پس از یک هفته مذاکرات پرتنش برای احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ ایران، مقامات مجبور شدند گفتگوها را در روز جمعه متوقف کنند و سؤالات کلیدی در مورد اینکه آیا این توافق هنوز هم قابل نجات است یا نه باقی مانده است.
به گزارش بخش سیاسی سایت خبرمهم، در ادامه این مطلب آمده است: مذاکره کنندگان بر سر مسائل مهم از جمله تحریم های ایالات متحده و موضع تند دولت رئیسی با هم درگیر شدند. مقامات غربی تهران را متهم می کنند که از سازش های قبلی خود چشم پوشی کرده و تغییرات غیرقابل قبولی را در توافق پیشنهاد می کند و همزمان برنامه هسته ای خود را پیش می برد. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، گفت: به نظر نمی رسد ایران در حال حاضر در مورد انجام کارهای لازم برای بازگشت به تعهدات جدی باشد، به همین دلیل است که ما این دور از مذاکرات را در وین به پایان رساندیم. ما بررسی خواهیم کرد که آیا ایران علاقه ای به تعامل جدی دارد یا خیر.
در حالی که انتظار می رود مذاکرات اواخر این هفته از سر گرفته شود، مقامات اکنون در تلاش هستند تا مسیر جدیدی را پیش ببرند، اما چالش های زیادی سر راه آنها قرار دارد.
نکاتی که باید مدنظر داشت این است که تهران اصرار دارد واشنگتن ابتدا باید همه تحریم‌ها، از جمله تحریم‌های غیرمرتبط با برنامه هسته‌ای‌اش را لغو کند. این کشور همچنین می‌خواهد سرمایه‌گذاری‌هایی را که در پروژه‌های هسته‌ای انجام داده است، حفظ کند و ایالات متحده تضمین کند که دیگر توافق را رها نخواهد کرد.
اما مذاکره کنندگان اروپایی می گویند که این الزامات با شرایط قرارداد اصلی سازگار نیست. دیپلمات‌های بریتانیا، فرانسه و آلمان در بیانیه‌ای مشترک گفتند: ایران تقریباً تمام سازش‌های دشواری را که در ماه‌ها مذاکرات سخت ایجاد شده بود، زیر پا گذاشته و خواستار تغییرات اساسی در متن توافق است.
حال این سوال پیش می آید که مراحل بعدی چیست؟ در حال حاضر، مقامات خود را برای بدترین شرایط آماده می کنند. به گفته یک مقام ارشد وزارت امور خارجه، واشنگتن اکنون در حال آماده شدن برای دنیایی است که در آن امکانی برای بازگشت به توافق وجود ندارد. اگر توافق نهایی حاصل نشود، مقامات آمریکایی برای افزایش تحریم ها یا متوسل شدن به ابزارهای دیپلماتیک دیگر، از جمله منزوی کردن رژیم ایران آماده می شوند. البته به زعم برخی، حتی اگر واشنگتن نتواند تضمینی برای حفظ توافق توسط دولت های آینده ارائه کند، راه های دیگری برای پر کردن شکاف موجود وجود دارد.
گزینه دیگری نیز وجود دارد که آن هم توافق هسته ای جزئی است. مقامات غربی پیشنهاد کاهش جزئی تحریم‌ها را در ازای کاهش پروژه‌های هسته‌ای ایران، شبیه به توافقی که در سال ۲۰۱۳ منعقد شد، ارزیابی کرده‌اند. اما مذاکره‌کنندگان ایرانی چنین ایده‌ای را رد کرده‌اند و اسرائیل هشدار داده است که چنین توافقی تنها به تهران در مقابل باج خواهی های هسته ای اش پاداش خواهد داد.
با توقف مذاکرات، ناامیدی در حال افزایش است. بلینکن گفت: آنچه ایران نمی‌تواند انجام دهد، این است که وضعیت موجود در برنامه هسته‌ای خود را حفظ کند و در عین حال مذاکرات را طولانی کند. این اتفاق نخواهد افتاد. /انتخاب
