به گزارش بخش اجتماعی سایت خبرمهم، چند روزی است که امتحانات پایان نیم سال دوم تحصیلی دانش‌آموزان در مدارس آغاز شده است. پس از شیوع کرونا آموزش با چالش‌های بسیار کلان و عمیقی مواجه شد و پیامدهای بلند مدت زیادی را به جای گذاشت. بعد از اجرای آموزش آنلاین تصمیم به برگزاری امتحانات حضوری در تعدادی از پایه‌های تحضیلی اتخاذ شد. این تصمیم موجی از اعتراضات از سمت دانش‌آموزان را به وجود آورد. چراکه دانش‌آموزان معتقد بودند اگر آموزش مجازی بوده است امتحانات هم متناسب با آن باید مجازی باشد که در نهایت برگزاری برخی از امتحانات نهایی قطعی شد و دانش‌آموزان به حوزه‌های امتحانی روانه شدند. در این بین سوالات امتحانات نهایی هم معترضین زیادی را به جای گذاشته است. عده‌ای معتقدند سوالات هیچ تناسبی با آموزش آنلاین نداشته و بسیار سخت و جزئی طراحی شده بودند. سخت بودن سوالات به اندازه‌ای بوده است که بیم آن وجود دارد تعدادی از دانش‌آموزان نتوانند در پایه بعد در سال تحصیلی آینده حاضر شوند. همچنین عده‌ای دیگر بر این باورند که سوالات امتحانات نهایی باید سخت طراحی شوند تا ترس از نسل آینده بیسواد کمتر شود و دانش‌آموزان با آگاهی از سطح دشواری سوالات برای کسب نمره قابل قبول بیشتر تلاش کنند.
امتحان سخت و شرایط آموزش یکسان
یکی از دانش‌آموزان به آفتاب یزد گفت: « من امسال اصلا نتوانستم مانند سال‌های قبل مطالب درسی را یاد بگیرم و با تمرین آن‌ها را نهادینه کنم. به همین دلیل زمانی که سوالات امتحان نهایی را دیدم یک لحظه از شدت استرس فقط گریه کردم زیرا حتی معلمان هم به ما گفته بودند که طراحان سوال قطعا شرایط را در نظر می‌گیرند وسوالات بسیار سخت طراحی نمی‌کنند. اما بسیاری از سوالات جزئی بودند و بسیاری از دوستان من نمی‌توانند از این امتحانات نمره قبولی را کسب کنند. ما واقعا نگران هستیم و‌ای کاش مسئولین این نگرانی‌ها را درک کنند. » یکی از معلمین در این باره اینگونه می‌گوید: « امتحان ریاضی پایه نهم اشک همه دانش‌آموزان مدارس دولتی و خانواده‌ها را درآورده است.امتحان باید در شرایط برابر و یکسان برگزار شود، نه اینکه تنها دانش‌آموزان مدارس خاص که از بهترین امکانات برای برگزاری کلاس‌های مجازی برخوردار می‌باشند بتوانند در این امتحانات نمره قبولی را کسب کنند. بسیاری از مدارس دورافتاده و دولتی از کوچکترین امکانات مجازی برای برگزاری کلاس‌ها محروم هستند. حتی نیمی از دانش‌آموزان فاقد گوشی می‌باشند و بنا به بخشنامه‌های مکرر آموزش و پرورش تا حالا بارها اسامی دانش‌آموزان فاقد گوشی موبایل ارسال شده است ولی اقدام قابل توجهی صورت نگرفته است.حالا چگونه یک مدرسه دولتی بدون امکانات مجازی با مدارس خاص رقابت کند؟ طراحان سوال باید به گونه‌ای سوال امتحانات را طراحی نمایند که مدارس محروم هم بتوانند انتخاب رشته کنند.با این امتحان ریاضی پایه نهم شاید ٩٠ درصد دانش‌آموزان مدارس دولتی تجدید شوند و نتوانند انتخاب رشته کنند. امتحان سخت باید با شرایط آموزش یکسان برگزار شود. »
امتحانات باید سخت باشند
یکی از والدین به آفتاب یزد گفت: « باید امتحانات نهایی سخت باشند.زیرا ما همچنان این ترس را داریم که نسل بعد نسل بیسوادی باشند.عده‌ای از پدر و مادرها هم از سخت بودن سوالات گله مند هستند و این بسیار تعجب برانگیز است.باید امتحانات سخت باشد و نباید هرکس بتواند نمره قابل قبولی را در آن‌ها کسب کند.خدا رحم کند اگر زودتر بساط کرونا جمع نشود، با تاسف معلوم نیست نسل بعدی چقدر سواد خواهند داشت؟ » والد دیگری در این باره گفت: « سوالات امتحان ریاضی پایه نهم که به صورت استانی و حضوری برگزار گردید، از نظر تعداد سوال بسیار زیاد، بسیار سخت، ریز و نکته‌ای بود.جا داشت در این شرایط کرونایی و تدریس غیرحضوری، طراح سوال ملاحظه دانش‌آموزان را می‌کرد و سوالات مناسب‌تری طرح می‌شد. »
تمرکز بر مباحث کلی
در ادامه محمدرضا نیک نژاد کارشناس آموزشی در این باره به آفتاب یزد گفت: «سوالات امتحانات نهایی سخت هستند.زیرا عموما امتحان نهایی تنها یک تجربه در طول زندگی دانش‌آموز است. امتحان نهایی در فضایی برگزار میشود که دانش‌آموزان با آن آشنایی ندارند و برگه‌ها هم توسط افرادی جز معلم خود دانش‌آموز تصحیح می‌شوند.همچنین لازم به ذکر است که سخت گیری‌ها برای امتحانات نهایی به دلیل تاثیر آن در کنکور است. اما عموما تصور دانش‌آموزان حتی در زمان آموزش حضوری این بوده است که امتحانات نهایی سخت هستند ولی بخشی از سختی سوالات مربوط میشود به وضعیت برگزاری آزمون و حس روانی‌ای که دانش‌آموزان نسبت به این امتحانات دارند. از نظر من سطح سوالات با گذشته متفاوت نبوده اما چون آموزش مجازی بوده است دانش‌آموزان بیشتر گله مند هستند. در بسیاری از مدارس روند آموزش در کلاس‌ها کارآمدی گذشته را نداشته است و طراحان سوال باید با این وضعیت سازگار می‌شدند و تمرکز را بر سوالات درون کتاب می‌گذاشتند. یعنی نباید سختگیری مثل هرسال باشد زیرا آموزش امسال آموزش کارآمدی نسبت به گذشته نبوده است. اگر در گذشته امتحان نهایی سخت طراحی می‌شد قابل قبول بود اما الان در این شرایط طراحی سوال سخت قابل قبول نیست. به نظر می‌آید فضای آشفته امروز دانش‌آموزان در این مورد تا حدودی روحی روانی باشد. اگر من طراح سوال بودم سوالات روان‌تری طراحی می‌کردم و بر نکات کلیدی کتاب متمرکز می‌شدم. طراحان سوال باید به شرایط دانش‌آموزان در این دوران توجه کنند. »
فشارهای آسیب زا
وی در ادامه گفت: «دانش‌آموزان زیادی اظهار می‌کنند که سوالات امتحانات سخت بوده است اما این تنها مربوط به امسال نیست و در گذشته هم سوالات امتحانات نهایی برای دانش‌آموزان سخت بوده است. این نگاه عمومی وجود دارد که دانش‌آموزان نسبت به سوالات امتحانات نهایی گله مند باشند. اما یکسری کلیات و مشترکات بین نگاه معلمین وجود دارد که آن مشترکات معمولا در حدود ۱۵ نمره و ۵ نمره دیگر مربوط به سلیقه هر معلم در طراحی سوالات است. به نظر من طراحان سوال در این دوره بهتر است به سمت کلیات کتاب بروند و فرم سوالات را به مفاهیم کتاب نزدیک‌تر کنند. دراین شرایط فشار زیادی بر والدین، دانش‌آموزان و معلمین وجود دارد و همه باید این شرایط را درک کنیم و این فشار‌ها گاه آسیب زا هستند و این آسیب‌ها گاهی تا آخر عمر با دانش‌آموزان باقی می‌ماند. در تمام طول سال گذشته بچه‌ها به آزمون مجازی عادت کرده‌اند و آمادگی لازم را برای امتحانات حضوری نداشته‌اند که خود با جدی نگرفتن آزمون‌های طول سال مسبب این عدم آمادگی بوده اند.حتما در امتحانات نهایی تجدیدی‌هایی وجود دارد اما امسال تعداد تجدیدی‌ها بیش از سال‌های گذشته خواهد بود.البته بهتر است در حوزه‌های تصحیح به فهم دانش‌آموزان نمره بدهند و خیلی سختگیرانه برگه‌های امتحانی تصحیح نشوند. »
استانداردهای سال‌های گذشته
همچنین علی بهشتی نیا کارشناس آموزشی به آفتاب یزد گفت: « بحث برگزاری امتحانات به صورت حضوری دانش‌آموزان و خود معلمین را شوکه کرد و به نظر من هیچ توجیهی برای حضور دانش‌آموزان در امتحان وجود نداشت و مسئولین باید دلیل تصمیم‌گیری خود را در این باره بگویند. از نظر من امتحانات دشوار بوده است و در طراحی سوالات اصلا شرایط کرونا و آموزش مجازی در نظر گرفته نشده است زیرا همان استانداردهای سال‌های گذشته برای طراحی سوالات مورد استفاده قرار گرفته است. اینکه سوال سخت باشد نشان از این نیست که آموزش ما بسیار گیرا است و نتایج بهتری را در آموزش خواهیم داشت. به هیچ عنوان سخت بودن سوال خروجی بهتر، نتیجه بهتر و تربیت بهتر دانش‌آموزان را ندارد. خود دانش‌آموزان تا لحظات پایانی هم نمی‌دانستند امتحانات حضوری خواهد بود یا مجازی. در پاسخ به افرادی که معتقدند سوالات امتحان نهایی باید سخت باشد گفت که چرا برخی از قسمت‌های کتب درسی حذف شدند؟ بنابراین این دلیل مناسبی برای سخت بودن امتحانات نیست. زیرا اگر قرار بر سختی امتحانات بوده است نباید برخی از محتوای کتب درسی حذف می‌شدند. امسال برای امتحانات از هر کتابی چند درس حذف شده است. از طرف دیگر هم نباید امتحانات نهایی خیلی آسان باشد اما باید این شرایط هم در طراحی سوالات لحاظ و یک تصمیم بینابینی اتخاذ می‌شد. در مجموع سوالات سنگین بود و اکثر بچه‌ها از سوالات شوکه شده اند. »
طراح محترم؛ آموزش امسال عادی نیست
مهنار مجاهد روانشناس کودک و نوجوان در این باره به آفتاب یزد گفت: « امتحان ارزشیابی دانسته‌ها و توانایی‌های دانش‌آموزان است که ما می‌توانیم از آن به عنوان ابزاری برای ارزیابی مهارت‌ها و سطح یادگیری دانش‌آموزان استفاده کنیم. سال نهم به دلیل هدایت تحصیلی و سال دوازدهم به دلیل تاثیر نمرات در کنکور از اهمیت خاصی برخوردار است و منصفانه است که بگوییم آموزش و پرورش تاکید بر حضوری بودن امتحانات در این دو پایه را دارد. اما مسئله دیگر این است که امسال باید توجه کنیم دانش‌آموزان این دوپایه در چه شرایطی درس خوانده اند. آموزش و پرورش متاسفانه متوجه تفاوت سطح آموزش نسبت به سال‌های قبل نبوده است. هرچند سال پیش هم بخشی از آموزش مجازی بود اما دو سوم سال تحصیلی به صورت حضوری برگزار شد و بچه‌ها برای امتحان حضوری آمادگی داشتند. امسال کل سال تحصیلی به صورت مجازی برگزار شد و خیلی از معلمان چهره بسیاری از دانش‌آموزان خود را اصلا ندیده‌اند و هیچ ارتباطی بین دانش‌آموز و معلم شکل نگرفته است. یکی از مهمترین مسائل در کلاس درس ارتباط بین معلم و دانش‌آموز است که از این طریق دانش‌آموز می‌تواند درس را متوجه شود اما در آموزش مجازی هیچ ارتباطی شکل نگرفت.در کلاس حضوری قطعا میزان یادگیری بسیار بیشتر از آموزش مجازی است. از طرفی برخی از خانواده‌ها شرایط مساعدی برای تهیه گوشی و تبلت نداشتند و تعداد کمی از دانش‌آموزان در شرایط نرمال در حال یادگیری بودند. همه این موارد سطح استرس و فشار روانی دانش‌آموزان و خانواده‌های آن‌ها را بالا برده و بعضا برخی از خانواده‌ها عزیز از دست داده‌اند و برخی هنوز درگیر کرونا هستند. بسیاری از دانش‌آموزان در شرایط روحی بسیار بدی هستند اما هیچ یک از این موارد مورد توجه آموزش و پرورش نبوده است. انتظار می‌رفت طراحان سوال این موارد را در نظر بگیرند و بار روانی وارد شده بر دانش‌آموزان و خانوداه‌ها را درک می‌کردند؛ نه اینکه اضطراب مضاعف برای دانش‌آموزان و خانواده‌ها ایجاد کنند. من انتظار دارم که طراحان سوال این شرایط را در نظر بگیرند و بدانند که امسال آموزش عادی نیست.»/آفتاب یزد
