چالش سلامت و اعتبار تحصیلی در عبور از «تقلب»

به گزارش بخش اجتماعی سایت خبرمهم، دانش‌آموزان پایه‌های نهم و دوازدهم دست به کار هشتگ زدن شده‌اند؛ درست مانند سال گذشته. عبارت «نه به امتحانات حضوری» دست به دست میان‌شان می‌گردد. دوازدهمی‌ها باید از یک‌سو نگران امتحانات حضوری آخر اردیبهشت باشند و از سمت دیگر نگران کنکور تابستان. اگر سال گذشته را به عنوان تجربه‌مان از واکنش نظام آموزشی کشور به دوران شیوع در نظر بگیریم حدسش سخت نیست که باز کمی جار و جنجال بالا می‌گیرد و نمایندگان کمیسیون آموزش به جمع معترضان می‌پیوندند و عاقبت هم امتحانات پایه نهم و دوازدهم و هم کنکور شاید با چند روز این ور و آن ور برگزار می‌شوند. اما موضوع اینجا است که بخشی از همان دانش‌آموزان و معلمانی که نگران حفظ سلامت خود هستند، راهی جز برگزاری حضوری امتحانات نمی‌بینند. چرا؟ در یک سال گذشته از نظر آنها ثابت شد که اعتباری به آزمون‌های مجازی نیست؛ بحث تقلب ریشه‌دارتر از آن است که بتوان با حساب امتحان مجازی، انتظار رعایت عدالت در امتیازدهی را داشت.

محمد داوری، مشاور مدرسه و کارشناس آموزش و پرورش می‌گوید: «انواع آموزش آنلاین در بیش از یک سالی که گذشت، بیشتر متکی به ابتکارات مدارس بوده و تاثیرگذارترین موارد این نوع آموزش را بیشتر می‌توان در مدارس غیرانتفاعی و خاص و در شهرهای بزرگ پیدا کرد در عین حال وقتی موضوع آزمون‌ها پیش می‌آید ماجرا متفاوت می‌شود. حتی همان‌هایی که در آموزش غیرحضوری با سامانه‌های پیشرفته موفق عمل کردند، در بعد از آزمون‌ها ضعیف بودند. یعنی به دلایل مختلف فرهنگی و مدیریتــی و مسائــل مختلف، ضعیف‌ترین بخش آموزش غیرحضوری بخش آزمون‌ها بود.» وی در ادامه می‌افزاید: «حساسیت روی تقلب از نظر اخلاقی و علمی کاهش پیدا کرده است. اکثر بچه‌ها جلوی چشم پدران و مادران‌شان تقلب می‌کنند. درصد زیادی از والدین هم بدشان نمی‌آید که تقلب کنند و تاسف‌بار این است که برخی از آنها اصلا کمک می‌کنند که بچه‌ها تقلب کنند. چون بی‌فرهنگی تقلب در جامعه ما عادی‌سازی شده، یقینا اعتبار آزمون‌های غیرحضوری هم به حداقل خودش رسیده.» مساله دوم شیوه‌هایی است که مدارس استفاده می‌کنند؛ شیوه‌هایی که نظارت بر آزمون را سخت می‌کنند. وقتی تعداد دانش‌آموز زیاد باشد، ارتباط تصویری میان دانش‌آموز و معلم یا مراقب نباشد، امکان تقلب هم بیشتر می‌شود. ضمن اینکه بچه‌ها با تلگرام و واتس‌آپ با هم در ارتباط هستند و به هم می‌رسانند. در آزمون‌های غیرحضوری بستر برای تقلب آماده است.»

نتــیجه همه اینها از نظر او این است که نتایج آزمون‌ها نتیجه عملکرد واقعی دانش‌آموزان نباشد. برای همین است که می‌گوید «آزمون‌های بین پایه‌ای را می‌توان به خاطر شرایط حاکم بر کشور و شیوع بیماری به نحوی سهل‌تر گرفت اما آزمون‌های بین مقطعی و نهایی باشد قضیه فرق می‌کند. مرحله گذر از دبستان به متوسطه، از متوسطه اول به متوسطه دوم یا دوازدهم، دیگر چاره‌ای نیست که نظارت را بیشتر کنند و بی‌تردید اگر غیرحضوری باشد، اعتبار آزمون پایین می‌آید. حالا باید بین سلامت افراد و بی‌اعتباری آزمون انتخاب کنند.» اما این دوراهی هرقدر سخت هم باشد باز حفظ سلامت و جان باید در اولویت باشد. هیچ راهکار جایگزینی نیست که بشود این دو را به جای دو کفه ترازو، در کنار هم داشت؟ داوری می‌گوید: «الان سامانه‌هایی وجود دارد که امتحانات را حداقل به لحاظ زمانی محدود می‌کند و خود سامانه‌ هم آزمون‌ها را به ویژه اگر به صورت تستی باشند تصحیح و نتیجه را اعلام می‌کند. اما در مجموع راهکارهای دیگری هم هست. واقعا بهترین محک، نظر معلم است؛ یعنی به نمرات مستمر بهای بیشتری بدهند. اگر بگویند این دانش‌آموزی که یک سال معلم با او ارتباط داشته، الان اگر امتحان ندهد هر معلمی می‌تواند بگوید در درس خودش به او چه نمره‌ای می‌داده؛ این نظر اعتبارش از هر آزمونی بالاتر است. با این اوضاع کرونا اگر آزمون‌ها حضوری باشد موضوع فقط رفت و آمد خود دانش‌آموز نیست، والدین، معلمان و مراقبین و راننده‌ها و سرویس‌ها هم هست. من آمار دقیق ندارم اما اگر از ۱۵ میلیون دانش‌آموز، ۲۰ درصدشان هم در پایه نهم و دوازدهم باشند یعنی ۳ میلیون نفر که حداقل برای ۱۰ درس باید به جلسه امتحان بروند. حساب کنید ببینید چه تحرکی در کشور ایجاد می‌شود. حالا به این آمار باید والدین، معلمان، رانندگان و کادر مدارس را هم افزود.»/آرمان ملی