پیاده شود و الباقی یک ساختمان بلندمرتبه استاندارد ساخته شود.
بدترین منطقه فرسوده جنوب شرق تهران است. ۱۵ درصد مساحت بافت فرسوده و ۵۰ درصد تراکم را به خود اختصاص داده است. اگر زلزلهای از گسل جنوب ری یا گسل مشا باشد، بیشترین خطر در زلزله بافت فرسوده منطقه جنوب شرق را تهدید میکند.
ساعدی داریان در پاسخ به این سوال که آیا منطقه فرسودهای وجود دارد که در حد تخلیه باشد؟ گفت: نمیتوانیم بگوییم یک محله باید تخلیه شود، اما در تمام بافت فرسوده موجود تهران (ده اسدآباد در زعفرانیه، فرحزاد و منطقه ۱۲) منازلی وجود دارد که با کارشناسی به تاریخ امروز باید تخلیه شوند در تمام بافت فرسوده املاکی وجود دارد که آنقدر فرسوده شده اند، بدون نیاز به زلزله شدید نمیتوانند وزن خودشان را تحمل کنند. در طول یکسال صدها زلزله ۲ تا ۳ ریشتر در تهران اتفاق میافتد همینها برای ساختمانهای خطرناک هستند./رکنا