دندان‌های شما اولین چیزی است که به چشم دیگران می‌آید. وقتی کسی که برای اولین بار شما را می‌بیند، متوجه زردی دندان‌هایتان شود، این پیام به او ارسال خواهد شد که شما مراقب سلامت خود نیستید. آیا کسی هست که دوست نداشته باشد لبخندی زیبا با دندان‌های سفید و درخشان داشته باشد؟ بهترین راه سفید کردن دندان چیست؟
به گزارش بخش اجتماعی سایت خبرهای فوری، بعضی از افراد هر چند بار که در روز دندانهایشان را مسواک بزنند، به دلیل عاداتی چون نوشیدن قهوه و چای یا سیگار کشیدن، دندانهایشان لکه‌دار و زرد است. دندان‌های زرد یا مایل به قهوه‌ای در بیشتر موارد نشان‌دهنده‌ی وجود یک مشکل بزرگ‌تر است: لثه‌های ناسالم، نازک شدن مینای دندان و عدم رعایت بهداشت دهان و دندان. درست است که سفید کردن دندانها به محافظت از دندانها و لثه‌ها در برابر پوسیدگی و بیماری‌هایی چون التهاب لثه کمکی نمی‌کند، اما همه‌‌ی ما می‌خواهیم دندان‌های سفید و درخشان داشته باشیم.
بنا به گزارش یک دندان‌پزشک در وب‌سایت Dentistry IQ، «تصور اشتباهی وجود دارد که دندان‌های سفید را معادل دندان‌های سالم می‌داند، درصورتی‌که رنگ دندان ارتباط کمی با سلامت آن دارد، به هر حال برداشت مصرف کننده این است که دندان‌های سفید نشانه‌ی یک دهان سالم است و این برداشت درستی است.»
در این مطلب ۷ راهکار خانگی را به شما معرفی می‌کنیم که با به‌کارگیری آنها می‌توانید دندان‌هایتان را به‌طور طبیعی سفید و درخشان کنید و در ضمن، بهداشت دهان‌تان را بهبود بدهید. مرتب مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، استفاده از جوش‌شیرین و پروکسید هیدروژن، غرغره‌‌ی روغن نارگیل و محصولاتی چون سرکه سیب، همگی می‌توانند بدون نیاز به مواد شیمیایی دندان‌هایتان را سفید کنند، و ضمنا خواص آنتی‌باکتریالی و پیشگیری از عفونت نیز دارند.
چرا دندان ها زرد می‌شوند؟
دندانها به دلیل لکه‌هایی که روی سطح دندان (مینا) و همچنین در بخش پایین‌تر ساختمان دندان ایجاد شده و گسترش پیدا می‌کنند، زرد یا حتی قهوه‌ای رنگ می‌شوند. رویه‌ی سفید یا همان مینای دندان، سفت و سخت است. زیر مینای دندان، ماده‌ای به رنگ قهوه‌ای کم‌رنگ وجود دارد که به آن عاج می‌گویند. اگر مینای دندان نازک شود، عاج دندان نمایان میشود که در میان بزرگ‌سالان شایع است. خرابی دندان از تباهی مزمن بافت سخت دندان ناشی میشود که به دلیل اسید یا chelation، بدون دخالت باکتریایی، از سطح دندان زدوده شده است. اما علت نازک شدن مینای دندان چیست؟ عواملی چون افزایش سن، ژنتیک و مصرف غذاهایی که باعث پوسیدگی یا لک شدن دندان می‌شوند، از دلایل نازک شدن مینای دندان است. بسیاری از عادات ناسالم می‌توانند ریسک بیماری‌های لثه را نیز افزایش دهند.
هرچند منطقی نیست که انتظار داشته باشیم دندان‌هایمان با بالا رفتن سن، همچنان سفید و درخشان باقی بمانند، اما می‌توانیم از عواملی که تغییر رنگ دندانها را تسریع می‌کنند اجتناب کنیم.
برخی از دلایل زرد یا تیره شدن دندانها عبارتند از:
نوشیدن چای یا قهوه؛
سیگار کشیدن؛
نازک شدن مینای دندان به دلیل بالا رفتن سن؛
تغذیه‌ی نادرست که شامل مصرف بیش از حد غذاهای فرآوری‌شده با محتوای اسیدی بالاست مانند بعضی از انواع نوشیدنی‌ها، شکلات یا گاهی برخی میوه‌ها. حتی بعضی از مکمل‌ها نیز به دلیل دارا بودن اسید، نازک شدن مینای دندان را تشدید می‌کنند.
خشکی دهان (کم بودن بزاق دهان یعنی محافظت ضعیف از مینای دندان)؛
با دهان نفس کشیدن و بسته بودن راه‌های هوایی بینی که باعث کاهش بزاق شده و اجازه نمی‌دهند دهان و دندانها مرطوب بمانند؛
مصرف آنتی‌بیوتیک؛
مصرف بیش از حد فلوراید، مخصوصا اگر این عادت از کودکی شروع شده باشد؛
عوامل ژنتیکی.
راهکارهای طبیعی برای سفید کردن دندانها
۱. مسواک زدن دندانها بعد از هر بار خوردن و آشامیدن
بهترین راه سفید کردن دندانها این است که بعد از هر بار خوردن و آشامیدن دندان‌هایتان را مسواک بزنید، هرچند همیشه هم کار راحتی نیست! و بسته به اینکه هنگام خوردن یا نوشیدن کجا هستید (مثلا در مدرسه یا در محل کار) ممکن است کار دشواری باشد.
اجتناب از سیگار کشیدن و مصرف زیاد قهوه و نوشابه، بهبود وضعیت بهداشت دهانی و تغذیه‌ی درست به پیشگیری از زرد شدن دندانها کمک می‌کند. اگر عادت دارید مدام نوشابه بنوشید، بهتر است از نی استفاده کنید. بعد از نوشیدن نوشابه‌های شیرین یا اسیدی، حتما مقداری آب میل کنید. سعی کنید مصرف نوشابه را به حداقل برسانید تا از عوارض آن مصون بمانید.
بیشتر غذاها دندان را لک نمی‌کنند، اما اگر به نوشیدن قهوه یا کشیدن سیگار عادت دارید نباید دور از انتظارتان باشد که به مرور زمان دندان‌هایتان تغییر رنگ بدهند. بهتر است هر سه ماه یک‌بار دندان‌هایتان را جرم‌گیری کنید و این راهکارهای خانگی را نیز به‌کار ببرید.
۲. جوش‌شیرین و هیدروژن پروکسید
هیدروژن پروکسید یا آب اکسیژنه یک اکسنده‌ی آنتی‌باکتریال است که پاک‌کننده‌ای بسیار عالی برای دهان و لثه به شمار می‌رود و جرم‌ها و میکروب‌ها را از دهان می‌زداید. می‌توانید با استفاده از هیدروژن پروکسید و آب (نیمی آب و نیمی هیدروژن پروکسید) یک دهان‌شویه‌ی خوب بسازید. این محلول را یک دقیقه در دهان بچرخانید و سپس آبکشی کنید. تحقیقات نشان داده است هیدروژن پروکسید مانند یک گندزدای آنتی‌باکتریال طبیعی عمل می‌کند و با حذف باکتری‌های مضر، دهان را خوشبو می‌کند. بنا به گزارش Dentistry Network، امروزه هیدروژن پروکسید در دندان‌پزشکی کاربردهای زیادی دارد که رایج‌ترین آنها سفید کردن دندانها است. همچنین این ماده به‌طور طبیعی از بیماری‌های لثه مانند چرک و تورم پیشگیری می‌کند.
روش دیگر استفاده از هیدروژن پروکسید این است که مقدار کمی از آن را با کمی جوش شیرین ترکیب کنید تا خمیر مانند شود. با این خمیر می‌توانید جرم دندان‌هایتان را پاک کنید. مقاله‌ای که در Journal of Dentistry منتشر شده می‌گوید: «نتایج به دست آمده از پنج مطالعه‌ی بالینی کنترل شده روی بیش از ۲۷۰ نفر نشان داد خمیردندان‌های حاوی جوش‌شیرین نسبت به خمیردندان‌های معمولی فاقد جوش‌شیرین، خیلی بهتر و بیشتر جرم دندانها را برطرف می‌کنند.» نتایج به دست آمده از ارزیابی سطح دندان‌های بیماران (نزدیک گونه‌ها، نزدیک زبان، اتصال به لثه و پشت و جلوی دندان) نیز نشان داد که استفاده از محصولات دارای جوش‌شیرین، جرم و پلاک‌های دندان را به میزان بیشتری کاهش داده است.
روش درست استفاده از جوش‌شیرین برای سفید کردن دندانها این است که طبق روال معمول، اول دندانها و مخصوصا پشت آنها را به خوبی مسواک بزنید. جوش‌شیرین ماده‌ای زبر است، مانند کاغذ سمباده، بنابراین حتما مقدار کافی هیدروژن پروکسید با آن ترکیب کنید تا به مینای دندان‌هایتان آسیب نزند. این نکته بسیار مهم است چون مینای دندان قابل‌ترمیم نیست. خمیری که درست می‌کنید باید از کِرِم هم نرم‌تر باشد. این خمیر را حدود ۳۰ ثانیه روی دندان‌هایتان بمالید و سپس به خوبی آبکشی کنید.
۳. چرخاندن روغن نارگیل در دهان
آیا واقعا روغن نارگیل دندانها را سفید می‌کند؟ بله. چرخاندن روغن نارگیل در دهان یا همان غرغره کردن آن، یکی از شیوه‌های خانگی سفید کردن دندان‌هاست. تعداد زیادی از کسانی که این روش را امتحان کرده‌اند تأیید کردند که استفاده از روغن نارگیل بعد از مسواک زدن، دندانهایشان را سفیدتر و سالم‌تر کرده است.
کافی است یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل را در دهان بگذارید و به مدت ۵ تا ۲۰ دقیقه بین دندانها بچرخانید یا چند قطره از آن را به خمیردندان‌تان اضافه کنید. راه دیگر استفاده از روغن نارگیل برای سفید کردن دندانها این است که گوشه‌ی یک حوله‌ی کوچک و تمیز را به روغن نارگیل آغشته کنید و روی دندانها بمالید. روغن نارگیل دارای خواص ضد میکروبی بوده و برای محافظت و تمیز کردن لثه‌ها نیز بسیار عالی است.
مقاله‌ای که در Journal of Contemporary Dental Hygiene منتشر شده می‌گوید: «غرغره کردن روغن‌های خوراکی (oil- pulling therapy) راهکاری طبیعی و بی‌خطر برای سفید کردن دندان‌هاست که هیچ عارضه‌ی جانبی ندارد. بنابراین می‌توان آن را به‌عنوان یک درمان پیشگیرانه در خانه و برای حفظ بهداشت دهان به‌کار برد.»
۴. استفاده از سرکهی سیب
حتما با خواص سرکه سیب آشنا هستید. سرکهی سیب یک آنتی‌باکتریال طبیعی است که دهان و دندان را تمیز می‌کند، پس منطقی است که بتواند لکههای سرسخت روی دندانها را هم از بین ببرد. سرکهی سیب مخصوصا در پاک کردن لکههای ناشی از قهوه و نیکوتین بسیار مفید است. مطالعات نشان داده است سرکهی سیب به‌عنوان یک سفیدکننده‌ی طبیعی می‌تواند به خوبیِ محصولات تجاری لکههای روی دندانها را از بین ببرد. بعضی‌ها می‌گویند بعد از استفاده از سرکهی سیب، دندانهایشان طوری به نظر رسیده که انگار آنها را به‌طور حرفه‌ای و با مراجعه به دندان‌پزشک سفید کرده‌اند.
راز سرکهی سیب چیست؟ سرکهی سیب حاوی ترکیباتی مانند اسید استیک، پتاسیم، منیزیم، پروبیوتیک‌ها و آنزیم‌هایی است که میکروب‌ها (باکتری‌های مضر و خطرناک) و جرم‌ها را نابود و همزمان رشد باکتری‌های مفید یعنی همان پروبیوتیک‌ها را تسریع می‌کند. از آنجا که سرکه سیب به‌طور طبیعی خاصیت اسیدی دارد، پلاک یا سایر مواد چسبیده به دندانها را تجزیه می‌کند. PH سرکه سیب لکههای دندان را از بین می‌برد و آنها را سفید می‌کند.
کلید مؤثر بودن استفاده از سرکه سیب برای سفید کردن دندانها این است که به‌طور مستمر از آن استفاده کنید؛ باید حداقل یک ماه مداوم از آن استفاده کنید تا بهترین نتیجه را به‌دست بیاورید. اما مواظب باشید؛ چون سرکه سیب نوعی اسید است که اگر زیاد از آن استفاده کنید یا سفت و سخت آن را به دندانها بمالید به مینای دندان‌تان آسیب می‌زند. سرکه سیب را حدود یک دقیقه با انگشت روی دندانها بمالید، سپس با آب یا دهان‌شویه‌ی هیدروژن پروکسید دهان‌تان را آبکشی کنید. بعد از استفاده از سرکه سیب باید مجددا با خمیردندان معمولی دندانها را مسواک بزنید و دهان‌تان را خوب آبکشی کنید. بهتر است از خمیردندان بدون فلوراید استفاده کنید.
۵. پوست لیموترش یا پرتقال
درست مانند سرکه سیب، پوست مرکباتی چون لیموترش، پرتقال یا عصاره‌ی لیموترش که حاوی اسیدهای مفید است نیز در سفید کردن دندانها مؤثرند. این مرکبات به‌طور کلی بسیار پرخاصیت هستند اما اگر بیش از حد مصرف شوند، خاصیت اسیدی زیاد آنها ممکن است به مینای دندان آسیب بزند. بعد از استفاده از پوست لیموترش یا پرتقال روی دندانها، همیشه دهان‌تان را به خوبی آبکشی کنید تا به عوارض آن دچار نشوید. برای اینکه بهترین نتیجه را بگیرید، از دهان‌شویه‌ی هیدروژن پروکسید استفاده کنید.
۶. توت‌فرنگی و خوراکی‌های سالم دیگر
گفته میشود بعضی افراد مشهور دندانهایشان را با خوراکی‌های سالمی مثل توت‌فرنگی سفید و درخشان می‌کنند. توت‌فرنگی حاوی آنتی‌اکسیدان‌های مفید و ترکیبات دیگری است که برای سلامت دندانها مفید است. اما این تنها توت‌فرنگی نیست که با بالارفتن سن به حفظ ظاهر دندان‌هایتان کمک می‌کند بلکه کیفیت تغذیه‌ی عمومی‌تان نیز ارتباط تنگاتنگی با سلامت دندان‌هایتان دارد. غذاهایی که کمک می‌کنند لثه و دندانها قوی و سالم بمانند و از بیماری‌ها و علائم سال‌خوردگی دور شوند شامل موارد زیر است:
منابع کلسیم مانند ماست یا شیر؛
غذاهای سرشار از منیزیم و پتاسیم مانند سبزیجات برگ تیره، سیب یا گلابی؛
تخم‌مرغ محلی؛
قارچ؛
سیب زمینی شیرین، هویج و کدوحلوایی؛
کرفس؛
مغزهایی مانند گردو و بادام.
۷. زغال فعال
زغال فعال نوعی زغال است که روزنه‌های بسیار ریز دارد و می‌تواند مواد مایع مانند آب را از داخل خود عبور بدهد. اساسی‌ترین تفاوت میان زغال فعال و زغال معمولی وجود این روزنه‌هاست. از زغال فعال برای به دام انداختن سموم بدن استفاده میشود که می‌تواند با جذب پلاک‌ها و ذرات میکروسکوپی که عامل لک شدن دندانها هستند، دندان‌هایتان را سفید کند. یک مسواک مرطوب را به پودر زغال فعال آغشته کنید و مسواک بزنید، مخصوصا قسمت‌هایی که لکههای بیشتری دارد. سپس با چند جرعه آب و چرخاندن آن در دهان، به خوبی آبکشی کنید تا وقتی که آبی که از دهان بیرون می‌ریزید شفاف باشد. بهتر است دو تا سه بار در هفته با زغال فعال مسواک بزنید اما اگر روکش، کاپ یا ونیر (لمینت) چینی دارید، این راهکار مناسب شما نیست.
خطرات سفید کننده‌های رایج در بازار
هر چند خیلی‌ها دوست دارند دندان‌هایی سفیدتر و درخشان‌تر داشته باشند، اما هستند کسانی که دچار وسواس فکری شده و به این کار وابسته شده‌اند. دکتر ایروین اسمیگل (Irwin Smigel)، سرپرست انجمن دندان‌پزشکی زیبایی آمریکا در مورد مد شدن سفید کردن دندانها می‌گوید: «افرادی هستند که ظاهرا هرگز به رضایت نمی‌رسند؛ دیده‌ام کسانی را که به دلیل زیاده‌روی در سفید کردن دندانها (بلیچ کردن) و آسیبی که به همین خاطر به بافت‌ها وارد شده نیاز به روت کانال پیدا کرده‌اند، بخشی از مینای دندانهایشان از بین رفته و دندانها نیمه‌شفاف، غیرطبیعی و آبی یا خاکستری رنگ شده‌اند.
پژوهش‌ها نشان داده است که محصولات سفید کننده دندان می‌توانند با نازک کردن مینای دندان به آن آسیب بزنند. استفاده‌ی مکرر از این محصولات به مرور زمان موجب فرسایش مینای دندان میشود و حساسیت دندان را مخصوصا هنگام خوردن مایعات گرم و سرد یا غذاهای اسیدی بیشتر می‌کند. دندان‌پزشکان آکادمی آمریکایی Cosmetic Dentistry گفته‌اند: «تمام محصولاتی که در مطب دندان‌پزشکان استفاده میشود و نیز محصولاتی که بدون نیاز به نسخه فروخته می‌شوند بی‌ضررند، اما در میان آنها محصولات اسیدی‌ای وجود دارد که اگر بیش از اندازه مصرف شوند، به دندانها آسیب می‌رسانند.»
نتیجه اینکه جهت مراقبت بهتر از دندانها باید از این محصولات در حد اعتدال و ترجیحا بعد از به‌کار بردن راهکارهای طبیعی استفاده کنید.
محصولات سفیدکننده‌ی دندان تنها باید با مشورت دندان‌پزشک مصرف شوند. یادتان باشد این مواد موقتا دندانها را سفید می‌کنند و اثرات طولانی‌مدت ندارند. بهترین راه سفید کردن دندانها این است که تغذیه‌ی سالم داشته باشید، هر روز دندانها و لثه‌هایتان را مسواک بزنید و خوب آبکشی کنید و مصرف چای، قهوه و خوراکی‌های شیرین را به حداقل برسانید. اولین اقدامی که باید انجام بدهید این است که اگر سیگار می‌کشید آن را ترک کنید! و البته در هر سن‌وسالی که هستید، با کمک یک محصول خانگی، طبیعی و بی‌خطر، هر روز به دندان‌هایتان رسیدگی کنید و به آنها عشق بورزید.
آیا سفیدکننده‌های طبیعی نیز ممکن است به دندانها آسیب بزنند؟
بله! برخی سفیدکننده‌های طبیعی نیز می‌توانند مینای دندان را از بین ببرند و به همین دلیل مصرف آنها توصیه نمی‌شود برای مثال آب لیموترش. همان‌طور که گفتیم پوست لیموترش یک راهکار خوب و سالم برای سفید کردن دندان‌هاست اما آب لیموترش اسید بسیار قوی‌ای است. اسید موجود در آب لیموترش برای سفید کردن پارچه و لباس، درخشان کردن موها و برطرف کردن لکههای مبل و پرده بسیار عالی است، اما نباید از آن برای سفید کردن دندانها و تمیز کردن لثه‌ها استفاده کنید. به علاوه اسید می‌تواند در دندان‌هایتان حفره‌های ریزی ایجاد کند و بنابراین هر نوع خوراکی که مستعد لکه‌دار کردن است وارد این حفره‌‌ها شده و در آنجا باقی می‌ماند. اسید لیموترش آن‌قدر قوی است که در نهایت می‌تواند دندان را خالی و نابود کند!
برای استفاده‌ی مناسب و به اندازه از هر نوع محصول سفیدکننده‌ی دندان، بهتر است مقدار کمی از آن را به‌کار ببرید، دستورالعمل‌ها را جدی بگیرید و به علائمی که نشان‌دهنده‌ی تشدید حساسیت هستند توجه داشته باشید
