به گزارش بخش فناوری سایت خبرهای فوری، کاربران که گمان می‌کردند قطعی اینترنت کوتاه‌مدت باشد؛ در چندروز اول صبر کردند تا شرایط به روال عادی برگردد. اینترنت اما وصل نشد و فقط اینترنت داخلی به صورت قطره‌چکانی وصل شد. با ادامه‌دارشدن این شرایط، کاربران بالاخره تصیم گرفتند نامهربانی با برخی برنامه‌های داخلی را کنار بگذارند و برای انجام امور روزمره خود به جای گوگل و تلگرام و واتساپ از جایگزین‌های داخلی استفاده کنند. نتیجه؟ این گزارش را بخوانید تا ببینید اوضاع ما از چه قرار بود.
* یک: پیام‌رسان‌های داخلی
*سروش: در زمانی که تلگرام فیلتر شده بود، مدیران پیام‌رسان سروش بارها و بارها عنوان کرده بودند که رقیب جدی برای تلگرام هستند و می‌توانند به جای این پیام‌رسان به فعالیت بپردازند. ما هم با توجه به سابقه‌ای که از صحبت‌های مدیران این پیام‌رسان داشتیم، در قدم اول خود را برای نصب این برنامه آماده کردیم. کافه‌بازار را باز کردیم و در قسمت جست‌وجو تایپ کردیم: «سروش».
نتیجه جست‌وجوی ما غیرقابل پیش‌بینی‌تر از آن چیزی بود که فکرش را می‌کردیم و این پیغام نمایش داده شد: «این برنامه به درخواست توسعه‌دهنده از حالت انتشار خارج شده است.» یعنی این برنامه که مدعی شده بود ظرفیت پشتیبانی از ۱۰میلیون کاربر را دارد، در حال حاضر با توجه به درخواست‌های زیاد کاربران از دسترس خارج شده و توانایی پشتیبانی را ندارد. فکر نمی‌کردیم در این حد غافلگیر شویم!
*بله: برای آنکه کارمان راه بیفتد تا بتوانیم یک عکس ساده برای دوستمان ارسال کنیم، به دیگر پیام‌رسان پرسروصدای داخلی آن‌روزها یعنی «بله» رو انداختیم. «بله» را بدون هیچ مشکلی دانلود کردیم و صفحه اصلی‌اش هم برایمان آمد اما فقط یک مشکل کوچک پیدا کردیم. از ساعت ۱۴ تا ساعت ۱۹ که در حال نگارش این گزارش بودیم، پیام‌رسان «بله» در حال اتصال به سرور بود! در آخر هم نتوانستیم از این نرم‌افزار بومی که قرار بود جای تلگرام را بگیرد، استفاده کنیم.
* گپ: با وجود آنکه کلافه شده بودیم، گفتیم تیر آخر را هم بزنیم و پیام‌رسان «گپ» را هم دانلود کنیم. این پیام‌رسان از همان قدم اول برای ما کلی سورپرایز به ارمغان داشت. در زمان ثبت‌نام اولیه که پیامک ورود برایمان ارسال میشود، دقیقا یک‌ساعت معطل بودیم! پیامک ارسال نمی‌شد. گزینه تماس را انتخاب کردیم که صدای گویا با ما تماس گرفت و کد ورود را اعلام کرد. کد ورود را زدیم اما ارتباط با سرور برقرار نمی‌شد.
حدود یک‌ساعت به تلاشمان ادامه دادیم تا اینکه بالاخره توانستیم وارد این پیام‌رسان وارد شویم. خوشحال و خندان از لیست مخاطبین، مخاطب خاص‌مان را انتخاب کردیم و برای او یک پیغام سلام فرستادیم. حدود یک ربع طول کشید تا پیغام ما فرستاده شود، یک ربع دیگر زمان برد تا مخاطب خاص ما آن را ببیند و یک ربع دیگر طول کشید تا جوابش به دست ما برسد! خدا را شکر!
*** چقدر خرج پیام‌رسان‌های داخلی شده؟
در یک‌سال گذشته پیام‌رسان‌های داخلی با حاشیه‌های زیادی رو‌به‌رو بوده‌اند و رقم‌های مختلفی از میزان بودجه‌ای که گرفته بودند، منتشر شده بود. آمار رسمی و تاییدشده می‌گوید، وزارت ارتباطات درمجموع حدود پنج‌میلیارد تومان به پیام‌رسان‌های داخلی در آن زمان کمک کرده بوده که البته آنها عقیده داشتند، کافی نیست. حتی رقمی منتشر شد که اگر درمجموع حدود ۳۰۰میلیارد تومان دیگر به این پیام‌رسان‌ها کمک شود، توانایی رقابت با تلگرام را خواهند شد.
* دو: موتور جست‌وجوی داخلی
* یوز: این موتور جست‌وجو، جزو اولین موتورهای جست‌وجو بود که قرار شد به جای گوگل عرضه اندام کند. در صفحه ویکی‌پدیای موتور جست‌وجوی «یوز» نوشته شده: «این جست‌وجوگر در بهمن ۱۳۹۳ با حضور وزیر ارتباطات ایران افتتاح شد. یوز برای پاسخ دهی به کاربران از هیچ موتور جست‌وجوی دیگری استفاده نمی‌کند. یوز تاکنون توانسته است بیش از پنج‌میلیارد صفحه را پوشش دهد و احاطه گسترده‌ای بر وب فارسی داشته باشد. یوز همچنین دارای خدمات جست‌وجوی خبر، وبلاگ و عکس است.
از تعداد صفحات قابل جست‌وجو می‌توان به چندین‌میلیارد صفحه خزش شده و از میان آنها یک میلیارد صفحه منحصر‌به‌فرد نمایه‌گذاری‌شده اشاره کرد که تعداد صفحات نمایه‌گذاری‌شده به صورت مداوم در حال افزایش است. این موتور با تلاش نیروی‌های متخصص داخلی و فارغ‌التحصیلان نخبه دانشگاه‌های کشور طراحی شده است. در حال حاضر محققانی از دانشگاه‌های شریف، تهران، امیرکبیر، شهید بهشتی، علم و صنعت، و تربیت مدرس در پروژه یوز فعالیت دارند.
سرورهای این موتور جست‌وجوگر در داخل کشور قرار دارد و این وبگاه یک نمونه عملیاتی و در حال فعالیت و ارتقا است.» با این پیشینه از سایت یوز، آدرس آن را تایپ کردیم. در بازه زمانی ۲۴ساعته، این سایت بالا نیامد. روز بعد دوباره این سایت را امتحان کردیم که این‌بار بالا آمد اما با جست‌وجوی هر واژه به کلی از دسترس خارج می‌شد!
* پارسی‌جو: این موتور جست‌وجو با سروصدای بیشتری آمد. در ویکی‌پدیای این موتور جست‌وجو آمده: «جست‌وجوگر ایرانی پارسی‌جو یک موتور جست‌وجوی مستقل فارسی است و به‌عنوان جست‌وجوگر بومی در کشور ایران فعالیت می‌کند. فاز تحقیقاتی این جست‌وجوگر در سال ۱۳۸۷ تکمیل و نسخه اول آن در سال ۱۳۸۹ با پوشش یک‌میلیون صفحه بر روی وب قرار گرفت. هم‌اکنون نسخه پنجم این موتور جست‌وجو با نمایه‌سازی بیش از یک‌و‌نیم‌میلیارد صفحه و ارائه بیش از ۱۵سرویس متنوع و کاربردی فعال است.»
این سایت با سختی زیادی بالا می‌آمد. در بسیاری از اوقات نصفه و نیمه، در بسیاری اوقات کلا بالا نیامد. در بخشی مواقع نیز با پیغام در حال به‌روزرسانی رو‌به‌رو شدیم. از انصاف البته دور نشویم. تقریبا سه‌بار توانستیم وارد این سایت شویم و کلیدواژه مورد نظرمان را جست‌وجو کردیم. نتایج جست‌وجو البته ربطی به کلیدواژه ما نداشت. مثلا کلمه «اسنپ» را سرچ کردیم که یکی از نتایج این جست‌وجو، صفحه ویکی‌پدیای «چراغ راهنمایی و رانندگی» بود!
*** چقدر خرج موتورهای جست‌وجوهای داخلی شده؟
در خبرها، آمارهای مختلفی از میزان هزینه‌کرد برای موتورهای جست‌وجوی داخلی آمده است؛ از سه‌میلیارد تومان تا ۵۲میلیارد تومان و حتی ۱۷۰میلیارد تومان. در سال ۱۳۹۶ علیرضا یاری، مدیر طرح جویشگر بومی با رد اخباری مبنی بر هزینه ۱۷۰میلیارد تومانی برای پروژه جویشگر بومی، اطلاعات مالی و پیشرفت زیرپروژه‌‌های این طرح ملی را تشریح کرد و گفت: «تاکنون حمایت مالی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از هریک از موتورهای جست‌وجوگر بومی پارسی‌جو و یوز کمتر از سه‌میلیارد تومان بوده است.
تاکنون برای موتور جست‌وجوگر بومی «پارسی‌جو» دومیلیارد تومان و برای موتور جست‌وجوگر بومی «یوز» سه‌میلیارد تومان هزینه شده است و در مجموع هزینه کلی برای ۴۰پروژه انجام شده و یا فعال در جویشگر بومی ۵۲میلیارد تومان بوده که نزدیک به ۵۰درصد آن در حوزه زیرساخت‌‌های پردازشی و پهنای باند است.»
* سه: ایمیل داخلی
* چاپار:وارد صفحه ثبت‌نام این ایمیل داخلی شدیم که متوجه شدیم داشتن اشتراک برای این ایمیل پولی است. درنتیجه خیلی آرام صحنه را ترک کردیم!
* ایران‌میل: انصافا سرویس ایمیل «ایران‌میل» از سایر تجربه‌هایمان بهتر و موفق‌تر بود. به‌راحتی ثبت‌نام کردیم و ایمیل خود را فرستادیم. فقط یک مشکل به وجود آمد. ایمیل فرستاده شده از طرف ما به بخش spam گیرنده رفت! /هفت صبح
