به گزارش بخش بین المللی سایت خبرهای فوری، ایران و امریکا در بن‌بست مذاکراتی به سر می‌برند. حال توافق هسته‌ای مساعد نیست و هوای رابطه ایران و اروپا هم ابری است. به این وضعیت بحران در منطقه خلیج‌فارس را هم باید اضافه کرد تا متوجه عمق تنشی شد که کناره‌گیری امریکا از توافق هسته‌ای با ایران ایجاد کرده است. تهران می‌گوید از مذاکره مجدد درباره برجام خبری نیست و تنها می‌توان با استفاده از مکانیسم‌های داخل توافق آن را نجات داد. واشنگتن می‌گوید بازگشت به برجام ممکن نیست و سیاست فشار حداکثری تا آنجا ادامه پیدا می‌کند که ایران به پای میز مذاکره بازگردد. در این فضا محمدجواد ظریف، وزیر خارجه چند روزی را به منظور شرکت در یکی از نشست‌های سازمان ملل در نیویورک به سر برد. سفری که با اعمال شدیدترین محدودیت‌ها در تردد برای او همراه بود، اما مانع از مصاحبه‌های متعدد او با رسانه‌های امریکایی و اروپایی نشد. روز پنجشنبه روز پرخبری برای پرونده رابطه قفل شده ایران و امریکا بود. سایت پالیتیکو خبر از درخواست سناتور راند پال از دونالد ترامپ برای دیدار با محمدجواد ظریف داد. در حالی که خبرنگاران مشغول گمانه‌زنی درباره این دیدار بودند، محمدجواد ظریف در جمع برخی خبرنگاران از طرح جدیدی برای مذاکره با امریکا درباره برجام سخن گفت. طرحی که واکنش‌های متعددی از موافقت تا مخالفت و حتی انتقاد را به دنبال داشت.
چهره‌ای جدید در مذاکرات ایران و امریکا؟
همه می‌خواهند میان ایران و امریکا میانجیگری کنند. اگر تا دیروز این چهره‌هایی مانند رهبران کشورهای اروپایی به خصوص امانوئل مکرون یا سیاستمدارانی از شرق دور مانند آبه شینزو نخست‌وزیر ژاپن بودند که تلاش کردند میان تهران و واشنگتن بابی برای گفت‌وگو بگشایند، این روزها در داخل امریکا چهره‌های متفاوتی برای پایان دادن به بحران پا پیش گذاشته‌اند. پالیتیکو در تازه‌ترین گزارش خود ادعا کرده که سناتور «رند پال»، چند روز پیش در جریان یک جلسه بازی گلف به دونالد ترامپ پیشنهاد کرد با «محمدجواد ظریف» دیدار و درباره کاهش تنش‌ها میان ایران و امریکا گفت‌وگو کند. هر چند این منبع ادعا کرده ترامپ پیشنهاد پال را پذیرفته اما رییس‌جمهور امریکا بعد از انتشار این خبر اعلام کرد که با چنین چیزی موافقت نکرده است. پالیتیکو چند ماه پیش هم در گزارشی مدعی شده بود؛ رند پال به ترامپ درباره ایران مشاوره می‌دهد و توانسته او را از براندازی در ایران یا اقدام نظامی علیه این کشور منصرف کند. پس از انتشار این خبر، دونالد ترامپ گزارش‌های منتشر شده مبنی بر اینکه او «رند پال» سناتور جمهوری‌خواه را مامور گفت‌وگو با «محمدجواد ظریف» کرده، تکذیب کرد، اما گفت به حرف‌های پال گوش می‌دهد و برای او احترام قائل است. ترامپ در بخش‌های دیگری از اظهاراتش ادعا کرد که عمر توافق هسته‌ای ایران کوتاه بوده و باید صدساله باشد.
پیشنهاد فنی یا سیگنال سیاسی؟
«ایران پروتکل الحاقی را زودتر از زمان تعیین شده در برجام به تصویب مجلس شورای اسلامی می‌رساند، در ازای آن امریکا نیز تحریم‌های هسته‌ای ایران را کاملا لغو می‌کند.» این تازه‌ترین پیشنهاد وزیر خارجه ایران به امریکا برای کاهش تنش و خروج از بن‌بست است. گاردین نخستین رسانه‌ای بود که این پیشنهاد ظریف را منتشر کرده و نوشت: وزیر امور خارجه ایران در جمع گروهی از خبرنگاران در نیویورک گفت ایران حاضر است در ازای رفع دایمی تحریم‌های ایالات متحده، بازرسی‌های ارتقای یافته و دایمی از برنامه هسته‌ای خود را بپذیرد. بر اساس توافق هسته‌ای قرار است، ایران در سال ۲۰۲۳ پروتکل الحاقی را در مجلس به تصویب برساند و همزمان هم کنگره امریکا تحریم‌های ایران را لغو کند. بر اساس پیشنهاد ظریف، ایران آماده است این اقدام متقابل حالا انجام شود. بر اساس ترجمه خبرگزاری فارس، ظریف گفته است: «اگر ترامپ بیشتر در برابر بیشتر را می‌خواهد، در آن صورت ما می‌توانیم پروتکل الحاقی را تصویب کنیم و او هم می‌تواند تحریم‌هایی را که وضع کرده، بردارد. او گفته است که هر اقدامی را به کنگره می‌برد. خوب است. تحریم‌ها را بردارید، در آن صورت پروتکل الحاقی را زودتر از ۲۰۲۳ دارید.» به نوشته گاردین، ظریف که در مقر هیات نمایندگی ایران در سازمان ملل صحبت کرده، این پیشنهاد را «اقدامی قابل توجه» توصیف کرده و گفته است: «بحث عکس یادگاری نیست. ما به دنبال محتوا هستیم. اقدامات قابل توجه دیگری هم هست که می‌توان انجام داد. وزارت خارجه امریکا هنوز به این پیشنهاد واکنشی نشان نداده، اما بعید است این پیشنهاد با استقبالی روبه‌رو شود، چراکه واشنگتن گفته است به دنبال توقف غنی‌سازی و همچنین محدود شدن فعالیت‌های منطقه‌ای ایران است. پس از انتشار این خبر کارشناسان مسائل ایران و امریکا نظرات خود درباره پیشنهاد ظریف را در فضای مجازی مطرح کردند. برخی از آنها مانند خبرنگار وال‌استریت‌ژورنال اعتقاد دارند که پیشنهاد ظریف آن طور هم که گاردین نوشته قابل توجه نیست، چرا که ایران در حال حاضر اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را پذیرفته و پیشنهاد ظریف صرفا به معنای جلو انداختن زمانی اقدامی است که ایران طبق برجام باید انجام بدهد. برخی دیگر نیز با توجه به اصرار دونالد ترامپ برای غنی‌سازی صفر در ایران تاکید می‌کنند که رییس‌جمهور امریکا صرفا نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران آن هم در قالب پذیرفته شده در برجام را نمی‌پذیرد. در این میان برخی کارشناسان مسائل ایران و امریکا می‌گویند پیشنهاد ظریف را نباید در قالب اهمیت فنی آن مورد بررسی قرار داد، بلکه بیشتر جنبه سیاسی آن که تمایل برای برون‌رفت از بن‌بست با امریکاست باید مورد توجه قرار بگیرد. هنوز مشخص نیست که واکنش وزارت خارجه یا کاخ سفید به این پیشنهاد ظریف چیست، اما عقربه‌های ساعت برای ورود ایران به گام سوم از کاهش تعهدات برجامی تندتر از قبل حرکت می‌کنند. در این میان هر چند اروپایی‌ها تلاش می‌کنند برجام را با وجود تحریم‌های امریکا حفظ کنند، اما بسیاری از کارشناسان این امر را با توجه به سلطه دلار بسیار سخت و بعضا غیرممکن می‌دانند. /روزنامه اعتماد
