به گزارش بخش اجتماعی سایت خبرمهم، انسولین قلمی که نیاز بسیاری از بیماران دیابتی است بار دیگر کمیاب شده و بیماران دیابتی را با کابوس نبود دارویی که برای برخی از آن‌ها به اکسیژن می‌ماند مواجه ساخته است. برای این کمبود، علل مختلفی از تحریم‌ها تا قاچاق دارو به خارج از کشور مطرح میشود و بیماران همچنان منتظر راهکار وزارت بهداشت برای مقابله با چنین کمبودهایی هستند. زیرا مدتی پیش هم کشور و بیماران با کمبود قلم انسولین مواجه شدند. دیابت از بیماری‌های شایع در جهان است. این بیماری به دو نوع یک و دو تقسیم میشود که در دیابت نوع یک، بیمار وابسته به انسولین است و حکم اکسیژن را برای این گروه از بیماران دارد. در کشور حدود پنج میلیون بیمار دیابتی وجود دارد و از این تعداد ۶۰۰ هزار نفر به انسولین وابسته‌اند.زمزمه‌های کمبود انسولین در کشور از یک سال و نیم پیش آغاز شد. حال با گذشت بیش از یک سال و نیم، مسئله کمبود انسولین باز هم یکی از دغدغه‌های بیماران دیابتی است و حتی در سال گذشته هشتگ «انسولین نیست» در فضای مجازی داغ شد.ما این گزارش را به بیماران دیابتی و کمبود انسولین قلمی اختصاص داده‌ایم تا بار دیگر به مسئولین گوشزد کنیم که تعداد بیماران دیابتی در کشور ما کم نیست و انسولین از اولیه‌ترین نیاز‌های آن‌ها است.
تفاوت انسولین قلمی و انسولین ویالی
در گذشته بیماران دیابتی از انسولین ویالی استفاده می‌کردند. این انسولین‌ها با سرنگ به بیمار تزریق میشود. با گذشت زمان و آمدن انسولین‌های قلمی به بازار، سرعت استفاده از این انسولین‌ها به علت سهولت مصرف شدت گرفت و اکنون نیز اغلب بیماران دیابتی از انسولین قلمی استفاده می‌کنند بنابراین انسولینی که کمبود آن مطرح شده، انسولین قلمی است نه ویالی. با کمبود انسولین، بسیاری از مسئولان جایگزینی انسولین ویالی را به جای انسولین قلمی پیشنهاد دادند؛ هر چند انسولین ویالی به وفور در بازار یافت میشود اما جایگزینی آن به راحتی گفته مسئولان نیست زیرا از یک سو بیماران دیابتی برای استفاده از این نوع انسولین آموزش ندیده‌اند و از سوی دیگر، بسیاری از دریافت‌کنندگان انسولین کودکان هستند و تزریق چند باره انسولین ویالی به صورت روزانه برای آن‌ها بسیار دشوار است. در سوی دیگر این ماجرا نیز افراد مسن قرار دارند؛ تزریق انسولین قلمی برای بیماران مسن آسان است و بسیاری از آن‌ها توان تزریق انسولین با سرنگ را ندارند. همچنین عوارض انسولین قلمی بسیار کمتر از انسولین ویالی است.
ردپای مافیای دارو در بازار انسولین کشور
سخنگوی سازمان غذا و دارو از تحرکات ایذایی، شایعه پراکنی و نگرانی مافیای واردات و شبکه قاچاق معکوس دارو از طرح رجیستری بیماران دیابتی نیازمند انسولین در کشور خبر داد.به گزارش مهر، کیانوش جهانپور گفت: انسولین قلمی بخش بزرگی از واردات دارو در کشور را به خود اختصاص می‌دهد و البته روند رشد مصرف این گونه انسولین‌ها در کشور از سرعت رشد تعداد بیماران دیابتی بیشتر است، همزمان قیمت انسولین پن در ایران حتی بدون احتساب بیمه و به صورت آزاد کسری از قیمت این دارو در کشورهای مجاور است و با توجه به تخصیص ارز بانکی به آن شیب قیمتی تندی بین ایران و تقریباً همه کشورهای همسایه وجود دارد و این موضوع موجبات قاچاق معکوس انسولین قلمی و اخلال در روند توزیع آن در داخل کشور را فراهم آورده است، طبیعتاً وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو نیازمند اطلاعاتی شفاف از تعداد بیماران واقعی نیازمند انسولین و میزان دقیق انسولین مورد نیاز است و باید این اطمینان حاصل شود که مسیر تامین و توزیع انسولین تا مصرف‌کننده نهایی واقعی، شفاف و هر لحظه قابل رصد است لذا باید حلقه‌های زنجیره توزیع تا مصرف‌کننده نهایی شفاف و قابل رصد باشد و بر این اساس برای جلوگیری از نشت دارو و اطمینان از توزیع درست، به هنگام و مناسب انسولین، از مدت‌ها پیش راه‌اندازی سامانه ثبت نام و رجیستری بیماران دیابتی مصرف‌کننده انسولین در دستور کار قرار گرفته و در هفته‌های اخیر فعال شده است. وی افزود: این سامانه کمک شایانی به شناسایی بیماران، تخصیص بهینه و بهنگام، کاهش حداکثری نشت انسولین از زنجیره رسمی توزیع و قاچاق معکوس و امکان رصد دقیق بازار و زنجیره توزیع خواهد داشت و قطعاً رفاه حال بیماران مربوطه را در پی خواهد داشت ولی مشخصاً همزمان با آغاز این طرح، ساز مخالف با واسطه و بی‌واسطه از سوی شبکه قاچاق معکوس در برخی رسانه‌های غیرمسئول و البته فضای مجازی کوک شده و تلاش این شبکه بر ناتمام گذاشتن یا توقف این طرح به بهانه کرونا و امثالهم است.سخنگوی سازمان غذا و دارو اظهار داشت: مقام معظم رهبری هفته گذشته دقیقاً و شاید برای چندمین بار یکی از ۳ معضل و مسئله اصلی مردم را مافیای واردات عنوان کردند و متاسفانه ردپای این مافیا را در برخی فضاسازی‌های رسانه‌ای حول و حوش دارو و واکسن می‌توان به خوبی مشاهده کرد و بدون تعارف، انسولین به عنوان یکی از ارزبرترین داروهای وارداتی از زمره مواردی است که این مافیا از آن ارتزاق می‌کند.جهانپور در پایان تاکید کرد: طرح رجیستری بیماران دیابتی برای شناسایی بیماران نیازمند انسولین پن و رصد مستمر نحوه توزیع و مصرف انسولین قلمی در کشور با قوت اجرا خواهد شد و بیماران دیابتی که بنا بر تجویز پزشک نیاز به انسولین قلمی دارند حتماً در روزهای آتی برای ثبت نام به مراکزی که در این طرح معرفی شده مراجعه کنند و بعد از ثبت نام در ماه‌های آتی برای هر فرد در این سامانه حسب نیاز، حواله الکترونیک انسولین صادر خواهد شد و به راحتی و بدون نگرانی می‌توانند برای دریافت انسولین خود به داروخانه‌های نزدیک محل سکونت خود مراجعه کنند.
تجربه بیماران و متصدیان داروخانه‌ها
یکی از متصدی‌های داروخانه در این باره به آفتاب یزد گفت: « این بار کمبود انسولین بسیار مشهود نیست و بسیاری از استان‌ها درگیر این کمبود نیستند. اما نکته مهم آن است که انسولین در بازار آزاد به وفور موجود است و بیماران به راحتی می‌توانند با قیمتی چند برابر قیمت واقعی آن را پیدا کنند. بعضی از داروخانه‌ها برای سود بیشتر انسولین را به دلالان می‌فروشند و دلالان نیز آن‌ها را با قیمتی چند برابری در بازار سیاه به فروش می‌رسانند.یعنی درست است که قاچاق و تحریم بر کمبود انسولین تاثیرگذار است اما این نوع رفتارها هم به این کمبود‌ها دامن می‌زند.»
یکی دیگر از متصدیان داروخانه‌ای در تهران گفت: « تنها می‌توانیم با نسخه دو تا سه عدد قلم انسولین در اختیار بیماران قرار دهیم و بعد از پایان موجودی به نظر می‌رسد با نسخه هم دیگر دارویی برای تحویل به بیماران در داروخانه‌ها موجود نباشد. اکثر بیماران به این روند اعتراض دارند زیرا نگران کمبود این دارو هستند. »
یکی از بیماران دیابتی در این باره به آفتاب یزد گفت:« من تا به امروز بارها برای تامین انسولین دچار مشکل شده‌ام و با مراجعه به داروخانه‌های مختلف،تنها جمله انسولین نیست را تحویل گرفته ام.حتی گاهی برای تامین انسولین مجبور به روی آوردن به بازار سیاه شده‌ام و با قیمت بسیار بالا گاهی ۸ برابر قیمت واقعی انسولین را تهیه کرده ام.»
یکی دیگر از بیماران در این خصوص به ما گفت: « مدت زمانی پیش که من نتوانستم انسولین مورد نیاز خود را تهیه کنم مجبور به استفاده از انسولین تاریخ مصرف گذشته شدم که بعد از مدتی دسترسی به انسولین تاریخ مصرف گذشته هم دشوار شد.»
فرزند یکی از بیماران دیابتی به ما گفت: « مادر من سال هاست که درگیر بیماری دیابت است. الان حدود یکسال است که کمبود این داره به کابوس بزرگی برای ما تبدیل شده است و مادر من مجبور است سهمیه روزانه انسولین خود را کاهش دهد تا چند روز بیشتر انسولین داشته باشند.»
یکی دیگر از بیماران میگوید: « مدتی است که در داروخانه‌ها قلم تزریق نوومیکس پیدا نمی‌شود الان انسولین به جز هلال احمر که آن هم به ندرت این دارو را می‌دهد در بسیاری دیگر از داروخانه‌های شهر پیدا نمی‌شود یا فقط در داروخانه‌های دولتی ممکن است موجود باشد. »
همسر یکی از بیماران به ما اینگونه گفت: «دکتر به من گفته است استرس برای همسر من سم است اما او در این اوضاع اقتصادی باید علاوه بر گران شدن دارو نگران نبود آن هم باشد.دیابت در کشور ما بیماری ناشناخته‌ای نیست و بیماران زیادی به صورت روزمره به این دارو نیاز دارند و کمبود انسولین برای هیچکس پذیرفته نیست.»
قاچاق انسولین قلمی به خارج از کشور
یحیی ابراهیمی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در این باره به آفتاب یزد گفت: « قلم انسولین باید از خارج از کشور وارد کشور شود. علاوه بر اینکه بسیاری از قلم‌های انسولین خارجی هستند متاسفانه فعالیت دلالان در این کمبود مشهود است. زیرا زمانی که داروها با ارز دولتی وارد کشور می‌شوند با قیمت بسیار پایین‌تری در دسترس مردم قرار می‌گیرند و به همین دلیل قاچاق این نوع داروها در کشور بسیار زیاد است.در مقایسه میزان انسولین خریداری شده نسبت به سال گذشته و تعداد بیماران متوجه می‌شویم هم ارز لازم اختصاص داده شده و هم دارو وارد کشور شده است. اما اینکه الان با کمبود این دارو مواجه شده‌ایم ریشه در قاچاق این دارو به خارج از کشور دارد. ما به شدت پیگیر هستیم که این کمبود را رفع کنیم. البته این کمبود در همه جای ایران نیست و فقط در برخی از شهرستان‌ها کمبود این دارو وجود دارد. باید توزیع دارو در مناطق مختلف کشور عادلانه باشد.»
تولید داخلی انسولین قلمی
در آخر سید جلیل میرمحمدی میبدی نائب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در خصوص کمبود انسولین قلمی به آفتاب یزد گفت: « ابتدا باید به این نکته اشاره کنم که در کمبود انسولین عمدتا انسولین قلمی مدنظر است وگرنه انسولینی که مردم برای درمان به صورت ویال نیاز دارند با کمبود مواجه نیست و مردم می‌توانند با استفاده از سرنگ‌های انسولینی تزریق انسولین را داشته باشند.پس ماده موثره انسولین در قالب ویال‌های مختلف برای بیماران وجود دارد. در خصوص انسولین‌های قلمی وجود قاچاق معکوس نکته درستی است البته این قاچاق‌ها کمتر شده است. قاچاق معکوس به این دلیل به وجود می‌آید که مبلغ انسولینی که در کشور ما به فروش می‌رسد حدود یک الی یک و نیم دلار است در حالی که این انسولین در کشورهای همسایه تا ۱۱ دلار هم به فروش می‌رسد. پس تبعا برای کسانی که سوداگر هستند و کسب در آمد از هر مسیری برایشان تفاوتی ندارد و جان بشریت برایشان بی‌ارزش است، نسبت به قاچاق معکوس انسولین قلمی مبادرت می‌کنند. البته باتوجه به اینکه عرضه انسولین‌های قلمی در داروخانه‌های کشور بر اساس ثبت آن توسط داروخانه در نرم افزار مرتبط است، قاچاق معکوس بسیار کمتر شده است. خبر خوشی که وجود دارد آن است که طی یکماه گذشته تقریبا واردات انسولین‌های قلمی دو برابر شده است و الان کاهش انسولین از گذشته کمتر است. ضمن اینکه چند مورد واردات انسولین به صورت فوریتی هم بوده است و برخی از شرکت‌ها انسولین را به صورت فوریتی وارد کرده اند. همچنین این الزام برای داروخانه‌ها وجود دارد انسولینی که چه به صورت آزاد و چه با نسخه به بیماران تحویل داده میشود باید در سیستم ثبت شود. بسیار امیدوار هستیم تا اواخر شهوریور ماه و ابتدای مهر ماه شاهد وارد شدن تعداد قابل توجهی از انسولین تولید داخل به بازار باشیم. بر اساس بررسی‌های کارشناسان برخی از این صنایع توانایی تولید انسوین را دارند و انشاءالله از مهرماه به بعد با ورود انسولین‌های قلمی تولید داخل در زمینه این دارو با کمبود مواجه نخواهیم شد. مضافا بر اینکه دو صنعت تولید دارویی در کشور درخواست مجوز تولید انسولین‌ها را داشته‌اند که در حال بررسی است. ما امیدواریم در نیمه دوم سال به لطف خدا به وسیله واردات انسولین از خارج از کشور و تولیدات داخلی این دارو ما دیگر شاهد کمبود انسولین در کشور نباشیم. »
