به‌دنبال تغییر دولت در جمهوری اسلامی ایران و به تبع آن، تغییرات به‌وجود آمده در سیاست خارجه کشورمان و انتخاب حسین امیرعبداللهیان به‌عنوان وزیر امور خارجه، نگاه غربی‌ها به‌طور جدی بر توافق هسته‌ای با ایران و ادامه مذاکرات احیای برجام متمرکز شده است.
به گزارش بخش سیاسی سایت خبرمهم، وزیر امور خارجه کشورمان بارها در جواب رسانه‌های داخلی و خارجی درباره زمان ازسرگیری مذاکرات احیای برجام از عبارت «به‌زودی» استفاده کرده است؛ زمانی که می‌تواند به معنای بررسی همه‌جانبه رفتار غربی‌ها در تعامل با مذاکرات احیای برجام در دولت گذشته باشد و حتی می‌تواند این فرصت را به غربی‌ها بدهد تا در زمینه رفتار دوگانه خود با ایران بیشتر فکر کنند و در نحوه تعامل خود ایران و آمریکا بر سر توافق هسته‌ای تجدیدنظر کنند.
مذاکرات وین به‌محض پایان فرایند مرور گفت‌وگوهای انجام شده آغاز خواهد شد
سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه روز دوشنبه در نشست خبری خود درباره تفسیر از «به‌زودی» گفت: منظور امیرعبداللهیان از اینکه مذاکرات وین به‌زودی انجام میشود، این است که به‌محض پایان فرایند مرور گفت‌وگوهای انجام شده در وین گفت‌وگوها آغاز خواهد شد.
وی تصریح کرد: دولت جدید دو فرایند یا دو پروسه موجود را در ارتباط با این موضوع آغاز کرده است که پروسه نخست، اصل مذاکرات وین بود که رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه اعلام کردند قطعاً گفت‌وگوهای وین انجام میشود. فرایند دوم بررسی آغاز شده است و شبانه‌روز و بدون وقفه ادامه دارد، در سطوح مختلف کارشناسی و تصمیم‌گیری میشود که آن بررسی ۶ دور مذاکرات قبلی برگزار شده در وین است. وقتی این بررسی و مرور تمام شود ما حتی یک ساعت وقت را نیز تلف نمی‌کنیم و زمان مذاکرات جدید را مشخص می‌کنیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان اینکه بررسی‌ها ادامه دارد، گفت: فکر نمی‌کنم این بررسی‌ها به اندازه ۹۰ روزی که طول کشید دولت بایدن به مذاکرات وین بیاید به طول بیانجامد.
ترکیب جدید مذاکره‌کنندگان هسته‌ای
پس از آنکه ابهامات در زمینه تصمیم قطعی ایران برای ورود به مذاکرات احیای برجام رفع شد و جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد در مذاکرات احیای توافق هسته‌ای حضور می‌یابد، گمانه‌زنی‌ها به سمت ترکیب جدید مذاکره‌کنندگان هسته‌ای سوق پیدا کرد. به نظر می‌آید در ترکیب جدید علی باقری، معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان قرار است مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران باشد، مذاکراتی که به‌زودی در وین ازسر گرفته میشود.
خطیب زاده درباره ترکیب هیئت مذاکره‌کننده ایران گفت: این موضوع در حال بررسی است، طبیعتاً تغییراتی اعمال میشود که هنوز شکل آن نهایی نشده است و به محض نهایی شدن، اطلاع‌رسانی خواهد شد.
گمانه‌زنی‌ها درباره تغییرات عمیق در تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای زمانی آغاز شد که امیرعبداللهیان، باقری را جایگزین سیدعباس عراقچی، معاون سابق سیاسی وزارت امور خارجه کرد. باقری در زمان تصدی مسئولیت در شورای عالی امنیت ملی هم رده عراقچی در تیم هسته‌ای بود و مسئولیت مذاکرات کارشناسی با طرفها را برعهده داشت.
عراقچی در دورانی که سعید جلیلی مسئول شورای عالی امنیت ملی و مذاکرات هسته‌ای بود، به نمایندگی از وزارت امور خارجه از اعضای تیم مذاکرات بود و بعید نیست با توجه به یک دهه حضور در پرونده مذاکرات هسته‌ای ایران کماکان به‌عنوان عضو مذاکره‌کننده در تیم جدید نیز حضور داشته باشد؛ کما اینکه از بعد از روی کار آمدن دولت بایدن، چند دور مذاکره در وین برای بازگشت آمریکا به برجام انجام شده بود که عراقچی متولی این مذاکرات بود.
علاوه بر این، در زمان مذاکرات اخیر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی که در سفر به تهران انجام شد، حمیدرضا عسگری، عضو پیشین تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در زمان جلیلی حضور داشت که می‌تواند گمانه‌زنی‌ها درباره حضور احتمالی او در تیم جدید مذاکره‌کننده را تقویت کند.
اگر قرار باشد ترکیب تیم هسته‌ای در دوران قبل از محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه سابق کشورمان احیا شود، بعید نیست ابوالفضل ظهره وند، سفیر سابق ایران در ایتالیا نیز دوباره در میان اعضای هیئت مشاهده شود.
دستگاه دیپلماسی، سیاست خارجی و اقتصاد کشور را به مذاکرات و برجام محض گره نخواهد زد
هنوز مشخص نیست در دولت آیت‌الله رئیسی مسئولیت پرونده هسته‌ای با شورای عالی امنیت ملی خواهد بود یا وزارت امور خارجه؛ اما با عنایت به انتصاب علی باقری به‌عنوان معاون سیاسی وزیر امور خارجه، احتمال تداوم پیگیری پرونده هسته‌ای در وزارت امور خارجه وجود دارد.
با توجه به تغییرات احتمالی موجود، مشخص است دولت جدید به‌هیچ‌وجه قصد ندارد به هشت سال و پنج سال و نیم قبل و یک سال قبل بازگردد. ایران نمی‌خواهد پای میز مذاکراتی برود که ماحصل آن، نوشیدن قهوه در کنار غربی‌ها و دشمنان ایران است و درنهایت هر کس به پایتخت‌های خود برگردد و متن‌هایی تفاهم شود. اروپا باید نیت و اراده واقعی خود را برای احیای توافق هسته‌ای نشان دهد.
وزیر امور خارجه کشورمان پیش‌تر با بیان اینکه سیاست خارجی و اقتصاد کشور را به مذاکرات و برجام محض گره نخواهد زد، گفته بود: دولت برنامه توسعه اقتصادی دارد که به سرعت پیش می‌رود. اگر مذاکره به نتیجه مطلوب دست یافت، کاتالیزور برای طرح توسعه اقتصادی میشود؛ ولی اگر به دست‌اندازها و شیطنت‌های هشت سال گذشته برخورد کرد و طرف‌های مقابل نخواستند نیت و اراده واقعی خود را آن‌گونه که ادعا می‌کنند به منصه ظهور برسانند، کشور معطل میز مذاکره نخواهد بود.
