به گزارش بخش اجتماعی سایت خبرمهم، سال‌هاست که چهارشنبه سوری در کشور ما از شکل یک جشن سنتی خارج شده است و به خود حالت خشونت‌زا گرفته است. تعداد مصدومان سالیانه این جشن در کشور ما بسیار بالا است. امسال با توجه به تعطیلی مدارس این ترس وجود دارد که دانش آموزان از مخاطرات این جشن آگاه نشوند و خطرات بیشتری آن‌ها را تهدید کند. ما در این نوشته از کارشناسان درباره چگونگی جایگزینی این نوع آموزش‌ها سوال کرده‌ایم.
چهارشنبه سوری
چهارشنبه‌سوری یکی از جشن‌های ایرانی است که از غروب آخرین سه‌شنبه ماه اسفند، تا پس از نیمه‌شب آخرین چهارشنبه سال، برگزار میشود و برافروختن و پریدن از روی آتش مشخصه اصلی آن است. این جشن، نخستین جشن از مجموعه جشن‌ها و مناسبت‌های نوروزی است که با برافروختن آتش و برخی رفتارهای نمادین دیگر، به‌صورت جمعی در فضای باز برگزار میشود. برخی از پژوهشگران، واژه‌ی «سور» در ترکیب «چهارشنبه‌سوری» را به معنای «جشن» می‌دانند، در حالی که برخی دیگر از پژوهشگران واژه‌ی «سور» را شکل دیگری از واژه‌ی «سُرخ» می‌دانند و آن را برگرفته از سرخی آتش و به عنوان نمادی از سرخی چهره و سلامتی فرد به حساب می‌آورند.
> آمار حوادث چهارشنبه سوری از ابتدای اسفندسید مهرسروش، سخنگوی کمیته چهارشنبه آخر سال اورژانس تهران اظهار کرد: «از حدود دو ماه گذشته یکسری اقدامات مرتبط با چهارشنبه آخر سال را آغاز کردیم.» او با بیان اینکه ٣٩ درصد از مصدومان سال گذشته در میانگین سنی ۶ تا ١٨ سال بودند، گفت: «کلاس‌های درسی این افراد به صورت مجازی برگزار میشود، براین اساس طی هماهنگی با آموزش و پرورش شهر تهران و شهرستان‌های تهران، محتوای آموزشی، بنر و… را برای بارگزاری در سامانه‌های شاد فرستادیم. برای مساجد، شهرداری‌ها و ارگان‌های مختلف نیز محتوای تولید شده فرستاده شد که در سامانه‌های مجازی نیز بارگزاری شود.» سخنگوی کمیته چهارشنبه آخر سال اورژانس تهران ادامه داد: «با وجود اینکه سال گذشته به خاطر مبحث کرونا آمار مصدومان کاهش یافت، اما متاسفانه آمار نقص عضو و فوتی‌ها نسبت به سال ۹۷ افزایش یافته بود. از ابتدای اسفند در تهران هفت ماموریت مرتبط با چهارشنبه آخر سال داشتیم که حدودا ١١ نفر طی آن مصدوم شدند. از این تعداد ٩ نفر به بیمارستان منتقل و دو نفر در محل درمان شدند. همه این ١١ نفر مرد بودند و بیشتر این افراد دچار تروما یا سوختگی شدند. تولید محتوا و انتشار مطالب آموزنده در آگاه سازی شهروندان اهمیت زیادی دارد و رسانه‌های دیداری و شنیداری باید هشدارهای ایمنی درباره حوادث ناگوار چهارشنبه سوری را به اطلاع خانواده‌ها برسانند تا شاهد کاهش حوادث در این ایام باشیم.» نماینده سازمان آموزش‌های شهروندی نیز در این نشست درباره همکاری و مشارکت در این حوزه گفت: «ما در سامانه دانش آموزی شاد نیز با برگزاری کارگاه‌های آموزشی در پیام رسان‌های مختلف مانند تلگرام، واتساپ و حتی صفحه اختصاصی در اینستاگرام برای آموزش‌های شهروندی اقداماتی انجام دادیم و آمادگی داریم این کار را ادامه دهیم. در موضوع چهارشنبه سوری همه هنر ما باید مبتنی بر پیشگیری باشد و طرح شبکه آموزش در این راستا درست و دقیق عمل می‌کند. ما تمام توان خود را در حراست کل شهرداری تهران برای تعامل و هماهنگی مستقیم با سازمان و ارگان‌ها به کار می‌بندیم و دست آتش نشانی تهران را برای این اقدام به گرمی می‌فشاریم و سالی پر از شادی و سلامتی برای هموطنان آرزومندیم.»
افزایش کشفیات مواد محترقه
سرهنگ نادر مرادی معاون نظارت بر اماکن عمومی پلیس پایتخت، درباره کشفیات مواد محترقه با نزدیک شدن به چهارشنبه سوری، اظهار کرد: «با توجه به اینکه به روزهای پایانی سال و چهارشنبه سوری نزدیک می‌شویم کشفیات مواد محترقه افزایش پیدا کرده است.» معاون نظارت بر اماکن عمومی پلیس پایتخت با اشاره به اینکه هفته گذشته ۵ تا ۶ خودروی نیسان حاوی مواد محترقه را که قرار بود به دست واحد‌های صنفی برسد، کشف کردیم، افزود: «بیش از ۸۵ هزار عدد مواد محترقه در دو هفته اخیر کشف شده است که ۸۰۰ نوع مواد محترقه را شامل می‌شد.» وی با بیان اینکه مواد محترقه را در منازل افراد هم کشف کردیم، گفت: «به موجب قانون هر عاملی که باعث اخلال در نظم و آرامش شود، جرم است و مقام قضایی بین ۷ ماه تا یک سال مجازات را برای این افراد تعیین کرده و بعد از کشفیات برای افراد پرونده قضایی تشکیل میشود.»
لزوم آموزش‌ها و توصیه‌های مجازی توسط معلمان
در این خصوص محمدرضا نیک نژاد کارشناس آموزشی گفت: «در مدارس آموزش درباره مسئله چهارشنبه سوری به صورت مدون وجود نداشت زیرا مدارس اتفاقا محل رویارویی لشکر بچه‌ها بود و از یکدیگر این شیطنت‌ها را یاد می‌گرفتند. ولی در مدرسه به دلیل نظم و انضباطی که در آن جا حکم فرماست، یک خود کنترلی و دگر کنترلی در بچه‌ها ایجاد می‌شد. در سوی دیگر در آن زمان بچه‌ها بخش زیادی از وقت خود در روزهای پایانی سال را در مدرسه می‌گذراندند. اما الان این بار به دوش خانواده‌ها افتاده است، گرچه در بسیاری از خانواده‌ها به دلیل شیوع کرونا به بچه‌ها اجازه شرکت در چهارشنبه سوری داده نمی‌شود. طبیعتا در این زمینه اگر آموزش و پرورش کارایی داشته است الان و در این شرایط این کارایی وجود ندارد. فقط در ارتباطات مجازی می‌توان بخشی از این آموزش‌ها را منتقل کرد. مثلا فرزند من که دبستانی است از معلم خود حرف شنوی دارد و ارتباط با معلم برایش بسیار حساس است و برداشت معلم نسبت به دانش آموز یک نوع کنترل کنندگی است. در حالت کلی آموزش و پرورش می‌تواند در این زمینه بخشنامه‌ای ارسال کند و به مدارس گوشزد کند که به معلمان بگویند این آموزش‌ها و توصیه‌ها به شکل مجازی به دانش آموزان منتقل شود. در مثلث رسانه و خانواده و مدرسه، مدرسه همچنان می‌تواند کارآیی خود را داشته باشد.»
نقش رسانه‌ها و خانواده‌ها در آموزش
در ادامه مجید ابهری آسیب شناس در این باره گفت: «متاسفانه در این باره در مدارس آموزش مدونی به دانش آموزان داده نمی‌شد اما بعضی از معلمان خطرات ناشی از استفاده از این گونه اقلام را به دانش آموزان گوشزد می‌کردند. امسال با تعطیلی مدارس و عدم حضور دانش آموزان در مدرسه خطرات دیگری نیز فرزندان جامعه را تهدید می‌نماید که باید خانواده‌ها با هشیاری کامل فرزندان خود را کنترل نمایند. همچنین با این شرایط می‌توان از آموزش آنلاین هم برای انتقال هشدارها به دانش آموزان استفاده کرد. هرسال با نزدیک شدن آخرین چهارشنبه سال، اضطراب و نگرانی بر خانواده‌ها حاکم میشود چراکه با نزدیک شدن این روز مردم نگران فرزندان و جوانان خود و دیگران هستند. چهارشنبه آخر سال که بر اساس باورهای سنتی و فرهنگی دارای مراسم و آیین‌های خاصی بوده و صدها سال به آن‌ها عمل می‌شده است، در چند سال اخیر شهرها را تبدیل به میدان جنگ و چهارشنبه سوری را به چهارشنبه سوزی تبدیل کرده است. آمار تلفات و صدمات انسانی از نابینا شدن چشم، قطع عضو و سوختگی‌های مفصل و مختصر باعث گردیده که از چهارشنبه آخر سال تا پایان هفته مردم نگران باشند. اخیرا نیز برخی از وسایل آتش افروزی غیر استاندارد از کشورهای دیگر وارد شده‌اند و با صداهای مهیبی که دارند انسان را به یاد جبهه‌های جنگ می‌اندازند. بعضی از نوجوانان و جوانان حتی به این اقلام نیز اکتفا نکرده و خود اقدام به ساخت برخی از این وسایل می‌کنند. سالمندان، بیماران عصبی و همچنین نوزادان دچار گرفتاری‌های فیزیکی، عصبی و روانی می‌شوند. زنان باردار به خاطر ناگهانی بودن این صداها گاه بالاجبار فرزند خود را از دست می‌دهند. چرا باید اجازه بدهیم چنین اقلامی در بازار عرضه گردد؟ هر ساله نیروهای انتظامی با تلاش گسترده تعداد قابل توجهی از این اقلام را کشف و ضبط می‌کنند اما باز این اقلام تمام نمی‌شوند. علت این است که تا وقتی تقاضا وجود داشته باشد برای ارضای تقاضا، عرضه نیز به وجود می‌آید. بهترین راه این است که رسانه‌ها با ارائه آموزش‌های لازم به خانوداه‌ها و نوجوانان و جوانان جایگزین دیگر آموزش‌ها در این شرایط شوند. صدا و سیما نیز باید صحنه‌های واقعی این صدمات را به افراد نشان دهد تا عاقبت این نوع از اقدامات را ببینند. امیدواریم امسال با توجه به گستردگی بیماری کرونا در جامعه و همچنین خطرات گفته شده، خانواده‌ها و نوجوانان و جوانان با رعایت دستورالعمل‌های ایمنی چهارشنبه بی‌خطر و شادی را سپری کنند تا با سلامت کامل به استقبال سال جدید بروند.»/آفتاب یزد
