به گزارش بخش بین المللی سایت خبرهای فوری، مهلت تعیین‌شده از سوی ایران برای برداشتن گام سوم کاهش تعهدات برجامی حدود دو هفته دیگر به پایان می‌رسد و از سوی دیگر شاهد افزایش فشارهای آمریکا بر ایران هستیم و این کشور در اقدامی خلاف عرف بین‌الملل، اقدام به تحریم ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران کرده است. زمان حاضر را میتوان مقطع مهمی برای اروپایی‌ها در زمینه حفظ برجام تلقی کرد و به نظر می‌رسد در میان کشورهای اروپایی حاضر در برجام، فرانسه تلاش بیشتری در راستای ادامه حیات توافق هسته‌ای داشته و به نوعی رهبری اروپایی‌ها را در مورد برجام بر عهده گرفته است. در همین زمینه میتوان به گفت‌وگوهای تلفنی متعدد که از سوی رئیس‌جمهور فرانسه با رئیس‌جمهور کشورمان برقرار شده و همچنین پیشنهادهای مختلفی که پاریس ارائه کرده اشاره کرد؛ پیشنهادهایی که آخرین آنها در سفر اخیر وزیر خارجه کشورمان به فرانسه ارائه شد. البته نمی‌توان صرفا به این‌گونه رایزنی‌های اروپاییان امیدوار بود چرا که در طول چند سال گذشته که از امضای برجام می‌گذرد اروپا همچنان به صدور بیانیه‌هایی در زمینه پایبندی به تعهداتش بسنده می‌کند و شاهد اقدام عملی از سوی آنها برای اجرایی کردن تعهداتشان نیستیم. همان‌طور که مقامات کشورمان همواره اعلام کرده‌اند صرف برگزاری چنین دیدارهایی برای حفظ برجام کافی نیست و باید دید اروپا در عمل چه اقداماتی برای ادامه حیات توافق هسته‌ای انجام می‌دهد. همراه شدن با محمدجواد ظریف ، وزیر خارجه به کشورهای حوزه اسکاندیناوی و سپس فرانسه فرصتی فراهم کرد تا در مسیر بازگشت به تهران گفت‌وگویی با او در خصوص نتیجه عملی رایزنی‌های صورت گرفته با مقامات اروپایی و چشم‌انداز اقدامات اروپا در اجرایی کردن تعهداتشان داشته باشیم. وزیر خارجه همچنین با توجه به سفر رئیس‌جمهور به نیویورک در آینده نزدیک، درباره مواضع آمریکایی‌ها درباره برجام و منطقه و تلاش‌های ترامپ برای مذاکره با ایران صحبت کرد.
آقای روحانی چند روز گذشته اعلام کرد که در حال طراحی برای گام سوم کاهش تعهدات برجامی هستیم. مذاکرات شما با مقامات فرانسوی تاثیری در نحوه اجرا یا شدت و ضعف این گام خواهد گذاشت؟
اگر اروپایی‌ها یا اعضای باقی‌مانده برجام اقدامات لازم را انجام دهند آن وقت امکان دارد که مرحله بعدی کاهش تعهدات برجامی انجام نشود و همان‌طور که در نامه آقای روحانی آمده بود به مراحل گذشته بازگشته و کاهش تعهدات خود را متوقف کنیم.
این موضوع کاملا به اقدام اروپا بستگی دارد. در پاریس مذاکرات مفیدی با مقامات فرانسوی داشتیم اما آنچه تعیین‌کننده در نحوه برخورد ما با تعهداتمان در برجام و برداشتن گام بعدی است اقدام اروپاییان است.
اگر تا پایان فرصت دو ماهه اقدامات مناسبی از سوی اروپا صورت گیرد گام سوم برداشته نمی‌شود و اگر اروپا در اجرای تعهدات که رئیس‌جمهور در ۱۸ اردیبهشت مطرح کردند اقدام قابل قبولی انجام دهد حتی احتمال دارد در زمینه دو گام قبلی در کاهش تعهدات به عقب برگردیم یا فعلا گام سوم برداشته نشود. در هر حال اینها موضوعاتی است که باید آنها را پیگیری کنیم. جمهوری اسلامی به دنبال راه‌هایی است که اروپا بتواند تعهدات خود را اجرا کند تا ما هم بتوانیم گام‌های برداشته شده درخصوص کاهش تعهدات برجامی خود را به وضعیت قبل بازگردانیم.
این موضوع کاملا به اقدام اروپا بستگی دارد. در پاریس مذاکرات مفیدی با مقامات فرانسوی داشتیم اما آنچه تعیین‌کننده در نحوه برخورد ما با تعهداتمان در برجام و برداشتن گام بعدی است اقدام اروپاییان است.
اگر تا پایان فرصت دو ماهه اقدامات مناسبی از سوی اروپا صورت گیرد گام سوم برداشته نمی‌شود و اگر اروپا در اجرای تعهدات که رئیس‌جمهور در ۱۸ اردیبهشت مطرح کردند اقدام قابل قبولی انجام دهد حتی احتمال دارد در زمینه دو گام قبلی در کاهش تعهدات به عقب برگردیم یا فعلا گام سوم برداشته نشود. در هر حال اینها موضوعاتی است که باید آنها را پیگیری کنیم. جمهوری اسلامی به دنبال راه‌هایی است که اروپا بتواند تعهدات خود را اجرا کند تا ما هم بتوانیم گام‌های برداشته شده درخصوص کاهش تعهدات برجامی خود را به وضعیت قبل بازگردانیم.
با توجه به ارزیابی شما از مذاکرات و موضوعاتی که در دیدار با مقامات فرانسوی داشتید، چقدر احتمال اجرایی شدن گام سوم وجود دارد؟
آنچه مذاکره شده با آنچه عمل میشود دو موضوع متفاوت هستند. با فرانسوی‌ها مذاکراتی داشتیم اما حتما در همه موارد هم‌نظر نیستیم، طبیعتا در برخی موارد نظرات ما بسیار به هم نزدیک و در برخی موارد دیدگاه و نظرات ما مقداری از هم فاصله دارد.
آقای مکرون باید با دیگر اعضای برجام و شرکای اروپایی خود در زمینه موضوعات مربوط به اجرایی شدن تعهدات شان مشورت کند که حالا ممکن است تمایلی برای همکاری داشته باشند یا نه. سپس براساس آنچه میان آنها مورد بررسی قرار می‌گیرد باید جمع‌بندی کنند که آیا آمادگی برای اقدام و انجام تعهداتشان مطابق خواسته‌های ایران دارند یا نه. البته روشن است که خواسته‌های ما، خواسته‌هایی منطقی و براساس برجام است و آنها تعهد کرده‌اند که این مطالبات را برآورده کنند اما تا الان در این زمینه کوتاهی کرده‌اند.
آقای مکرون باید با دیگر اعضای برجام و شرکای اروپایی خود در زمینه موضوعات مربوط به اجرایی شدن تعهدات شان مشورت کند که حالا ممکن است تمایلی برای همکاری داشته باشند یا نه. سپس براساس آنچه میان آنها مورد بررسی قرار می‌گیرد باید جمع‌بندی کنند که آیا آمادگی برای اقدام و انجام تعهداتشان مطابق خواسته‌های ایران دارند یا نه. البته روشن است که خواسته‌های ما، خواسته‌هایی منطقی و براساس برجام است و آنها تعهد کرده‌اند که این مطالبات را برآورده کنند اما تا الان در این زمینه کوتاهی کرده‌اند.
طی مدت اخیر تلاش فرانسه در ارتباط با موضوعات مرتبط با برجام بیشتر شده و رایزنی‌های متعددی در این زمینه با ایران و سایر کشورها دارد. آیا میتوان فرانسه را رهبر اروپایی‌ها در این زمینه عنوان کرد؟
در چند هفته گذشته آقای مکرون برای انجام تماس‌های تلفنی با آقای روحانی و ارائه پیشنهادهایی در زمینه برجام پیشقدم شده و در این ارتباط نقش پیشرو را بین کشورهای اروپایی ایفا کرده است.
در عین حال از زمانی که آمریکا از برجام خارج شد به‌رغم این‌که جمهوری اسلامی بر تعهدات خود باقی مانده بود هنوز اروپایی‌ها به تعهدات شان عمل نکرده‌اند.
در عین حال از زمانی که آمریکا از برجام خارج شد به‌رغم این‌که جمهوری اسلامی بر تعهدات خود باقی مانده بود هنوز اروپایی‌ها به تعهدات شان عمل نکرده‌اند.
قاطعیت جمهوری اسلامی در انجام کاهش تعهدات برجامی خود چقدر در تکاپوی بیشتر اروپا برای انجام مذاکرات تاثیرگذار بود و چقدر می‌تواند در سرنوشت برجام موثر باشد؟
آنچه در ماده ۳۶ برجام آمده است نشان می‌دهد مسؤولان کشورمان با نگاه دقیقی برجام را امضا کردند چرا که در این ماده راهکارهایی در مقابل بدعهدی طرفین و عملی نکردن تعهداتشان پیش‌بینی کرده بودیم و در همین راستا نیز در چند ماه اخیر شروع به کاهش تعهدات برجامی خود کرده‌ایم.
اقدامات جمهوری اسلامی در ارتباط با کاهش تعهدات برجامی خود به اروپا نشان داد آنها نیاز به عملی کردن تعهدات خودشان براساس برجام دارند و اگر این اتفاق نیفتد ایران نیز گام به گام و بر اساس برجام، تعهدات خود را کاهش خواهد داد.
اقدامات جمهوری اسلامی در ارتباط با کاهش تعهدات برجامی خود به اروپا نشان داد آنها نیاز به عملی کردن تعهدات خودشان براساس برجام دارند و اگر این اتفاق نیفتد ایران نیز گام به گام و بر اساس برجام، تعهدات خود را کاهش خواهد داد.
سال آخر ریاست جمهوری ترامپ است و قطعا با توجه به علاقه وی برای مذاکره وگرفتن عکس یادگاری، تلاش‌های او در این زمینه افزایش خواهد یافت. بر این اساس چقدر احتمال دارد که در سفر آقای روحانی به مجمع عمومی سازمان ملل که اواخر این ماه برگزار خواهد شد، مذاکره یا تماسی بین مقامات ایران و آمریکا صورت گیرد؟
ما دلیلی برای مذاکره دو جانبه با آمریکا نداریم، زیرا مذاکرات مفصلی در مورد برجام انجام داده بودیم. همچنین یک سندی به نام برجام که سند شورای امنیت است امضا شد که ترامپ به عنوان عضو دائم ، باید آن را اجرا کند و بعد از آن توقعات دیگری داشته باشد. با آمریکا در این باره ساعت‌ها مذاکره کردیم و اکنون هم که در حال کاهش تعهدات برجام هستیم، با وجود خروج آمریکا ما هنوز در چارچوب برجام عمل می‌کنیم و از برجام خارج نشدیم.
ایران رفتار پیش‌بینی شده‌ای دارد و در مقابل نیز باید شاهد چنین رفتاری از سوی طرف مقابل باشد، این در حالی است که دولت ترامپ چنین رویکردی ندارد. رفتار نابخردانه آمریکا قابل پیش‌بینی نیست و آنها خارج از چارچوب رفتار می‌کنند. ما با دولتی روبه‌رو هستیم که تعهداتش را زیرپا گذاشته است و با چنین دولتی، گفت‌وگویی نداریم.
ایران رفتار پیش‌بینی شده‌ای دارد و در مقابل نیز باید شاهد چنین رفتاری از سوی طرف مقابل باشد، این در حالی است که دولت ترامپ چنین رویکردی ندارد. رفتار نابخردانه آمریکا قابل پیش‌بینی نیست و آنها خارج از چارچوب رفتار می‌کنند. ما با دولتی روبه‌رو هستیم که تعهداتش را زیرپا گذاشته است و با چنین دولتی، گفت‌وگویی نداریم.
در حوزه دفاعی، جمهوری اسلامی ایران توانسته به خودکفایی کامل برسد. با توجه به تلاش‌هایی که کشورهای غربی برای ایجاد نگرانی در میان کشورهای منطقه در خصوص توانمندی‌های دفاعی ایران دارند آیا در مذاکرات منطقه‌ای در این ارتباط، گفت‌وگو کرده‌اید؟
در حالی که جمهوری اسلامی ایران در زمینه توانمندی دفاعی در سطح بالایی قرار داشته و در این ارتباط به توان و دانش متخصصان خود متکی است. کشور‌هایی در منطقه داریم که چند برابر ما برای تسلیحات هزینه می‌کنند. این کشورها سرمایه‌گذاری‌های بسیاری در جهت خرید سلاح‌های پیشرفته انجام می‌دهند. مشکل اصلی برخی کشورهای منطقه این است که تصور می‌کنند باید امنیت را از بیرون از کشور خود بخرند و به همین دلیل خرید تسلیحاتی بسیاری انجام می‌دهند، در حالی که جمهوری اسلامی ایران امنیتش را از مردم گرفته و به دستاوردهای دفاعی خود متکی است. چند وقت پیش همه شاهد بودند پهپاد پیشرفته آمریکایی را با سلاح ایرانی هدف قرار دادیم و نه اس۳۰۰. دلیلش این بود که نشان دهیم برای دفاع از خود به کسی وابسته نمی‌شویم.
تحولات اخیر خلیج‌فارس و تلاش آمریکا و انگلیس برای ایجاد ائتلاف در منطقه را چگونه ارزیابی می‌کنید و چه توصیه‌ای به کشورهای منطقه دارید؟
هر بازیگری در منطقه براساس منافع و دغدغه‌هایی که دارد می‌تواند در تعاملات و مناسبات منطقه‌ای نقش داشته باشد. همه کشوهای منطقه باید بدانند کشورهای همین منطقه می‌توانند امنیت را برقرار کنند و نه کشورهای خارج از منطقه.
جمهوری اسلامی ایران نیز همواره آمادگی دارد که از موضعی برابر و رعایت حسن همجواری در جهت کمک به صلح و ثبات منطقه از تمام توانایی‌های خود استفاده کند و در این زمینه با عربستان و سایر کشورهای منطقه وارد تعامل شود.
عربستان نیز باید متوجه این واقعیت باشد که ما هرگز به دنبال حذف این کشور از معادلات منطقه‌ای نیستیم و هیچ منعی برای گفت‌وگو و مذاکره با این کشور نداریم. ولی عربستان باید آمادگی شروع گفت‌وگو با جمهوری اسلامی را داشته باشد، اما تا کنون چنین نبوده است. /روزنامه جام جم
جمهوری اسلامی ایران نیز همواره آمادگی دارد که از موضعی برابر و رعایت حسن همجواری در جهت کمک به صلح و ثبات منطقه از تمام توانایی‌های خود استفاده کند و در این زمینه با عربستان و سایر کشورهای منطقه وارد تعامل شود.
عربستان نیز باید متوجه این واقعیت باشد که ما هرگز به دنبال حذف این کشور از معادلات منطقه‌ای نیستیم و هیچ منعی برای گفت‌وگو و مذاکره با این کشور نداریم. ولی عربستان باید آمادگی شروع گفت‌وگو با جمهوری اسلامی را داشته باشد، اما تا کنون چنین نبوده است. /روزنامه جام جم
