به گزارش بخش بین المللی سایت خبرمهم، در حالی که تنشها بین ایران و آمریکا افزایش مییابد و هر دو همزمان مشغول مبارزه با شیوع کرونا ویروس هستند، گزارشها حاکی از آن است که مقامات آمریکایی بین دو گزینه اقدام تلافیجویانه مستقیم علیه ایران و مجازاتهای محدودتر مردد هستند. با این حال یک استراتژی سوم وجود دارد که بخشهایی از دولت آمریکا برای دو سال در حال کار روی آن هستند، این استراتژی ضمن انداختن توپ جنگ به زمین ایران از خطرات موجود برای واشنگتن هم میکاهد. این طرح چیزی نیست جز تحریک و حمایت از ترکیه برای مقابله با ایران بهخصوص در شمال خاورمیانه! چنین مشارکتی ممکن است برای خیلیها در آمریکا غیرقابل تصور به نظر برسد. اجماع قابلتوجهای بین کنگره و کارشناسان سیاست خارجی وجود دارد مبنی بر اینکه آمریکا و ترکیه گرچه متحد هستند، اما این روزها اشتراکات سیاسی و ارزشی بسیار کمی با هم دارند. با این حال دولت ترامپ بدونتوجه به این مسائل به طور جدی به دنبال احیای روابط با ترکیه است. با این حال باید تحلیلها جدی گرفته شوند.
ایران؛ اولویت همیشگی ترامپ
تمایل به اولویت قرار دادن ایران بهعنوان بخشی از رویکرد خاورمیانهای ترامپ، حداقل در برخی اظهارات دولت او مشهود است. جان بولتون، مشاور امنیت ملی، در سپتامبر ۲۰۱۸ اعلام کرد: تا زمانی که ایران و گروههای شبهنظامیاش در منطقه فعال باشند ما آنجا را ترک نخواهیم کرد. این شرایط البته در ۲ ژانویه سال ۲۰۲۰ تغییر کرد. حمله هواپیماهای بدونسرنشین آمریکا که منجر به شهادت سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس و معمار اصلی استراتژی منطقهای ایران به همراه اعضای ارشد نیروهای بسیج مردمی عراق، شد، انتظارات در واشنگتن و تهران را تغییر داد. این حمله نشان داد ترامپ مایل به برخورد مستقیم با ایران برای عقب زدن آن هم هست. با وجود ترور سردار سلیمانی اما رویکرد ایران تغییر نکرد و ما در ماه مارس شاهد انجام یکسری عملیات علیه نیروهای آمریکایی در عراق بودیم، اکنون دولت ترامپ درصدد است تا چگونگی پاسخ متناسب به این حملات را تعیین کند.
معضل خروج از سوریه
خروج آمریکا از سوریه در اکتبر ۲۰۱۹ به نظر میرسد بر توان نظامی ایران و متحدانش بیفزاید. در بهترین حالت، این اقدام نشان دهنده کاهش اشتهای سیاسی برای تعهد نظامی آمریکا در خاورمیانه بود و در بدترین حالت هم نشان از کاهش همکاری با نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) داشت. با این وجود تصمیم برای کاهش حضور نظامی آمریکا در سوریه، صرفاً پایان دادن به یک مأموریت ضد تروریستی بیپایان علیه یک دشمن شکست خورده نبود. این تصمیم زمینه را برای دستیابی به رویکرد جدید در مقابل ایران فراهم میکند. رویکرد سرسختانهتر مثل ترور سلیمانی یا تحریک ترکیه برای مقابله با تهران میتواند نشانهای از روشی جدید برای مقابله با جمهوری اسلامی در منطقه باشد. خنثی کردن سیاستهای نفوذ ایران در دوران اوباما مستلزم کاهش همکاری آمریکا با نیرویی بود که یا مایل به ایستادن در مقابل پروژه امپراتوری ایران نبود، بنابراین رها کردن کردها و تکیه به دیگر گروهها نخستین اقدامی بود که میشد در راستای مقابله با ایران به کار گرفت. منتقدان دولت ترامپ در داخل و خارج ادعا میکنند که آمریکا به جای اینکه بر کردها تمرکز کرده و به داعش توجه کند، باید با ترکیه همکاری میکرد تا مقابل نفوذ منطقهای ایران بایستد. جفری در دسامبر ۲۰۱۸ گفت: ما میخواهیم با ترکیه همکاری کنیم. یک سال بعد، تصمیم خروج ترامپ به آمریکا فرصتی برای پیگیری چنین همکاریهایی داد. حتی وقتی اشتیاق در دولت ترامپ برای ایجاد یک استراتژی مشترک ضد ایرانی با ترکیه در حال ایجاد بود، به هیچ وجه مشخص نبود که آیا آنکارا توان ایستادگی در مقابل نفوذ ایران را دارد یا خیر. به نظر میرسد اردوغان نه توانایی نظامی و نه اصلا علاقهای به استراتژی مهار منطقهای علیه ایران دارد. این نیز در ماههای اخیر تغییر کرده است. /آرمان ملی