به گزارش بخش بین المللی سایت خبرهای فوری، در حالیکه قطع و محدودسازی اینترنت در ایران وارد چندمین روز خود شد، بسیاری از این گفته‌اند که احتمالا اینترنت تا چند روز آینده وصل میشود. برخی دیگر اما معتقدند که ممکن است زین پس اینترنت ایران به صورت اینترانت اداره شود؛ به این صورت که سرورهای خارجی تاحد زیادی از دسترسی خارج شده و تنها سرورهای داخلی کار کنند.
اما آیا چنین اتفاقی ممکن است؟ برخی معتقدند ایران می‌تواند مانند چین قدم در این راه بگذارد. در این مورد شاید تشبیه چین و ایران درست نباشد. در این گزارش سعی داریم شرایط اینترنت در چین را توضیح داده و تبیین کنیم چرا وضعیت ایران به هیچ وجه ربطی به ایران ندارد.
چین در مسیر دو قطبی سازی سایبری جهان
اینترنت از سال ۱۹۸۹ وارد چین شد. از آن به بعد مردم این کشور به سرعت وارد چرخه کاربری اینترنتی شدند تا آنجا که در سال ۲۰۰۸ یک تحقیق نشان داد که کشور سرخ آسیا بیشترین کاربر اینترنتی را در جهان دارد.
در حال حاضر بر اساس آمار سال ۲۰۱۸ تعداد کاربران اینترنت چین برابر با ۸۰۲ میلیون نفر است که در حدود ۷۸۸ میلیون نفر آنها از اینترنت موبایل استفاده می‌کنند. ضریب نفوذ اینترنت در چین در حدود ۶۰ درصد است که این نشان از قابلیت توسعه دسترسی بیشتر برای بازار بزرگ اینترنت چین نیز است
هر چند سانسور، فیلترینگ خارجی و محدود سازی اینترنتی در چین به شدت فعال است، اما این کشور در زمینه اینترنت بومی خود به قدری قدرتمند شده که برخی نظریه پردازان ارتباطات از دو قطبی شدن فضای سایبری جهان سخن می‌گویند.
اریک اشمیت مدیرعامل سابق گوگل و مدیر اجرایی شرکت آلفابت پیش بینی کرده است که “در دهه آینده شاهد دو اینترنت متمایز از هم خواهیم بود: یکی تحت هدایت آمریکا و دیگری تحت هدایت چین”.
اصل مهم نظام سیاست گذاری اینترنتی چین
سوال اینجا است که چین چگونه توانست با وجود بومی سازی اینترنت خود تا این حد در فضای سایبری پیشرفت کند؟ در ابتدا باید گفت که تیم‌های نظارتی و سانسور اینترنتی در چین به شدت فعال هستند. بیش از ۲ میلیون نفر، یعنی نیم میلیون نفر بیش از تعداد اعضا رسمی ارتش چین برای کنترل و نظارت بر شبکه‌های اجتماعی با دولت چین همکاری می‌کنند.
“فایروال بزرگ چین” که عظیم‌ترین سیستم سانسور آنلاین جهان است، فقط از نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای پیچیده و چندلایه تشکیل نشده؛ نیروی انسانی عظیمی هم اهداف حزب کمونیست چین در مواجهه با سرویس‌های آنلاین و شبکه‌های اجتماعی را به پیش می‌برد.
با این وجود چین از یک راه توانسته مخاطبان اینترنتی در کشور خود را حفظ کرده و علاوه بر عادی سازی امور تجاری و سیاسی کشور به یکی از قطبهای اقتصادی اینترنتی جهان تبدیل شود. روش دولت چین تمرکز بر روی برنامه‌های اینترنتی و معادل سازی کیفی با پلتفرم‌های جهانی قبل از آغاز محدودسازی است.
در حقیقت، چین قبل از قطع ارتباط با اینترنت جهانی شروع به تمرکز بر پلتفرم‌های سایبری جهان کرد. چین دارای ۴ پلتفرم و سرور اصلی اینترنتی است( CSTNET, ChinaNet, CERNET, CHINAGBN). این ۴ پلتفرم ظرفیت به شدت بالایی دارند تا جایی که می‌توانند بسیاری از شبکه‌های اجتماعی، وب سایتهای خبری، سایتهای کسب و کار اینترنتی و حتی چت روم ها را در خود جای دهند.
نمونه‌های بومی برنامه‌های اینترنتی
کشور چین چند نمونه از قدرتمندترین دایره المعارف‌های مقالات علمی و عمومی را دارد. Soso baike با ۱۵ میلیون مقاله، Hudong با ۵.۵ میلیون مقاله و Baidu baike با ۳.۵ میلیون مقاله به شدت توانسته اند جایگزین دایره المعارف‌های مشهور خارجی شوند.
نمونه دیگر، سایتهای تجاری و کسب و کار اینترنتی است. بر اساس آمار رسمی، پنج شرکت بزرگ فناوری اطلاعات و ارتباطات و اینترنتی چین عبارتند از: ۱. چاینا موبایل، ۲. تن‌سنت، ۳. علی بابا ۴. بایدو ۵. شیائومی. هرچند این شرکت‌ها بر اساس آمار جهانی مالی در صدر فهرست برترین شرکت‌های فناوری اطلاعات جهان نیستند، اما گستره کاربران و مشترکان، آنها را در صدر شرکت‌ها قرار داده است. به‌عنوان مثال شرکت چاینا موبایل بیش از ۸۰۰ میلیون نفر مشترک دارد که از این لحاظ بزرگترین شرکت تلفن جهان است. تن‌سنت یک شرکت چینی در حوزه شبکه‌سازی اجتماعی است که برنامه کاربردی موبایل ویچت آن شرکت بیش از یک میلیارد کاربر دارد. وبگاه شبکه‌سازی اجتماعی آن یعنی کیوزون در حدود ۶۳۰ میلیون کاربر و سرویس پیام‌رسان آن بیش از ۸۲۰ میلیون کاربر ماهانه دارد.
همچنین چین توانسته از طریق به کارگیری سرورهای قدرتمند و همچنین برنامه نویسی‌های دقیق، شبکه‌های اجتماعی بومی و قدرتمندی بسازد. سه برنامه ویچت، مومو و ناوسینا ویبو از جمله شبکه‌های اجتماعی گفتگو محور محبوب در چین هستند که به راحتی وات اپ و تلگرام را کنار زده و همچنین توانسته اند کسب و کار پررونقی در کشور راه بیندازند.
همچنین شبکه اجتماعی مائومای( Maimai) به نوعی ورژن چینی لینکدین تبدیل شده و توانسته ثروت فراوانی را از آن جمهوری چین کند. چین همچنین شبکه‌های اجتماعی بومی خود را در زمینه های جدیدی مثل سفر هم به کار گرفته است. برنامه مافنگ وو (Mafengwo) در این زمینه بسیار فعال است.
موتورجستجوگر؛ نمونه‌ای از سیاست فیلترینگ چین
نکته جالب اما در این رابطه این است که اگرچه برخی شبکه‌های اجتماعی خارجی در چین به شدت محدودند، اما نباید فراموش کرد کرد که چین در موارد بسیاری شهروندان را به سمت شبکه های اجتماعی بومی جذب کند. در حقیقت، سیاست چین ایجاد محدودیت برای سرورهای خارجی پس از ساخت نمونه های مناسب داخلی است. یک مثال مشخص در این رابطه موتور جستجوگر است. چین تا سالها نتوانست جایگزین مناسبی برای گوگل پیدا کند. به همین دلیل، دولت چین سعی کرد محدودیتهای خود را در مورد گوگل کمتر کند تا شهروندان بتوانند به راحتی به جستجوی مطالب مورد نیاز خود بپردازند. بعد از ساخت برخی موتورهای جستجوگر داخلی قدرتمند مانند بایدو( NowBaidu Tieba) و سوگو(Sogou) چین تازه شروع به ایجاد محدودیت برای گوگل کرد.
شرایط ایران و چین؛ تفاوت زمین و آسمان
حال بیایید این شرایط را با ایران مقایسه کنید. ایران بدون اینکه سرمایه گذاری مناسبی برو روی سرورها، پلتفرم‌ها و شبکه‌های اجتماعی خویش داشته باشد، شروع به محدودسازی اینترنت کرد. در این روزهای اخیر در حالی گوگل قطع است که موتورهای جستجوگر ایرانی حتی قادر نیستند بسیط ترین مفاهیم را در دنیای نت جستجو کرده و داده ها را برای مخاطب فراهم نماید. بنابراین، می‌توان گفت عملا اقدام اخیر ایران نه محدودسازی بلکه قطع اینترنت بود. شما در این رابطه چه فکر می‌کنید؟
