به گزارش بخش بین المللی سایت خبرهای فوری، فرانسه به نمایندگی از اتحادیه اروپا در تلاش برای حفظ توافق هسته‌ای با ایران از طریق چانه‌زنی با امریکا، تیم دونالد ترامپ، رییس‌جمهور ایالات متحده امریکا در حال اضافه کردن بر لیست تحریم‌های ایران و تهران در تدارک اعلام جزییات گام سوم در مسیر کاهش تعهدات برجامی.
مهلت ۶۰ روزه دوم ایران به ۱+۴ که البته عملا فرصت به تروییکای اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) بود هم به پایان رسید و ایران اعلام کرده که با وجود اصرارهای اروپا، روند کاهش تعهدات برجامی را ادامه می‌دهد. تفاوت پایان مهلت ۶۰ روزه دوم با مهلت ۶۰ روزه نخست در فضایی است که در ۶۰ روز گذشته ایجاد شده بود. امانوئل مکرون، رییس‌جمهور فرانسه شخصا وارد میدان نجات برجام شد و دومینویی از رایزنی‌های تلفنی با حسن روحانی، رییس‌جمهور کشورمان و مذاکرات حضوری با محمد جواد ظریف، وزیر خارجه را پیش برد. نمایش تلاش‌های مکرون به خصوص تماس‌های طولانی با فاصله نزدیک با همتای ایرانی، فضای مثبتی را ایجاد کرد و البته که این فضای مثبت آفتی نیز داشت و آن‌هم تلاش تندروهای نشسته در واشنگتن و تل‌آویو برای تخریب هرگونه گشایش در این پرونده بود.
ایران در حالی گام سوم را برمی‌دارد که رایزنی‌ها در دو خط متفاوت تهران – پاریس و فرانسه – امریکا ادامه دارد. امانوئل مکرون می‌گوید مذاکرات شکننده است و حسن روحانی می‌گوید توفیق‌ها به اندازه‌ای نبود که تهران را در مسیر کاهش تعهدات برجامی متوقف کند.در این میان فضای خبری مبهم و لبریز از گمانه‌زنی‌هایی است که هیچ‌کدام به تایید یا تکذیب مقام‌های رسمی ایران، فرانسه یا امریکا نرسیده‌اند. در این میان تنها تحلیل قابل اعتنا و استنادی که براساس بررسی زنجیره حوادث در دو هفته اخیر قابل توجه به نظر می‌رسد این است که به زبان ساده ایران و فرانسه به فرمول مورد توافق و مشترکی دست یافته‌اند اما این راه‌حل برای عملی شدن وابسته به مجوزهایی است که دولت ترامپ باید به اروپایی‌ها بدهد. تا این لحظه مشخص نیست که آیا رییس‌جمهور امریکا با پیشنهادهای فرانسه موافقت کرده یا خیر. سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه که رایزنی‌های سیاسی و فنی با پاریس را در ۶۰ روز گذشته پیش برده، نخستین مقام ایرانی است که جزییاتی از بسته پیشنهادی پاریس و مورد توافق ایران را ارایه کرده است.
مختصات فرمول فرانسوی از زبان عراقچی
مطالبه‌های ایران از نیمه اردیبهشت‌ماه که کاهش تعهدات برجامی را آغاز کرد تا همین امروز که ۱۲۰ روز از آن می‌گذرد تغییر نکرده است: فروش نفت و دریافت درآمد حاصل از آن، عادی‌سازی روابط مالی و بانکی . با این‌همه به نظر می‌رسد که تامین این دو برای اروپا بدون اخذ مجوز از دونالد ترامپ آسان نیست. عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه در رونمایی از روند طی شده میان تهران و پاریس می‌گوید: ایران بارها اعلام کرده است تنها در صورتی به اجرای کامل برجام بر می‌گردد که قادر به فروش نفت خود و دسترسی و عواید ناشی از آن به صورت کاملا قابل استفاده و بدون هرگونه محدودیتی باشد . به رییس‌جمهور فرانسه گفته شده که یا اروپا باید از ایران نفت خریداری کند یا معادل فروش نفت را به صورت خط اعتباری، که با درآمدهای نفتی ایران تضمین میشود و در حقیقت به نوعی به معنای پیش‌فروش نفت است، در اختیار ایران قرار دهد.
عراقچی درباره جزییات خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری که این روزها اخبار ضد و نقیضی درباره آن شنیده میشود، گفت: میزان این خط اعتباری حدود ۱۵ میلیارد دلار برای مدت چهار ماه یعنی تا پایان آخر سال میلادی است. بدین‌ترتیب در صورت حصول توافق ایران در چهار ماه آینده معادل صددرصد نفت خود را یا خواهد فروخت یا به صورت خط اعتباری دریافت و پیش‌فروش می‌کند. بعد از دریافت ۱۵ میلیارد دلار جمهوری اسلامی آمادگی گفت‌وگو با کشورهای ۱+۴ را دارد، اما واقعیت آن است که هنوز در خصوص دستور کار این گفت‌وگوها اختلاف نظرهای جدی بین طرفین وجود دارد.ایران به هیچ عنوان در رابطه با خطوط قرمز خود با کسی مذاکره نخواهد کرد. هیچ مذاکره مجددی در خصوص برجام صورت نخواهد گرفت، اما اجرای مطلوب برجام می‌تواند موضوع گفت‌وگوها باشد با توجه به اینکه طرف مقابل کوتاهی‌های جدی در این زمینه داشته است. همچنین امنیت در کلیه آبراه‌های بین‌المللی می‌تواند موضوع گفت‌وگو باشد. جمهوری اسلامی ایران به شرط تامین امنیت و آزادی کشتی‌های خود در تمامی آبراه‌ها آمادگی دارد در خصوص امنیت و آزادی کشتیرانی در خلیج فارس و تنگه هرمز وارد گفت‌وگو شود.
معاون سیاسی وزیر خارجه افزود: اینکه اروپایی‌ها نفت ایران را می‌خرند، یا پیش خرید می‌کنند، یا خط اعتباری می‌دهند، خودشان می‌دانند و امریکا. از نظر ما بازگشت به اجرای کامل برجام منوط به دریافت ۱۵ میلیارد دلار برای یک دوره چهار ماهه است و در غیر این صورت روند کاهش تعهدات ایران ادامه خواهد یافت.
فرانسه وابسته به مشورت با امریکا
با وجود توضیحات عراقچی، همچنان فضای رسانه‌ای مملو از ابهامات درباره خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری است که گفته میشود به توافق ایران و فرانسه رسیده است. ایران توپ را به زمین اروپا و امریکا انداخته و تاکید دارد که مطالبه ما مشخص است: نفت خود را بفروشیم و عایدی آن را هم دریافت کنیم.
در حالی که خبر رسمی از دلایل سفر «برونو لی ماییر»، وزیر دارایی فرانسه به واشنگتن آن هم ۲۴ ساعت پس از رایزنی‌های هیات فرانسوی با هیات ایرانی در پاریس منتشر نشده و برخی خبرگزاری‌های داخلی نیز به اشتباه توییت وی درباره سازنده بودن مذاکره با همتای امریکایی درباره «مالیات دیجیتال» را به اعلام نتیجه از سوی وی درباره رایزنی‌ها پیرامون خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری ترجمه کردند، اما ناگفته پیداست که یکی از سوژه‌های رایزنی وی در واشنگتن طرح فرانسه بوده است. به نظر می‌رسد که فرانسه تا غروب چهارشنبه موفق به جلب رضایت امریکا در این باره نشده بود.ناگفته پیداست که یکی از راه‌های تخصیص چنین اعتباری از سرگیری صادرات نفت ایران خواهد بود و برهمین اساس برخی در گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای اعلام کردند پاریس از واشنگتن خواسته معافیت‌های تحریمی خرید نفت ایران برای چین، ژاپن و هند را احیا سازد.
بهزاد صابری، دستیار وزیر خارجه و عضو تیم مذاکره‌کننده روز چهارشنبه در تبیین وضعیت میان ایران و فرانسه درباره برجام در توییترش نوشت: «تحلیل‌های متعارض زیادی در رسانه‌ها درباره گفت‌وگوهای ایران و فرانسه مطرح شده است. «سناریو»های مختلف بین ایران و فرانسه مورد بحث قرار گرفت.ایران خطوط قرمز خود را صراحتا تبیین کرد. هیچ رقم دقیق یا برنامه قطعی مورد توافق قرار نگرفته چرا که فرانسه نیاز داشت تا با سایرین مشورت کند. تا زمانی که گفت‌وگوها به نتیجه برسد، ایران به گام‌های خود در زمینه توقف جزیی اجرای تعهدات هسته‌ای خود وفق برجام، منطبق با حقوق ایران در پاراگراف ۳۶ این توافق، ادامه می‌دهد. دیپلماسی سازنده، و مقاومت قوی، تداوم خواهد داشت. خواهیم دید که در آینده چه روی خواهد داد.»
هم گام سوم، هم ادامه مذاکره
محمدجوادظریف، وزیر خارجه که در سفر به بنگلادش به سر می‌برد در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره فرجام مذاکرات برجامی ایران و فرانسه به عنوان نماینده تروییکای اروپایی گفت: ما از روز اول اعلام کردیم آمادگی مذاکره را داریم، اما گام‌های خود را برمی‌داریم، اگر مذاکرات به نتیجه برسد، گام‌ها می‌توانند متوقف شود، حتی می‌تواند به عقب برگردد.ولی اگر مذاکرات به نتیجه نرسد، یعنی اروپایی‌ها نتوانند تعهدات‌شان را لااقل در رابطه با فروش نفت ایران و بازگشت پول نفت به ایران به شکل‌های مختلف اجرا کنند، آن وقت است که ایران گام‌ها را ادامه می‌دهد.در فاصله دو روز آینده گام سوم را برخواهیم داشت و بعد از آن هم به مذاکره ادامه خواهیم داد. بعد از ۲ ماه طبق رویه خودمان، اگر مذاکرات به نتیجه نرسد، گام چهارم اتخاذ خواهد شد، باز هم مذاکرات را متوقف نمی‌کنیم و مذاکرات را ادامه خواهیم داد. مذاکره که قسمتی از وظایف وزارت خارجه است ادامه می‌یابد، ما وظایف‌مان را تعطیل نمی‌کنیم، ضمن اینکه سیاست ما اتخاذ اقدامات لازم در کنار مذاکره است.مذاکره به معنای کوتاه آمدن نیست، به معنای قبول شرایط طرف مقابل نیست و تاکنون هم مذاکره به این معنا نبوده است. مذاکره یک ضرورت است، حتی مقاومت هم از طریق مذاکره به نتیجه می‌رسد.
طعنه‌های وزیر به اروپا
وزیر خارجه در مصاحبه دیگری به انتقاد از ناتوانی اروپا در برابر مکانیسم‌های امریکا پرداخته و گفت: اروپایی‌ها تقریبا نتوانستند هیچ یک از تعهدات‌شان را اجرا کنند.اینکه فرانسه یا اتحادیه اروپا نیاز دارند که از امریکا برای انجام اقدامات‌شان مجوز بگیرند، البته قابل فهم است، ولی از نظر ما باعث تأسف است و از نظر حقوقی هم اقدام امریکا نمی‌تواند مانع از اجرای تعهدات اروپایی باشد. این را هم ما باید به آنها یادآوری کنیم و هم وکلای‌شان به آنها بگویند که اقداماتی که باید انجام دهند مستقل از فشارهای امریکاست و اینکه آنها می‌خواهند از اوفک یا از جاهای دیگر امریکا مجوز بگیرند، واقعا مشکل ما نیست، موضوعی است که خود آنها باید انجام دهند.
وزیر خارجه با بیان اینکه هنوز برای آنکه بخواهیم از مرگ برجام صحبت به میان بیاوریم، بسیار زود است، خاطرنشان کرد: «متاسفانه هنوز کشورهای اروپایی نتوانسته‌اند به وعده‌های خود عمل کنند و هنوز آماده نیستند که برای حفظ این دستاورد بزرگ دیپلماسی خطر و سرمایه‌گذاری کنند. کشورهای اروپایی به جز صدور بیانیه‌های کلی و حمایت لفظی از برجام، برای سرمایه‌گذاری کردن برای حفظ این توافق هسته‌ای آمادگی ندارند. امریکا تا زمانی‌که عزم و اراده کشورهای اروپایی را برای حفظ برجام مشاهده نکند، متقاعد نخواهد شد. درست است که کشورهای اروپایی نمی‌توانند شرکت‌های امریکایی را به تجارت با ایران وادار کنند اما آنها باید قوانین خود را اجرا کنند.»
خبری از معافیت تحریمی نیست
«برایان هوک»، نماینده ویژه دولت امریکا در امور ایران اعطای معافیت‌های تحریمی به خریداران نفت ایران را رد کرد. هوک گفت که کشورش مایل به استفاده از قدرت نظامی در خاورمیانه نیست، اما به اعمال فشار علیه ایران ادامه خواهد داد. برایان هوک تصریح کرد که ایالات متحده برای تثبیت پیشنهاد فرانسه مبنی بر ارایه خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری به ایران، هیچ گونه معافیت تحریمی صادر نخواهد کرد. او همچنین تاکید کرد که پیشنهاد مشخصی در این خصوص دریافت نشده است.
او که با خبرنگاران سخن می‌گفت، افزود: ما امروز تحریم‌هایی اعمال کرده‌ایم و تحریم‌های بیشتری نیز در راهند. بیش از این لازم نیست شفاف کنیم که ما به کارزار فشار حداکثری علیه ایران پایبندیم و قرار نیست استثنایی قایل شده یا معافیتی اعطا کنیم.
برایان هوک همچنین از جایزه تا سقف ۱۵ میلیون دلار برای هر گونه اطلاعاتی خبر داده که منجر به اختلال در مکانیسم‌های مالی مرتبط با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران شود.
تکرار ناتوانی اروپا
با پایان مهلت ۶۰ روزه دوم ایران به اروپا، تهران امروز بازهم در انطباق کامل با متن توافق هسته‌ای، بخش‌هایی از تعهدات خود را به حالت تعلیق درخواهد آورد. تعلیقی که ایران می‌گوید هم می‌تواند متوقف شود و هم به گام‌های بعد توسعه یابد. تکلیف امریکا در این میدان مشخص است اما برداشته‌شدن گام‌های بیشتر از سوی ایران به معنای «تکرار تجدیدی‌های اروپا» در آزمون برجام است. برجام توافقی چندجانبه و مصوب شورای امنیت سازمان ملل است که در جولای سال ۲۰۱۵ میان ایران و شش کشور به سرانجام رسید. از اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۷، دونالد ترامپ از این توافق خارج شد و ۱+۴ از ایران خواست با باقی‌ماندن در توافق به دیپلماسی فرصتی دوباره بدهد. اکنون ۱۶ ماه از آن تاریخ گذشته و همچنان ناتوانی اروپا برای انجام تعهدات برجامی ادامه دارد. هرچند که تا لحظه تنظیم این گزارش، نتیجه رسمی و قطعی رایزنی‌های فرانسه با تیم دونالد ترامپ اعلام نشده و اخبار در حد گمانه‌زنی رسانه‌ای است اما مقام‌های متفاوت در ایران از رییس‌دولت تا وزیر خارجه تاکید دارند که تهران گام سوم کاهش تعهدات برجامی را برمی‌دارد. در شرایطی که اروپایی‌ها اصرار داشته‌باشند برای انجام تعهدات خود همچنان از امریکا مجوز بگیرند، باید شاهد تکرار تجدیدی‌های بروکسل در پرونده برجام باشیم. ایران چه در روزهای خروج امریکا از برجام و اتخاذ سیاست صبر راهبردی و چه در ۱۲۰ روز
گذشته و انتخاب مسیر استفاده از حق خود در برجام برای کاهش از تعهدات در برابر کاهش تعهدات طرف مقابل، میز مذاکره را ترک نکرده است. تهران در این بازه زمانی گزینه‌های بسیاری را پیشنهاد کرده و پیشنهادهای بسیاری را هم مورد بررسی و جرح و تعدیل قرار داده با این‌همه به نظر می‌رسد که جان برجام به تبدیل شعار سیاسی اروپا به رفتار عملی وابسته است و این به معنای همان نیاز به سرمایه‌گذاری و هزینه کردن است که ظریف می‌گوید اروپایی‌ها تاکنون از انجام آن سرباز زده‌اند. همان‌گونه که قبلا هم نوشته بودم رییس‌جمهور فرانسه دست به قمار زده و در این میان تلاش می‌کند رضایت دونالد ترامپ را هم جلب کند. قماری که با توجه به موضع ایران درباره عدم مذاکره با امریکا تا زمانی که تحریم‌ها برقرار هستند از شانس آنچنانی برای پیروزی برخوردار نیست. /روزنامه اعتماد
