چرا کپسول بیماران مبتلا به آنفلوآنزا نایاب است؟
خبرهای فوری: گزارش ویژه هفت صبح از پشت پرده خواندنی این ماجرا . شرکت تولید کننده مقصر است یا وزارت بهداشت؟ در روزهایی که حداقل ۴هزار نفر در کشور به ویروس آنفلوآنزا مبتلا شده‌اند و حداقل ۶۰نفر به دلیل این بیماری جان خود را از دست داده‌اند، معضل پیدا کردن کپسول آنفلوآنزا به سوژه‌ای دیگر تبدیل شده .
به گزارش بخش اجتماعی سایت خبرهای فوری، در هفته گذشته خبرهای مختلفی به هفت‌صبح رسید که حتی بیمارستان‌های دولتی مانند «شهدای تجریش» نیز کپسول آنفلوآنزا را نداشته‌اند و برخی بیماران راهی خیابان ناصر خسرو و داروفروشی‌های غیرمجاز آنلاین شدند تا بتوانند این دارو را تهیه کنند. پیگیری‌های ما همچنان ادامه داشت تا اینکه متوجه شدیم امسال و تا قبل از وارد شدن موج جدید آنفلوآنزا، تنها شرکت داخلی تولیدکننده این دارو که آن را با نام تجاری «تامی‌فلو» در بازار توزیع می‌کرد، امسال برخلاف قرارداد و تعهداش با وزارت بهداشت از این کار سر باز زده است!
یعنی دقیقا در بازه زمانی که موج آنفلوآنزا شدیدتر از هر سال در کشور گسترش پیدا کرد، داروی آنفلوآنزا تولید داخل در کشور توزیع نشد و وزارت بهداشت مجبور شد از ابتدای همین هفته حدود یک میلیون عدد از این کپسول را به شکل فوری به کشور وارد کند. همین اتفاقات باعث شد تا در بازه زمانی دو هفته گذشته داروی آنفلوآنزا به سختی گیر بیاید و برخی‌ها هم نتوانند آن را پیدا کنند.
داستان «تامی‌فلو» زمانی جالب‌تر میشود که بدانیم شرکت تولیدکننده داخلی این دارو ادعا می‌کند حساب‌های این شرکت مسدود است و به همین دلیل نتوانسته‌اند داروی آنفلوآنزا را تولید کنند! در این گزارش، قدم به قدم روایت‌های مختلف و اختصاصی را بیان کرده‌ایم تا ببینیم اوضاع از چه قرار است و دلیل اصلی کمبود «تامی‌فلو» چه بود؟
*** روایت خانواده بیماران: گفتند نداریم
* یک: گفتند بروید خودتان پیدا کنید: یکی از افرادی که بستگانش به بیماری آنفلوآنزا مبتلا شده بود به هفت‌صبح می‌گوید: «مریض ما در تاریخ شنبه ۲ آذر به دلیل آنفلوآنزا در بیمارستان شهدای تجریش بستری شد. او را قبل از شهدای تجریش به چند بیمارستان دیگر هم بردند اما هیچ‌کدام از آن‌ها قبول نکردند او را پذیرش کنند.
بالاخره در شهدای تجریش بستری شد و دو روز بعد یعنی در تاریخ دوشنبه ۴ آذرماه، پزشکان گفتند حتما باید داروی آنفلوآنزا به نام «تامی‌فلو» را مصرف کند اما گفتند بیمارستان این قرص را تمام کرده و باید خودمان برویم و آن را پیدا کنیم. این قرص اصلا توزیع داروخانه‌ای ندارد و فقط در بیمارستان‌ها توزیع میشود اما حتی بیمارستان شهدای تجریش نیز که یک بیمارستان اصلی و مرجع محسوب میشود، آن را نداشت و به ما گفتند که از بیرون تهیه کنیم.
با یکی از پزشکان آشنا تماس گرفتیم که گفت باید دکتر معالج یا رئیس بخش به بیمارستان «مسیح دانشوری» نامه بزند و از آن‌ها درخواست کند چون همه این داروهای آنفلوآنزا در آنجا تجمیع و توزیع میشود. ما دیدیم این راه زمان‌گیر است، بنابراین خودمان برای تهیه آن به ناصر خسرو رفتیم. در آنجا یک بسته ده عددی از این کپسول را به قیمت یک میلیون تومان (هر عدد ۱۰۰ هزار تومان) خریدیم. در آخر نیز بیمارمان در تاریخ شنبه ۹ آذر جان خود را از دست داد و فوت کرد.»
* دو: گفتند تاریخ مصرف گذشته بخرید: یکی دیگر از افرادی که فرزند خردسالش به سرماخوردگی شدید مبتلا شده بود و علائم‌اش به آنفلوآنزا شبیه بوده به هفت صبح می‌گوید: «چهارشنبه هفته گذشته یعنی ۶ آذر ماه، دخترمان را که علائمی شبیه آنفلوآنزا پیدا کرده بود سریعا به بخش اطفال بیمارستان دی بردیم.
در آنجا دکتر متخصص پس از معاینه گفت که فعلا مشخص نیست فرزندمان آنفلوآنزا گرفته یا نه و باید تا چند روز بعد از او مراقبت کنیم و دائما درجه تب‌اش را چک کنیم. دکتر همچنین به ما گفت که بهتر بود در این شرایط برای اطمینان کپسول آنفلوآنزا تجویز کند اما هیچ جا گیر نمی‌آید، حتی بیمارستان‌های دولتی. آن پزشک گفت اگر تاریخ گذشته «تامی‌فلو» را پیدا کردیم نیز حتما به فرزندمان بدهیم.»
*** روایت یک پزشک: شرکت ایرانی می‌خواست گران کند
برای آنکه بیشتر از ماجرا سر در بیاوریم با دکتر «امیر صدری» پزشک عمومی و روزنامه‌نگار گفت‌وگو کردیم. او به هفت‌صبح می‌گوید: «واقعیت این است که همه چیز در حد شنیده‌هاست و کسی نمی‌تواند دلیل دقیق نایاب شدن این دارو را توضیح دهد. شرکت دارویی «باختر بیوشیمی ایرانی» تولیدکننده داروی آنفلوآنزا با نام تجاری «تامی‌فلو» است.
آنگونه که ما شنیدیم، تا چند سال قبل داروی آنفلوآنزا فقط از طریق واردات تامین می‌شد و تولید داخلی نداشتیم. نام اصلی و علمی این دارو، اسلتامیویر (Oseltamivir) است که «تامی‌فلو» یکی از نام‌های تجاری آن است و نام‌های دیگری نیز قاعدتا وجود دارد اما در ایران با نام «تامی‌فلو» شناخته میشود.
پس از مدتی شرکت «باختر بیوشیمی ایرانی» توانست به فرمول تولید این دارو دست پیدا کند و این دارو با هزینه بسیار کمتری نسبت به نسخه مشابه داخلی در کشور تولید شد. شرکت فوق پس از تولید موفق «تامی فلو»؛ قراردادی با وزارت بهداشت امضا کرد که توزیع انحصاری آن در دست این شرکت باشد و در عوض نسخه خارجی نیز وارد نشود.
این دارو همه ساله باید تا قبل از فصل تابستان تولید و سپس تا شهریورماه و پیش از شیوع آنفلوآنزا در سطح بیمارستان‌ها توزیع شود. باید توجه شود که «تامی فلو» فقط در بیمارستان‌ها توزیع شده و هیچ وقت در داروخانه‌ها توزیع نمی‌شود. امسال اما تا هفته گذشته همان مقدار هم توزیع نشد و با کمبود آن رو به رو بودیم. شنیده‌ایم که دلیل تولید نشدن «تامی فلو» آن بود که شرکت باختر بیوشیمی درخواست افزایش قیمت دارو را داشته اما وزارت بهداشت با آن مخالفت کرده.
در نتیجه «تامی فلو» امسال توسط شرکت ایرانی تولید نشد. حتی در یک مقطع زمانی نیز به بیمارستان‌ها نامه زدند که مصرف داروی تاریخ مصرف گذشته اسلتامیویر (Oseltamivir) نیز موردی ندارد و در صورت نیاز پزشکان آن را تجویز کنند. امسال مشکل اساسی آن بود که موج آنفلوآنزا بیشتر از سال گذشته وارد کشور شد و در نتیجه همان داروهای تولید شده یا وارد شده از گذشته نیز کم آمد.»
*** روایت وزارت بهداشت: کمبود نداریم
دکتر «کیارش جهانپور» رئیس روابط عمومی وزارت بهداشت درباره عدم تولید داروی «تامی فلو» توسط تولیدکننده داخلی به هفت‌صبح می‌گوید: «متاسفانه تولیدکننده داخلی از انجام تفاهم‌نامه خود سرباز زد. این رفتار به هیچ عنوان قانونی نبود و ما از مجاری قانونی آن را دنبال خواهیم کرد. شرکت داخلی تولیدکننده دارو به بهانه‌های مختلفی مانند مشکلات مالی، مشکلات مالیاتی و… به تعهدات خود عمل نکرد و ما هم برای تامین نیاز بیماران، دستور فوری واردات این دارو را دادیم.»
او در پاسخ به دلایل کمبود این دارو می‌گوید: «داروی آنفلوآنزا با نام علمی اسلتامیویر (Oseltamivir) هیچ وقت در داروخانه‌ها توزیع نمی‌شود. این دارو فقط در بیمارستان‌ها پخش می‌شد تا بیمارانی که واقعا به آن نیاز داشتند، پزشک برای آن‌ها تجویز کرده و در همان بیمارستان به بیماران داده شود. با وجود مشکلاتی که شرکت داخلی تولیدکننده دارو ایجاد کرد اما ما هیچ کمبودی در بیمارستان‌ها نداشتیم.»
این مقام مسئول پس از شنیدن روایت بیمارانی که هفت‌صبح آن را به دست آورده بود، می‌گوید:«کمبود داروی بیماری آنفلوآنزا به خصوص در بیمارستان‌های دولتی مانند شهدای تجریش قویا تکذیب میشود. این بیمارستان‌ها نه در هفته‌های گذشته کمبود داشتند و نه حالا. هر بیمارستان دولتی که بیمارش به داروی آنفلوآنزا نیاز پیدا می‌کرد، آن را به مراکز بهداشت شهر خود اعلام و از آنجا برای آن‌ها تامین می‌شد. در بیمارستان‌های خصوصی اما هیچگاه اسلتامیویر (Oseltamivir) توزیع نمی‌شد.
از ابتدای هفته نیز یک میلیون کپسول جدید وارد کردیم که هم در برخی بیمارستان‌های خصوصی توزیع شد و هم در برخی داروخانه‌های اصلی کشور. اگر اختلالی هم وجود داشته نهایتا یک تا دو روز بوده. آن اختلال هم به این دلیل بوده که پس از وارد کردن این دارو، شرکت تولیدکننده داخلی آن به سازمان بازرسی شکایت کرد که طبق تفاهم‌نامه، وزارت بهداشت حق واردات این دارو را نداشته است!»
*** روایت شرکت داخلی: حساب‌هایمان مسدود است
شرکت دارویی «باختر بیوشیمی» در اطلاعیه‌ای اعلام کرده: «متأسفانه طی ماه اخیر، اداره کل مالیاتی استان کرمانشاه با طرح وجود بدهی مالیاتی (به‌رغم احراز معافیت مالیاتی) اقدام به بازداشت حساب شرکت و کلیه مدیران ارشد شرکت نموده است و باعث بروز مشکلات جدی در رویه‌های جاری شرکت شده است که متأسفانه به دلیل عدم وجود دسترسی به حساب‌های شرکت ناگزیر به قطع ارتباط با پرسنل یادشده طی ماه اخیر شده‌ایم، همچنین متعاقب اقدام فوری که عدم تمدید کارت بازرگانی شرکت را به دنبال داشته است، وقفه جدی در ترخیص ماده مؤثره حیاتی جهت تولید داروی آنفلوآنزا را فراهم کرده است.»
*** داروی آنفلوآنزا اثر ندارد؟
همه این موارد خواندید؟ حالا به ماجرا از زاویه دیگری نگاه می‌کنیم. در برخی تحقیقات و منابع آمده که اثر‌بخشی داروی آنفلوآنزا تایید نشده و تاثیری بر بهبود بیماری ندارد! حتی برخی کشورهای اروپایی اجازه تولید و تجویز این دارو نداده‌اند. توکل به خدا! /هفت صبح
