بحران‌سازی قانون‌گریزان در شمال

به گزارش بخش اجتماعی سایت خبرمهم، «سفر به شمال سبز در روزهای قرمز و سیاه کرونایی و فرار از قانون با روش‌های جدید، تجربه‌ نویی است که طی یک هفته اخیر صدها هزار نفر از سراسر کشور و به‌ویژه تهران به کوله‌بار تجربه‌های سفر خود اضافه کردند تا شاخص بی‌توجهی به منافع و سلامت اجتماعی در کشور نسبت به سال‌های گذشته رشد بیشتری داشته باشد. صبح شنبه ۲۳مرداد که خبر تعطیلی ۶‌ روزه ۲۵ تا ۳۰ مرداد از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام شد، احتمالا ساکنان بسیاری از مناطق کشور برای یافتن فرصت دورماندن از تجمعات و فضای کار نفس راحتی کشیدند اما شهروندان استان‌های شمالی هفته‌ای همراه با نگرانی را آغاز کردند. اعلام تعطیلی سراسری پیش از اعمال ممنوعیت تردد سبب شد از همان روز شنبه سیل مسافران به سمت گیلان و مازندران روانه شود و نگرانی مسئولان و مردم این دو استان ساعت به ساعت افزایش یابد. ساعت ۱۲ روز یکشنبه ۲۴ مرداد زمان اعمال ممنوعیت تردد بین استانی در نظر گرفته شده بود. همین ۲۴ ساعت برای ده‌ها هزار خانواده کافی بود تا با وجود هشدارهای جدی مبنی بر وضعیت وخیم دو استان شمالی به‌ویژه مازندران که بیشترین ضریب خطر ابتلا به کرونا در کشور را داشت و هنوز هم شرایطش بحرانی است، بلافاصله خود را به شمال برسانند. اما اوج سوءرفتار مسافران در ورودی‌ها از ظهر یکشنبه رقم خورد که تعداد زیادی از آنها به هر شکل و قیمتی تلاش می‌کردند خود را به مقصد مد نظرشان برسانند. روزهای یکشنبه و دوشنبه ورودی‌های رسمی گیلان و مازندران به محل تقابل نیروی پلیس راه و راهور با مسافرانی که توجیه مختلفی برای سفر مطرح می‌کردند، تبدیل شده بود؛ تا جایی که با وجود تخلف اعلام‌شدن سفر، برخی از این درخواست‌ها به مشاجره با مأموران انجامید.

اصرار بر قانون‌گریزی

علاوه بر دلایل و توجیه‌های عجیبی مانند مالکیت زمین و ویلا در شمال، سر زدن به خانواده، انجام کارهای کشاورزی، ادای نذر در شمال و بسیاری از موارد دیگر که طی روزهای اخیر توسط برخی مسافران بیان می‌شد، روش‌های متفاوتی هم برای ورود به مازندران و گیلان به‌ کار گرفته شد. از انتقال خودرو با یدک‌کش به شمال و سفر به این استان با ناوگان حمل‌ونقل عمومی تا سوارشدن در اتاق بار وانت‌ها و پنهان‌شدن زیر چادر باربری و روش‌های عجیب دیگری که علاوه بر عجیب‌بودن، این پرسش را هم ایجاد می‌کرد که این همه اصرار بر ورود به استان‌های شمالی و فرار از قانون از چه چیزی ریشه می‌گیرد؟
در گیلان حدود نیمی از مسافران از مسیر جاده قدیم رودبار به رستم‌آباد و امامزاده هاشم و پس از گذراندن پلیس‌راه سراوان به مقصد مورد نظرشان از شرق تا غرب گیلان رفتند. در مازندران نیز جاده‌های کوهستانی روستایی محورهای هراز و سوادکوه و حتی بعضی  از مسیرهایی که طی برخی ماه‌های سال برای انتقال دام مورد استفاده دامداران قرار می‌گیرد به محلی برای تردد قانون‌گریزان تبدیل شد.
البته برخی از بومیان نیز بدون توجه به وضعیت کرونایی محل زندگی خود با اجاره‌دادن خودروی پلاک بومی یا انتقال جابه‌جایی مسافران و همچنین نشان‌دادن راه‌های میان‌بر سعی کردند از این معرکه برای خود درآمدی کسب کنند.

ایست به مهمانان ناخوانده

هرچند تا ظهر روز یکشنبه بسیاری از مسافران توانستند خود را به مازندران برسانند اما از زمان اعمال ممنوعیت تردد، ده‌ها هزار خودرو نیز برگشت داده شدند.
محمود قاسم‌نژاد، جانشین ستاد کرونای گیلان، از بازگرداندن هزاران خودروی غیر بومی به مبدا توسط نیروی انتظامی استان خبر می‌دهد و می‌گوید: با وجود مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا مبنی بر مسدودشدن ورودی‌ استان‌ها، شاهد حجم گسترده‌ای از مسافرت‌ها پیش از آغاز رسمی ممنوعیت تردد بودیم اما با تلاش مأموران راهور و نیروی انتظامی در ورودی‌های استان طی روزهای تعطیل از ورود بیش از ۲۰ هزار خودرو به استان جلوگیری شد.
مبادی ورودی مازندران نیز برای بسیاری از مسافران و پایتخت‌نشینان آخرین نقطه سفر به شمال بود. سرهنگ هادی عبادی، سرپرست پلیس راه مازندران، به همشهری می‌گوید: از زمان اعمال ممنوعیت تردد بیش از ۱۲ هزار و۴۰۰ خودرو از ورودی‌های مازندران به مبدأ بازگشت داده شدند و بیش از ۶۵۰۰ خودرو نیز به‌ دلیل مقاومت برای ورود به استان علاوه بر این که از ورودشان به مازندران جلوگیری شد، مشمول جریمه یک میلیون تومانی هم شدند.

وضعیت بحرانی گیلان و مازندران

این میزان از اصرار برای سفر به شمال در شرایطی رقم خورد که استان‌های شمالی در بدترین وضعیت کرونایی از ابتدای شیوع این ویروس در سال ۹۸ تاکنون قرار داشتند و همچنان نیز وضعیت در این خطه بحرانی است. هر ۱۷ شهرستان گیلان در وضعیت قرمز کرونایی قرار دارند و به استناد آمارهای دانشگاه علوم پزشکی گیلان بیش از ۲ هزار نفر در بیمارستان‌های این استان بستری هستند. تعداد بالای بیماران سبب شد در این استان برای برپایی سه بیمارستان صحرایی اقدام شود.
انوش دهنادی‌مقدم، معاون درمان علوم پزشکی گیلان، به همشهری می‌گوید: اخیرا بیمارستان صحرایی ۶۰تختخوابی ارتش در حیاط بیمارستان رازی ایجاد شده است؛ در حالی‌ که پیش‌تر به‌ دلیل پرشدن ظرفیت بیمارستان‌ها، اورژانس سایت لاکان رشت به‌ طور اضطراری برای پذیرش بیماران کرونا مجهز شده بود. البته گیلان به تعداد بیشتری بیمارستان‌ صحرایی نیاز دارد. بیمارستان‌های این استان تکمیل شده و در حال برپایی سه بیمارستان صحرایی جدید در استان هستیم.
در مازندران نیز طبق آخرین آمارهای سامانه ماسک وضعیت ‌۲۰ شهرستان از ۲۲ شهرستان قرمز است و بر اساس آمارهای دو دانشگاه علوم پزشکی مازندران و بابل ۳۱۳۷ بیمار کرونایی در مراکز درمانی این استان بستری هستند که ۴۲۴ نفر از این تعداد در بخش مراقبت‌های ویژه تحت درمان قرار دارند.
شرایط کرونایی مازندران به‌ مراتب بغرنج‌تر از گیلان و سایر استان‌هاست. تعداد جان‌باختگان کرونایی مازندران فقط در مرداد تا ظهر جمعه گذشته به ۹۹۶ نفر رسید که ۲۳۴ نفر بیشتر از مجموع قربانیان کرونا در این استان طی چهار ماه ابتدای امسال است. سرریز ظرفیت بیمارستان‌های بابل سبب شد از ۱۳ مرداد در این شهر سالن ورزشی مخابرات به مرکز ۸۰ تختخوابی بستری موقت بیماران کرونایی تبدیل شود.

پیش‌بینی روزهای سخت برای شمال

آمارهای کرونایی در استان‌های شمالی پس از چند هفته روند افزایشی تقریبا به ثبات نسبی رسیده و حتی در روزهای اخیر نیز روندی کاهشی را در پیش گرفت اما مسئولان حوزه بهداشت و درمان و بسیاری از پزشکان معتقدند طی روزهای آتی احتمالا یک‌ بار دیگر این آمارها به‌ دلیل حضور پرتعداد و غیر مسئولانه مسافران افزایشی می‌شود.
قاسم اویس، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، به همشهری می‌گوید: قرار بود این تعطیلات برای در خانه ماندن و کاهش ترددها باشد اما برای خیلی‌ها به فرصت سفر تبدیل شد و متأسفانه با وجود سختگیری‌ها به هر شکلی خود را به شمال رساندند. با این وضعیت و با توجه به تجمعاتی که طی روزهای اخیر توسط مسافران مشاهده شد، بعید نیست که یک‌ بار دیگر آمارهای کرونایی در این استان افزایشی شود. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد این تعطیلات در مازندران نه‌تنها به بهبود وضعیت کمک نمی‌کند بلکه موجب بدترشدن وضعیت کرونایی شود. تجربه‌ تعطیلات گذشته نشان می‌دهد معمولا پس از حضور مسافران در این استان، آمارهای کرونایی روندی افزایشی گرفته. در تعطیلات شش ‌روزه ۲۹ تیر تا ۳ مرداد که پیش‌بینی می‌شد آمارهای کرونایی مازندران در حال رسیدن به ثبات باشد، پس از حضور مسافران روند افزایشی آمارها و ابتلا شدت گرفت. به‌ طوری که دو هفته پس از تعطیلات آمار بستری‌ و مرگ‌های کرونایی این استان به دو برابر رسید. تعطیلات میانه خرداد و حضور مسافران نیز یکی از عوامل شکل‌گیری موج پنجم کرونا در استان‌های شمالی محسوب می‌شود، زیرا دو هفته پس از این تعطیلات روند افزایشی آمارهای کرونایی در مازندران آغاز شد.
سیدعباس موسوی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران، نیز به همشهری می‌گوید: بازگشت آمارهای کرونایی مازندران به روند افزایشی طی یک تا دو هفته آینده با توجه به میزان سفرهایی که به این استان شد دور از انتظار نیست. فاصله زمانی بین اعلام تعطیلی تا اجرای ممنوعیت تردد بین استانی سبب شد بسیاری از مسافران فرصت ورود به مازندران را داشته باشند. با توجه به شرایط بحرانی مازندران، حضور این مسافران از یک‌ سو و سفرهای درون‌استانی به روستاها و ییلاقات از سوی دیگر وضعیت نگران‌کننده‌ای را برای این استان ایجاد کرده است.

گلایه‌های مردم و مسئولان

شهروندان گیلان و مازندران که بارها این میزان بی‌توجهی مسافران را دیده‌اند، در روزهای اخیر انتقادهای زیادی داشتند. انتقادها به حضور مسافران در مازندران طی روزهای اخیر علاوه بر این که در فضای مجازی و توسط کاربران به‌ صورت گسترده مطرح و برجسته شد، مسئولان استانی را ناچار به انتقاد کرد. احمد حسین‌زادگان، استاندار مازندران، هفته قبل پس از هجوم مسافران به این استان در ستاد استانی مقابله با کرونا اعلام کرد که برای مدیریت کرونا در مازندران باید نسخه‌ای مجزا از نسخه مدیریتی واحد کشور در نظر گرفته شود؛ درخواستی که ماه‌هاست بیان می‌شود اما مورد توجه قرار نمی‌گیرد.» /ilaivd