به گزارش بخش اجتماعی سایت خبرمهم، در پی تماس برخی از بیماران در خصوص کمبود آمپول دیازپام ما برای بررسی این موضوع به سراغ داروخانه‌ها رفتیم و وضعیت موجودی این دارو در داروخانه‌ها را جویا شدیم. بیماری به ما گفت: « من برای تشنج کنترل نشده خود نیاز به تزریق این آمپول دارم و در اوضاع بیماری کرونا مراجعه به بیمارستان‌ها سخت شده است اما این روزها من با نسخه پزشک در برخی از داروخانه‌ها نمی‌توانم این دارو را پیدا کنم و حتی با نسخه هم تنها یک عدد از این دارو را می‌دهند.»
موارد مصرف دیازپام
دیازپام (به انگلیسی: Diazepam) (با نام تجاری والیوم (Valium)) داروی مسکن و خواب‌آوری است که برای تسکین اضطراب، اختلالات خواب و اختلالات هراس تجویز میشود. این دارو همچنین به‌عنوان ضدتشنج و شل‌کننده ماهیچه اسکلتی، درمان انقباض عضلانی و تشنج (تب و تشنج در کودکان یا حمله صرع) نیز استفاده میشود. این دارو برای اضطراب، سندرم قطع مصرف الکل، اختلالات تشنجی، درمان اضافه صرع میوکلونیک، درمان وحشت و ترس بیش از حد، درمان کمکی برای اندوسکوپی، اسپاسم عضلات اسکلتی، سردرد، تکانهای غیرارادی یا لرزش و برای درمان بی‌خوابی ناشی از سم زدایی مواد افیونی در افراد بستری به صورت عضلانی توصیه میشود. در کوتاه مدت برای درمان‌اضطراب و بی‌خوابی، و به عنوان داروی کمکی در درمان علائم حاد قطع مصرف‌داروها، حمله مداوم صرعی و تشنجات ناشی از تب و مسمومیت‌ها، گرفتگی عضلات اسکلتی، مصرف قبل از جراحی (به‌عنوان داروی پیش بیهوشی) به‌کار می‌رود. در سال۲۰۲۰، ایالات متحده آن را به عنوان یک اسپری بینی برای قطع فعالیت تشنج در افراد مبتلا به صرع تصویب کرد. دیازپام داروی منتخب برای درمان وابستگی بنزودیازپین به علت نیمه عمر طولانی آن است که باعث کاهش آسان‌تر دوز میشود. سایر موارد مصرف عبارتند از: درمان علائم عصبی مرتبط با سرگیجه، درمان کزاز به همراه سایر اقدامات درمانی فشرده، درمان کمکی در فلج عضلانی اسپاستیک (پاراپلژی / تتراپلژی) ناشی از منشا مغزی یا نخاعی شرایطی مانند سکته مغزی، اسکلروز متعدد، یا صدمه به نخاع (درمان طولانی مدت با دیگر انجام خدمات توانبخشی همراه)، درمان تسکین‌دهنده سندرم درد سفت، درمان عوارض ناشی از یک بحران مصرف توهم‌زا و مصرف بیش از حد محرک و روان پریشی و پیشگیری از سمیت اکسیژن در طی درمان با اکسیژن هایپر بریک.
این دارو می‌تواند از طریق دهان گرفته شود، داخل روده وارد شود، به عضله تزریق شود، به داخل ورید تزریق شود یا به عنوان اسپری بینی استفاده شود. هنگامی که به رگ وارد شود، اثرات در یک تا پنج دقیقه شروع میشود و تا یک ساعت ادامه می‌یابد. از طریق دهان، اثرات بعد از ۱۵ تا ۶۰ دقیقه شروع میشود. مکانیسم
آرام بخشی آن به‌طور دقیق مشخص نیست و به نظر می‌رسد بر روی GABA در مغز تاثیر دارد. فعالیت تشنجی را با تاثیر بر قشر حرکتی مخ سرکوب می‌کند. دیازپام بسته به شرایط متفاوت و در افراد متفاوت با مقادیر متفاوتی تجویز میشود.
جایگزین کردن قرص به جای آمپول
طی بررسی‌هایی که انجام دادیم متوجه شدیم زمان زیادی است که این دارو در داروخانه‌ها توزیع نمی‌شود. تعداد زیادی از داروخانه‌ها به ما گفتند که این دارو موجود نیست و برخی اعلام کردند با وجود نسخه تنها می‌توانند یک عدد از این دارو را در اختیار بیماران قرار دهند. مسئول داروخانه‌ای به آفتاب یزد گفت: « حدود یک سال است که این دارو به داروخانه ما توزیع نشده است و الان موجودی نداریم ولی قرص دیازپام موجود است که بیماران با تجویز پزشک معالج خود می‌توانند این دارو را جایگزین
کنند. »
چون این دارو برای بیمارانی با وضعیت خاص و خطرناک تجویز میشود و چندی است که کمبود داروها زیاد شده است ما به سراغ اعضای سازمان غذا و دارو رفتیم تا کمبود این دارو را بررسی کنیم.اما کسی از اعضای این سازمان پاسخگو نبود.بدین ترتیب به سراغ نمایندگان عضو کمیسیون بهداشت مجلس رفتیم. دکتر شهریاری نماینده زاهدان در مجلس و عضو کمیسیون بهداشت پارلمان به آفتاب یزد گفت: « من تاکنون گزارشی مبنی بر کمبود این دارو در کشور دریافت نکرده‌ام و بعید است که بیماران برای دسترسی به این دارو با مشکل مواجه شوند. »
این آمپول برای مریض سرپایی کاربردی ندارد
از سوی دیگر دکتر کیانوش جهانپور،رئیس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت در خصوص این موضوع گفت: « این دارو اصلا دارویی نیست که به تعداد زیاد بتواند در دسترس مردم قرار بگیرد و بیماران با تعداد بالا آن را از داروخانه‌ها دریافت کنند.در واقع این آمپول برای مریض سرپایی کاربردی ندارد چون این آمپول یک داروی بیمارستانی است که عمدتا در اورژانس استفاده میشود. آمپول دیازپام در اورژانس بیمارستان‌ها توزیع میشود و در سطح گسترده در داروخانه‌ها توزیع نمی‌شود زیرا بیماران سرپایی قرص دیازپام را استفاده می‌کنند که در داروخانه‌ها موجود است. آمپول دیازپام در موارد خاص با کاربرد مشخص در بیمارستان‌ها استفاده میشود. کسی که تشنج کنترل نشده هم دارد هر روز به این آمپول احتیاجی ندارد چون نمی‌شود این دارو حتی در صورت تشنج در خانه به بیمار تزریق شود. با تمام این توضیخات هیچ کمبودی درباره این دارو در کشور ما وجود ندارد. »
قرص دیازپام را هم به سختی تجویز می‌کنیم
برای بررسی ابعاد پزشکی موضوع با دکتر محمدعلی حرازی متخصص روانپزشکی نیز به گفتگو پرداختیم. وی به آفتاب یزد گفت: « این آمپول در موارد خیلی معدودی تجویز میشود و جایگزین‌های زیادی هم دارد. ما حتی قرص دیازپام را هم به سختی تجویز می‌کنیم و نیازی نیست این دارو به صورت گسترده در دسترس عموم قرار بگیرد. در بی‌قراری‌های شدید در بیمارستان‌ها به میزان خیلی کم این دارو به افراد تزریق میشود و فرد خودش نمی‌تواند و نباید این دارو را تهیه و استفاده کند. »
با این توضیحات و بررسی‌هایی که ما انجام دادیم به نظر می‌رسد در مورد آمپول دیازپام کمبودی وجود ندارد بلکه عرضه محدود این دارو به دلیل در نظر گرفتن یک سیاست پیشگیری وضعی به منظور سخت کردن دسترسی کسانی است که از آن برای مصارف سوء، استفاده می‌کنند./آفتاب یزد
