قفل کودک اینترنت شروع طرح صیانت؟!

افشین امیرشاهی: اینترنت طبقاتی سرانجام برای کاربران فضای مجازی کلید خورد. محدود سازی سرچ گوگل از طریق فعال سازی «قفل کودک» برای همه کاربران از سوی اپراتورهای بزرگ را می توان اولین قدم برای طبقه بندی کردن اینترنت درنظر گرفت. طرحی که به فیلترینگ غیرهمسان نیز معروف است و موافقان کم تعداد اما در قدرت، آن را به هر لطایف الحیل که شده اجرایی کردند.

به گزارش بخش اجتماعی سایت خبرمهم، خلاصه و چیکده منطق موافقان طرح، این است که سطح سیستم برای پزشک، استاد دانشگاه، خبرنگار با سطح دسترسی یک کودک هشت، نه ساله برابر نیست. بنابراین، هر قشری از جامعه می‌تواند به سطح مشخصی از فضای مجازی دسترسی داشته باشد. این مدل فیلترینگ یکی از روش های ایجاد محدودیت هدفمند علیه کاربران اینترنت به شمار می‌رود که در چند سال گذشته به شدت توسط بخشی از سیاستگذاران فناوری ارتباطات در ایران ، برخی از نمایندگان مجلس ، مدیران اجرایی و افراد صاحب نفوذ پیگیری شده است. این روش امکان کنترل و نظارت حداکثری بر فضای مجازی را فراهم می کند و صد البته که کنترل کاربران شبکه های اجتماعی یکی از هدف‌های مهم طرح صیانت به شمار می رود.

اما محدود سازی سرچ گوگل تحت عنوان اینترنت کودک در وهله نخست نه تنها آزادی گردش اطلاعات را به مخاطره می اندازد که ناقض آزادی بیان هم خواهد بود. و اضافه کنید آزادی‌های فردی، اقتصادی و اجتماعی را. به‌خصوص که ضرورت‌های اعمال این قاعده همچنان مردم قابل درک نیست و اگر نظرسنجی صورت پذیرد مردم این سیاستگذاری های محدود کننده را نمی پذیرند. چون بارها و از راه‌های مختلف به تصمیم‌هایی از این دست، واکنش منفی نشان داده‌اند. پس می‌توان این پرسش را مطرح کرد که آیا قرار دادن کشور روی اینترنت کودک دارای مشروعیت مردمی است؟

درعین حال نظارت بر فعالیت های کودکان در فضای مجازی به عهده خانواده هاست و نه حکومت. اما اینجا حکومت برای همه مردم تصمیم گرفته است که چه چیزهایی را باید ببینند و چه چیزی را مجاز نیستند دنبال کنند. یک تعارض دیگر بین آن چیزی که در زندگی روزمره مردم جریان دارد با خواست و اراده قدرت به وجود می آید.

مردم سبک دیگری از زندگی را دنبال می کنند و نظام قدرت، شیوه ها و سلیقه های خودش را دیکته می کند. تقابل عرصه خصوصی و عمومی یک جای دیگر رخ نشان می دهد. براساس این طرح کودکان و نوجوانان هنگام استفاده از اینترنت تنها به وبسایت‌هایی که در لیست سفید وزارت ارشاد هستند دسترسی خواهند داشت. اما این لیست تا چه حد مورد پذیرش خانواده ها است؟ و تا چه حد با سلیقه نسل امروز همخوانی دارد؟

این تقابل بین عرصه خصوصی و عمومی اما به عرصه کسب و کار هم کشیده می شود. گوگل طیف وسیعی از ابزارها و کسب و کارها را شامل می شود. این مسئله استقلال فضای دیجیتال را خدشه دار می کند. محدود سازی سرچ گوگل باعث می شود که فعالان عرصه دیجیتال در کسب و کارشان، پناه قانون را حس نکنند.

 در حال حاضر بسیاری از کسب و کارها در حوزه فناوری با مشکلات فراوانی رو به رو هستند. چون بسیاری از پلتفرم هایی که در سایر کشورها به راحتی مورد استفاده قرار می گیرد برای ایران تحریم است. نتیجه این که کسب و کارهای دیجیتالی مجبور هستند به سختی برای پیشبرد فعالیت هایشان از فیلتر شکن های مختلف استفاده کنند. اگر همین اتفاق برای گوگل رخ بدهد وسرویس های گوگل در ایران تحریم شود، چالش جدیدی برای کسب وکارهای حوزه فناوری پیش خواهد آمد. به خصوص در سالی که قرار است برای رشد اقتصادی دیجیتال هدفگذاری شده است.

برخی از کارشناسان می‌گویند بر اساس پیگیری‌‌هایشان از اپراتورها به نظر می‌ رسد تغییراتی که در تنظیمات جستجوی گوگل رخ داده از سمت این شرکت‌‌ها نبوده و از لایه‌ های بالاتری صورت گرفته است. این مسئله می‌تواند در آینده مشکلاتی را برای کشور به وجود آورد. چون اگر این دستکاری ها کار گوگل نباشد در آینده می تواند عامل تحریم های دیگری برای ایران شود. چون این کار در صورت صحت داشتن، یک خلاف آشکار است و گوگل می تواند پیگیر این مسئله باشد.

 طرح مسدود سازی فضای مجازی در کشور طی سال های گذشته همواره یک بحران چند جانبه بوده است اما محدودسازی سرچ گوگل یک وجه بین المللی به مشکلات قبلی افزوده است که شاید در آینده تبعاتی در پی داشته باشد./ روزنامه هم‌میهن