به گزارش بخش اجتماعی سایت خبرمهم، هوای تهران و چند کلانشهر دیگر مانند تبریز، اصفهان و اهواز در وضعیت بحرانی و قرمز قرار گرفته است. با وجود اینکه خبری از باد و باران نیست، در چهار روز گذشته سطح هوای پایتخت (مخصوصا در ورامین، پاکدشت و شهریار) برای همه گروهها ناسالم است و به نوعی نفس کشیدن را برای مردم سخت کرده است. تشدید آلودگی هوا در حالی است که در هفتههای اخیر محدودیتهای تردد برای مهار شیوع کرونا وضع شده بود. وزارت بهداشت از شهروندان، مخصوصا گروههای حساس مانند بیماران قلبی، ریوی، یا مبتلا به آسم، زنان باردار و سالمندان خواسته است که در خانه بمانند. مطابق گزارشها شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، پایتخت در سال جاری خورشیدی تنها ۱۵ روز هوای پاک داشته و در ۸۷ روز هوا برای گروههای حساس ناسالم، چهار روز ناسالم برای عموم و باقی روزها قابل قبول یا سالم بوده است.
پیشبینی ۵ روز آینده
طبق دستورالعمل مشترک کمیتههای اضطرار آلودگی هوا در کلانشهرهای کشور، در پی رسیدن شاخص به عدد ۱۵۰ و بالاتر و پیشبینی پایداری آلودگی، باید شهرها تعطیل شوند. اصفهان در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه با توجه به این بند دستورالعمل تعطیل شد و هوای این شهر از شاخص ۱۷۶ و شرایط ناسالم برای همه پا فراتر نگذاشت. در تهران اما روز چهارشنبه و پنجشنبه شاخص عدد ۱۶۷ بود، ولی در ترافیک عصرگاهی در برخی مناطق شاخص از عدد ۲۰۰ هم فراتر رفت. با این حال روز جمعه (۱۲ دیماه) شاخص کیفیت هوا در پایتخت ۱۵۴ بود. اما این شرایط در آغاز هفته جاری نیز ادامه خواهد داشت و حتی تشدید نیز خواهد شد. تهران از ابتدای سال همزمان با شیوع کرونا ۱۵ روز هوای پاک، ۱۸۱ روز هوای قابل قبول، ۸۷ روز هوای ناسالم برای گروههای حساس جامعه و ۴ روز هوای ناسالم برای همه افراد داشته است. حسن خلیل آبادی، عضو شورای شهر تهران با اشاره به سیر صعودی آلودگی هوای تهران در ۲ روز آینده در صفحه شخصی خود در توئیتر درباره آلودگی هوا در پایتخت اظهار کرد: سیر صعودی آلودگی هوا از هفته گذشته تاکنون شیب زیادی داشته و هشدار دادهاند که شنبه و یکشنبه روزهای آلودهتری خواهد بود. همچنین مدیرکل پیشبینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی از تداوم آلودگی هوا در شهرهای صنعتی و پرجمعیت کشور تا پنج روز آینده خبر داد. صادق ضیاییان گفته است که «باتوجه به پایداری و سکون نسبی جو طی پنج روز آینده، به ویژه از جمعه (۱۲ دی) تا یکشنبه (۱۴ دی) هوای شهرهای صنعتی و پرجمعیت کشور از جمله تهران، اصفهان، کرج، قم، اراک، قزوین، تبریز و مشهد غبارآلود خواهد بود. از بعد ازظهر روز یکشنبه (۱۳ دی) و طی روز دوشنبه (۱۴ دی) با شمالی جریانات هوا روی دریای خزر، در استانهای گیلان، مازندران و گلستان بارش پراکنده همراه با کاهش نسبی دما دور از انتظار نیست.
همچنان مازوت میسوزد؟
یکی از مهمترین چالشها در عرصه کیفیت هوا مربوط به مصرفکنندگان صنعتی مازوت است. برای دریافتن حجم آلایندگی نیروگاهها و کارخانههایی که مازوت میسوزانند، به این مقایسه ساده توجه کنید. یک کامیون وقتی به معاینه فنی مراجعه میکند، هیچ ملاک مشخصی برای تست آلایندگی ندارد و باید فقط دود خروجی آن کدر نباشد. این کدر بودن مربوط به ذرات کربن سیاه است که بسیار مهلک و سمی هستند و اهمیت کاهش آنها در محیطزیست شهری، ۴۰۰برابر آلایندههای سواری است. از طرفی گازوئیل همان نفتگاز است که در ستون تقطیر نفت خام بالاتر از نفت کوره و قیر قرار دارد. در عین حال مازوتی که نیروگاهها میسوزانند هزار برابر، کربن سیاه بیشتری در خود دارد و سوخت سنگینتر و مهلکتری محسوب میشود. در چنین شرایطی خروجیهای نیروگاهی و کارخانهای تا هزار برابر یک کامیون حجم خروجی دودکشی دارند و این یعنی نیروگاههای مازوتسوز، بهاندازه هزاران کامیون، آلاینده جوی در هوا پراکنده میکنند و وقتی دودکش آنها طی ساعات مستمر روشن باشد، روزگار هوا سیاه و سیاهتر میشود. مدیرکل پایش محیطزیست استان تهران پیشتر به خبر داده بود که در تهران مازوتسوزی صورت نمیگیرد، اما روز چهارشنبه به ایسنا گفت: ۱۱واحد متخلف تهران در هفته جاری پلمب شدهاند و برخوردهای قانونی با واحدهای آلاینده ادامه دارد. دکتر عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، استفاده از سوخت مازوت یا نفت کوره در نیروگاهها را دلیل آلودگی عنوان کرده است، همزمان عیسی کلانتری رئیس سازمان محیط زیست نیز گفته: «ما نمیتوانیم به صرف اینکه برق میخواهیم تولید کنیم و گاز نداریم، مازوت دهیم و هوای شهر را به این روز بیندازیم.» با این وجود مقامهای شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی، وزارت نیرو و چند نیروگاه استفاده از سوخت مازوت را تکذیب کردهاند. در این شرایط پیروز حناچی، شهردار تهران هم خواهان توقف استفاده از سوختهای غیراستاندارد شده است. شهردار تهران از مردم و مسئولان خواست با عضویت در پویش کاهش مصرف سوختهای غیراستاندارد به بهبود وضعیت هوای کلانشهرها کمک کنند، حناچی در صفحه توئیتر خود نوشت: «طبق نظر کارشناسان کاهش یک درجهای دمای منازل، مصرف گاز خانگی را به میزان ۱۰ درصد کاهش میدهد.»/آرمان ملی