قره‌باغ و نقش دیپلماسی

به گزارش بخش سیاسی سایت خبرمهم، مناقشه قره‌باغ میان دو کشور جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان این روزها شدت گرفته و بنابر بیانیه وزارت دفاع آذربایجان تعدادی از سربازان این کشور، در درگیری‌های روزهای اخیر کشته و زخمی شده‌اند. جمهوری اسلامی ایران تنها کشوری است که با هر دو جمهوری استقلال‌یافته از شوروی سابق مرز مشترک دارد و به‌رغم اینکه گروه مینسک متشکل از امریکا، روسیه و تعدادی از کشورهای اروپایی مسوولیت برقراری آتش‌بس میان نیروهای نظامی دو کشور و همچنین نظارت و میانجی‌گری میان طرفین را برعهده دارد، این جمهوری اسلامی ایران بوده که تلاش کرده نقش مهم و تاثیرگذاری در پایان‌یافتن این مناقشه ایفا کند. امروزه نیز که این مناقشه شدت گرفته، ایران بر برقراری صلح، حفظ موقعیت و عدم درگیری تاکید کرده است.  در طول سالیان طولانی ایران کوشیده با اتخاذ مواضعی بی‌طرفانه و متعادل، نقش یک میانجی مثبت را ایفا کرده و در این مسیر هم جمهوری آذربایجان و هم جمهوری ارمنستان به نقش ایران احترام گذاشته‌اند. تفاوت مهم میان میانجی‌گری ایران و دیگر کشورها و گروه‌ها ازجمله گروه مینسک این است که ایران باتوجه به مرزهای مشترکی که با هر دو کشور دارد، اهتمام بیشتری بر برقراری آرامش و صلح میان دو طرف ورزیده و از همین رو باتوجه به این مساله استراتژیک و بسیار مهم توانسته اقدامات مثبتی را نیز صورت دهد. گذر زمان نیز باعث نشده مواضع ایران تغییر پیدا کند و جمهوری اسلامی همچنان معتقد است «حفظ آرامش»، «برقراری آتش‌بس» و «نشستن بر سر میز مذاکره و حل مساله از طریق گفت‌وگو» باید به عنوان اصلی‌ترین راهکارها به منظور دستیابی به صلحی پایدار مورد توجه قرار گیرد. در طول قریب به ۲۰ سال اخیر، نقش میانجی‌گری ایران با فراز و فرودهایی همراه بوده است…

 از تاثیرگذاری بسیار مثبت ایران در طول دوره ریاست‌جمهوری آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی گرفته تا بعدتر و تضعیف نقش ایران در پی اختلافات مرزی و برخی دخالت‌های خارجی، اما این فراز و فرودها باعث نشده که تغییری در مواضع اصولی ایران پدید آید. تنها راه‌حل مناقشه قره‌باغ گفت‌وگو و دیپلماسی است و دو کشور باید نسبت به ضرورت برقراری آتش‌بس و تلاش برای حل مساله از طرق دیپلماتیک آگاه باشند. در گذشته گفت‌وگوها و مذاکراتی میان طرفین شکل گرفته که تا حدی نیز مفید بوده و توانسته در راستای حفظ آرامش و عدم تبادل آتش موثر باشد. امروزه نیز باید از این تجربه استفاده شود و دو طرف بکوشند تا پشت میز مذاکره مسائل خود را حل کنند، چراکه درگیری نظامی و وارد آمدن تلفات به نفع هیچ کدام از دو کشور جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان نیست. تنش و درگیری نظامی در این منطقه تنها به نفع کشورهایی خواهد بود که به دنبال نفوذ و فروش اسلحه در قفقاز جنوبی هستند و در صورتی که باکو و ایروان اجازه دهند، این کشورها در راستای تشدید تنش نقش‌آفرینی داشته باشند، مطمئنا هر دو متضرر خواهند شد. در پی فروپاشی شوروی، جمهوری‌های تازه استقلال‌یافته و به‌خصوص دو کشور آذربایجان و ارمنستان درخصوص تعیین مرزهای خود دچار چالش شدند و تداوم این چالش‌ به تقابل نظامی میان دو کشور منجر شد. هر کدام از دو کشور براساس برخی سوابق تاریخی ادعاهایی پیرامون مالکیت این منطقه دارند اما باید توجه کرد، مساله تاریخ از نگاه حقوق بین‌الملل چندان مورد استفاده نیست و آنچه می‌تواند تعیین‌کننده باشد «مذاکره»، «مراجعه به آرای مردم منطقه» و همچنین «وضعیت مرزهای جغرافیایی» پیش از آغاز درگیری‌های نظامی است. به هر روی آذربایجان مدعی است قره‌باغ جزو این سرزمین بوده و مورد اشغال قرار گرفته است که باید مورد بررسی قرار گیرد. سیاست واحد ایران در هر مناقشه منطقه‌ای به‌ویژه در مرزهای خود این بوده که طرفین را به آرامش فرابخواند و بعد شرایطی را فراهم کند که از طریق مذاکره مساله حل شود. این ‌بار نیز تاکید جمهوری اسلامی ایران همین است که آذربایجان و ارمنستان به دور از تنش پشت میز مذاکره بنشینند و اختلافات خود را حل کنند./اعتماد

خروج از نسخه موبایل