گروه ویژه اقدام مالی، در پایان آخرین نشست خود، ترکیه را به دلیل رعایت نکردن استانداردهای این سازمان در لیست خاکستری قرار داد. در پی نشست سه‌روزه گروه ویژه اقدام مالی (FATF) در پاریس، ترکیه به دلیل عدم‌تلاش کافی برای مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم در لیست خاکستری این سازمان قرار گرفت.
لیر بار دیگر سقوط کرد
پسلرزههای خبر جدید FATF به واکنش سیاستگذاران این کشور محدود نماند و بازار به این تغییرات واکنش نشان داد. بر همین اساس لیر ترکیه که به‌تازگی در برابر دلار به پایین‌ترین سطح خود رسیده بود، بار دیگر در برابر دلار تضعیف شد و رکورد جدیدی از خود به جا گذاشت. بر همین اساس نرخ برابری دلار در برابر لیر به سطح ۶/ ۹ رسید. این درحالی است که ماه گذشته این نرخ کمتر از ۹ بود. این اقدام گروه ویژه اقدام مالی پسلرزههای بلندمدت مخربی برای ترکیه به بار می‌‌‌آورد؛ در حالی که در سال‌های اخیر خروج سرمایه از ترکیه به دلیل اقدامات بی‌‌‌ثبات‌کننده دولت این کشور شدت گرفته است، خبر ورود این کشور به لیست خاکستری FATF موجب تشدید این روند میشود و می‌تواند اثرات مثبت سرمایه‌گذاری‌‌‌های سال‌های اخیر را تحت‌‌‌الشعاع قرار دهد. برای درک بهتر خروج سرمایه از این کشور باید به این آمار توجه کرد که در پنج سال گذشته نسبت اوراق قرضه دولتی این کشور که در اختیار مالکان خارجی است، از ۲۵درصد به تنها ۵ درصد رسیده است که کاهشی چشمگیر را نشان می‌دهد. تحقیقات نشان می‌دهد که تنزل رتبه‌‌‌بندی به لیست خاکستری، روابط کشورها با بانک‌های خارجی و سرمایهگذاران را که از رتبه‌‌‌بندی‌‌‌های FATF پیروی می‌کنند، تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و به نظر می‌رسد این موضوع خود را در ارزش لیر منعکس خواهد کرد. همچنین پژوهش‌‌‌های صندوق بین‌المللی پول در سال‌جاری نشان می‌دهد که ورود به فهرست خاکستری FATF، ورود سرمایه به کشور را تا ۶/ ۷ درصد از تولید ناخالص داخلی کاهش دهد. سرمایهگذاران خارجی در سال‌های اخیر به دلیل دخالت‌‌‌های سیاسی در سیاستگذاری پولی مانند تورم دورقمی، نرخ بهره منفی و اندک ذخایر ارزی این کشور سرمایه خود را از ترکیه خارج کردهاند.
مقایسه متغیرهای اقتصادی سال‌های اخیر ترکیه با گذشته آن از کاهش رشد اقتصادی و به وجود آمدن بی‌‌‌ثباتی در کشور حکایت دارد. طی دو ماه گذشته میلادی، خرید خانه و آپارتمان از سوی ایرانیان در ترکیه رکورد شکست و ایرانیان را که همواره جزو خریداران عمده ملک در ترکیه بودند، به رتبه اول سرمایهگذاران ملکی در این کشور رساند. این در حالی است که با توجه به کاهش قیمت لیر به نظر می‌رسد این سرمایه‌گذاری چندان مناسب نبوده و بازدهی مثبتی از خود به جا نگذاشته است. خبر ورود ترکیه به لیست خاکستری FATF خود می‌تواند سیگنال منفی دیگری برای بازار دارایی‌‌‌ها در ترکیه تلقی شود.
دخالت در سیاستگذاری پولی
در سال‌های اخیر اقدامات بی‌‌‌ثبات‌کننده رئیس‌جمهور ترکیه به اوج رسیده است. رجب طیب اردوغان در حالی که تورم این کشور به مرز ۲۰درصد رسیده است، از ایده اقتصادی نامتعارفی پشتیبانی می‌کند که بر اساس آن نرخ تورم با کاهش نرخ بهره کنترل میشود. او نشان داده که برای اجرایی کردن این هدف جدی است و در کمتر از دو سال سه رئیس کل بانک مرکزی را از کار برکنار کرد. او در تازه‌‌‌ترین اقدامش ترکیب تصمیم‌گیران در بانک مرکزی را نیز تغییر داد. این عملکرد رئیس‌جمهور ترکیه باعث شده تا ثبات اقتصادی ترکیه دچار تزلزل شود و علاوه بر دامن زدن بر آتش تورم، استقلال نهاد سیاستگذار پولی این کشور نیز زیر سوال برود. به نظر می‌رسد در صورتی که اقدامات موثری برای تغییر روند در اقتصاد ترکیه صورت نگیرد، وضعیت بغرنج‌تری در انتظار متغیرهای اقتصادی این کشور خواهد بود.
